کم خونی فقر آهن چیست؟
اگر آهن کافی در بدن خود نداشته باشید، کم خونی ناشی از فقر آهن ممکن است رخ دهد. این عارضه زمانی ایجاد می‌شود که آهن مورد نیاز گلبول‌های قرمز خون را نداشته باشید. عواملی که می‌توانند ذخیره آهن بدن را کاهش دهند عبارتند از:
- از دست دادن خون مثل خونریزی شدید در طول دوره‌ها ماهانه یا زایمان
- شرایطی مانند زخم، بیماری التهابی روده و بیماری سلیاک می‌تواند باعث خونریزی دستگاه گوارش شود
- داروهایی مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDS) که ممکن است باعث خونریزی دستگاه گوارش شوند
- جراحی‌ها و آسیب‌های تروماتیک
- خونریزی در دستگاه ادراری
جهت دریافت رژیم اختصاصی خودتون اینجا کلیک کنید !
مشکلات جذب آهن
برخی از بیماری‌ها و داروها می‌توانند توانایی بدن برای جذب آهن را کاهش دهند. که شامل موارد زیر می‌شود:
- اختلالات ژنتیکی نادر که مانع از جذب آهن در روده می‌شود.
- ورزش‌های استقامتی که باعث از دست دادن آهن ورزشکاران از طریق دستگاه گوارش می‌شود.
- برخی از بیماری‌ها گوارشی مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون.
- جراحی‌ها روده و معده، از جمله جراحی کاهش وزن.
- شرایطی که می‌تواند تعداد زیادی گلبول قرمز را از بین ببرد (عفونت‌ها خاص، بیماری‌ها خود ایمنی و اختلالات سلولی ارثی).
در صورتی که رژیم غذایی آهن کافی نداشته باشد یا در صورت افزایش نیاز بدن به آهن (مثلا در دوران بارداری) کم خونی ناشی از فقر آهن نیز ممکن است رخ دهد.
علائم کم خونی فقر آهن چیست؟
اگر یک مورد خفیف از کم خونی فقر آهن دارید، ممکن است هیچ علامتی نداشته باشید. علائم موارد شدیدتر این بیماری ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- احساس خستگی
- پوست رنگپریده
- دشواری در تنفس
- درد قفسه سینه
- ضربان قلب سریع
- سرگیجه
- سردرد
- احساس سرما (از جمله احساس سردی دست‌ها یا پاهای بیش از حد معمول)
- عفونت‌ها (ناشی از مشکلات سیستم ایمنی)
- ولع مصرف مواد غیرخوراکی مانند یخ یا خاک
- پاهای بی قراری و میل شدید برای حرکت دادن آنها
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به کم خونی فقر آهن هستند؟
هر فردی ممکن است به کم خونی فقر آهن مبتلا شود، اما افراد زیر در معرض خطر بیشتری هستند:
- افراد پریود و باردار
- اهداکنندگان مکرر خون
- افرادی که نارسایی کلیه دارند (به خصوص اگر دیالیز می‌شوند)، زیرا در ساخت گلبول‌ها قرمز مشکل دارند
- نوزادان نارس یا نوزادان با وزن کم هنگام تولد
- افراد مبتلا به سرطان‌ها خاص یا نارسایی قلبی
کم خونی چگونه تشخیص داده می‌شود؟
پزشک ممکن است آزمایش خون را برای بررسی شمارش کامل خون تجویز کند. آزمایش خون هموگلوبین و تعداد گلبول‌های قرمز را در بدن اندازه گیری می‌کند. اگر این سطوح پایین باشد، پزشک می‌تواند کم خونی را تشخیص دهد.
کم خونی چگونه درمان می‌شود؟
بسته به علت کم خونی فقر آهن، درمان متفاوت خواهد بود. پزشک احتمالا مصرف غذاهای سرشار از آهن را توصیه می‌کند. آنها همچنین ممکن است یک مکمل آهن خوراکی مانند سولفات آهن را پیشنهاد کنند. اگر نمی‌توانید مکمل خوراکی مصرف کنید، نیاز به دریافت آهن از طریق ورید (داخل وریدی) خواهید داشت.
اگر آهن زیادی داشته باشم چه اتفاقی می‌افتد؟
اگر آهن بیش از حد (بیش از 20 میلی گرم در روز) از طریق غذا یا مکمل‌ها مصرف کنید، ممکن است این موارد را تجربه کنید:
- معده درد
- حالت تهوع یا استفراغ
- یبوست
- در دوزهای بسیار بالا، آهن می‌تواند برای کودکان خردسال سمی یا حتی کشنده باشد.
مکمل آهن خوراکی چیست؟
علاوه بر خوردن غذاهای غنی از آهن، ممکن است مجبور شوید مکمل آهن خوراکی مصرف کنید. مزیت مکمل آهن خوراکی این است که با افزایش سطح آهن و هموگلوبین در بدن علائم را درمان می‌کند.
آهن موجود در بدن آهن عنصری نامیده می‌شود. مکمل‌های آهن خوراکی حاوی مقادیر مختلفی از آهن عنصری هستند. وقتی مکملی را انتخاب می‌کنید، حتما برچسب آن را بررسی کنید تا ببینید چه مقدار آهن عنصری دارد. مقدار بیشتر آهن عنصری به این معنی است که بدن آهن بیشتری جذب می‌کند.
انواع مختلف مکمل آهن چیست؟
انواع مختلفی از مکمل‌ها آهن خوراکی به شکل قرص یا مایع موجود است:
- قرص‌ها: رایج‌ترین اندازه قرص فروس سولفات 325 میلی گرم است.
- مایع: همچنین می‌توانید مکمل آهن را به عنوان مکمل آهن مایع مصرف کنید.
چگونه باید مکمل آهن را مصرف کرد؟
اگر پزشک مکمل آهن را توصیه کرده است، آن را فقط طبق دستور مصرف کنید. باید مکمل را با معده خالی وحداقل یک ساعت قبل یا دو ساعت بعد از غذا مصرف کنید.
اگر از فرم قرص استفاده می‌کنید، قرص را به طور کامل مصرف کنید به عبارت دیگر سعی نکنید آن را خرد کنید، بجوید یا بشکنید. اگر از فرم مایع استفاده می‌کنید، دارو را به دقت اندازه گیری کنید. از سرنگ دوز استفاده کنید نه از قاشق آشپزخانه چرا که در غیر این صورت ممکن است دوز دقیقی از دارو دریافت نکنید.
پزشک ممکن است رژیم غذایی خاصی را در حالی که از مکمل آهن مصرف می‌کنید توصیه کند. دستورالعمل‌ها آنها را دقیقا دنبال کنید. مکمل را در دمای اتاق نگهداری کنید و دور از دسترس کودکان قرار دهید.
دستورالعمل‌ها دیگری که باید در نظر داشت:
- اگرچه این مکمل با معده خالی بهترین کار را دارد، می‌توانید آن را با غذا مصرف کنید تا معده را ناراحت نکند.
- شما نباید مکمل‌ها آهن را با شیر، کافئین، آنتی اسیدها یا مکمل‌ها کلسیم مصرف کنید.
- سعی کنید مکمل آهن خود را با ویتامین C (مثلاً یک لیوان آب پرتقال) مصرف کنید تا جذب بیشتر شود.
عوارض جانبی مکمل آهن چیست؟
مکمل‌ها آهن می‌توانند باعث یبوست شوند، بنابراین مقدار زیادی آب بنوشید. ممکن است لازم باشد که نرم کننده مدفوع را همراه با مکمل مصرف کنید. مکمل‌ها آهن می‌توانند چندین عارضه جانبی دیگر ایجاد کنند که شامل موارد زیر می‌شود:
- سوزش سردل
- از دست دادن اشتها
- گرفتگی معده
- حالت تهوع
- اسهال
- مدفوع تیره
به خاطر داشته باشید عوارض جانبی مکمل‌های آهن معمولا موقتی استو با عادت کردن بدن به دارو، باید از بین بروند.
چه زمانی مصرف مکمل آهن تاثیر می‌گذارد؟
ممکن است یک تا چهار هفته (پس از شروع مکمل آهن) طول بکشد تا احساس بهتری داشته باشید. بنابراین به عوارض جانبی توجه داشته باشید. اگر سؤال یا نگرانی دارید، با پزشک خود صحبت کنید.
