رژیم فاقد گلوتن چیست؟

چه کسانی باید رژیم فاقد گلوتن داشته باشند؟

جهت دریافت رژیم اختصاصی خودتون از پلتفرم رژیم انلاین (از شنبه) اینجارو کلیک کنید!

اگرچه رعایت رژیم بدون گلوتن برای بیماران سلیاک ضروری است، برخی از پزشکان تغذیه از رژیم بدون گلوتن برای اهداف دیگری مانند کاهش وزن و تغذیه سالم استفاده می کنند. بیماری سلیاک یک اختلال خود ایمنی است که در آن گلوتن باعث تحریک سیستم ایمنی بدن می شود و باعث آسیب روده کوچک می شود. این آسیب در طول زمان باعث می شود که جذب مواد مغذی از غذا مختل شود. گلوتن یک پروتئین است که در بیشتر غلات وجود دارد، و مصرف گند، جو، جودوسر، چاودار و تریتیکاله می تواند منجر به مشکلات جدی در سلامتی افراد حساس به گلوتن شود. در حالی که ذرت و برنج نیز گلوتن دارند، اما به نظر نمی رسد که مشکلات مشابه گند، جو، چاودار و تریتیکاله را ایجاد کنند.

مواد غذایی ممنوع در رژیم فاقد گلوتن

نان‌های حاوی گندم، جو و جودوسر، پاستا، ماکارونی، کیک، کوکی، مافین، بسیاری از شیرینی‌ها، شکلات، سس سویا، چاشنی سالاد، الکل و آب گوشت (سوپ آبکی) همگی دارای گلوتن هستند.
در جهت پرهیز از مصرف گلوتن سعی کنید به برچسب محصولات توجه کنید و از مصرف غذاهای فرآوری شده استفاده نکنید.
البته با وجود تمام ملاحظات، پرهیز کامل از گلوتن دشوار است و بهتر است با مشورت با یک متخصص تغذیه، تنها مصرف آن را کنترل کرد و کاهش داد.

مواد غذایی مجاز در رژیم فاقد گلوتن

1-گوشت قرمز، مرغ و ماهی
2-تخم مرغ طبیعی بدون گلوتن
3-شیر، ماست و پنیر معمولی که طعم‌دار نباشد (به برچسب محصول توجه شود.)
4-میوه و سبزیجات
5-غلات بدون گلوتن ( ذرت، سیب زمینی، ارزن و برنج)
6-آرد بدون گلوتن (آرد برنج ، بادام و نارگیل)
7-تخم‌ها و دانه‌ها
8-روغن‌های گیاهی
9-نوشیدنی‌های غیرالکلی‌(لزوم توجه به برچسب محصولات)

مزایای رژیم فاقد گلوتن

1-کاهش حساسیت در بیماران مبتلا به سلیاک: بیماری سلیاک قابل درمان نیست اما یک رژیم فاقد گلوتن می تواند به کنترل علائم آن در بسیاری از افراد کمک کند. التهاب مزمن در بیماران مبتلا به سلیاک می‌تواند مدت‌ها باقی بماند و باعث مشکلات متعدد شود. رژیم گلوتن فری می‌تواند به این بیماران در جهت کاهش التهاب و بیماری روده ای کمک کند. البته سوال اصلی این است که آیا رژیم فاقد گلوتن باعث کاهش التهاب‌های غیرسلیاکی نیز می شود یا خیر؟ برای برخورداری از یک رژیم فاقد گلوتن با متخصص تغذیه و متخصص گوارش صحبت کنید. متخصص گوارش علائم، قد و وزن شما را می‌سنجد و در صورت لزوم یک دکتر تغذیه را به شما معرفی می‌کند.
با توجه به توصیه‌های رژیمی، تعدادی از افراد به رژیم گلوتن فری پاسخ مورد انتظار را نمی‌دهند و روند ضعف تدریجی را طی می‌کنند. در صورت تداوم این مشکل در6 ماه الی یک سال، باید با دکتر تغذیه یا متخصص گوارش مشورت شود. ممکن است به آزمایش خون یا آندوسکپی نیاز باشد.

2-کمک به کاهش وزن: با پیروی از یک رژیم فاقد گلوتن، بسیاری از کالری‌های ناخواسته از سبد غذایی شما حذف می‌شود و باعث کاهش وزن می‌شود. رژیم گلوتن فری، شما را به مصرف میوه، سبزیجات و پروتئین‌های بدون چربی تشویق می‌کند.

3-افزایش انرژی: افراد مبتلا به سلیاک ممکن است مشکل خستگی یا کمبود انرژی، کمبود آهن و کم‌خونی داشته باشند. در صورتی که آن‌ها مواد مغذی لازم را از یک رژیم فاقد گلوتن به دست آورند، می‌توانند سطح انرژی مورد نیاز را دریافت کنند.

4-مناسب برای زنان مبتلا به تخمدان پلی کیستیک: با توجه به وضعیت التهابی مرتبط با مقاومت انسولین و افزایش آندروژن در این بیماری، بهتر است مصرف غلات تهیه شده از گندم که باعث التهاب مزمن می‌شوند، کاهش و میزان کلسیم و ویتامین D در مواد غذایی افزایش یابد. البته تحقیقات در مورد ارتباط مصرف گلوتن با افزایش شدت علائم این بیماری کافی نیست.

عوارض رژیم گلوتن فری

در کنار مزایایی که به آن ها اشاره شد، تعدادی از عوارضی که می‌تواند به دنبال رژیم گلوتن فری به وجود بیاید شامل موارد زیر هستند:

1-یبوست: حذف بسیاری از منابع غذایی دارای فیبر و گندم ممکن است باعث تضعیف سلامت حرکات روده و یبوست شود، زیرا مواد غذایی جایگزین نیز نمی‌تواند جبران‌کننده باشد. افراد مبتلا به یبوست باید از میوه ها و سبزیجات دارای فیبر مثل گل‌کلم، لوبیا و عدس استفاده کنند.

2-هزینه فراوان: مسلما تهیه مواد غذایی بدون گلوتن و طبیعی و درکنار آن مراجعه منظم به متخصص تغذیه هزینه‌بر است.

3-دشواری معاشرت با دیگران: معاشرت با دیگران و رفتن به مهمانی‌ها ممکن است برای یک فرد تابع رژیم فاقد گلوتن سخت باشد، زیرا بسیاری از رستوران‌ها، غذاهای حاوی گلوتن را تهیه نمی‌کنند یا بسیاری از بستگانی که شما به منزل آن‌ها دعوت می‌شوید، با غذاهای فاقد گلوتن از شما پذیرایی نمی‌کنند.

4-خطر کمبود مواد مغذی: کمبود فیبر، آهن، کلسیم، روی، ویتامین A و D و E و K می‌تواند در نتیجه رژیم گلوتن فری به وجود آید. اجرای یک رژیم فاقد گلوتن در صورتی می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد که فرد به مصرف غذاهای طبیعی همراه با میوه و سبزیجات بپردازد و از خوردن غذاهای فرآوری شده که صرفا دارای برچسب فاقد گلوتن هستند، بپرهیزد.