تشخیص ریزش مو و دلایل آن نیازمند دقت به علائم مشخصی است. ریزش مو یک فرایند طبیعی است، اما زمانی که میزان آن از حد طبیعی فراتر رود، ممکن است نگران‌کننده باشد. در ادامه روش‌های تشخیص و دلایل رایج ریزش مو آورده شده است:
چگونه ریزش مو را تشخیص دهیم؟
- افزایش قابل توجه در تعداد موهای ریخته شده:
- هر فرد به‌طور طبیعی بین 50 تا 100 تار مو در روز از دست می‌دهد. اگر متوجه شدید که موهایتان بیش از حد معمول روی بالش، در حمام یا روی برس جمع می‌شوند، ممکن است نشانه‌ای از ریزش غیرطبیعی مو باشد.
- نازک شدن موها:
- اگر متوجه نازک شدن کلی موها در قسمت‌هایی مانند تاج سر یا شقیقه‌ها شدید، این می‌تواند علامت ریزش موی تدریجی باشد.
- پیدایش نقاط خالی یا لکه‌های طاسی:
- یکی دیگر از علائم ریزش مو، مشاهده لکه‌های طاسی دایره‌ای یا کوچک روی سر است. این حالت معمولاً به ریزش مو سکه‌ای (آلوپسی آره‌آتا) مربوط می‌شود.
- ضعیف شدن ریشه مو:
- هنگامی که ریشه موها به‌طور غیرطبیعی ضعیف شود و موها به‌راحتی کنده شوند، ممکن است نشان‌دهنده یک مشکل باشد.
- ریزش موی ناگهانی یا دسته‌ای:
- در برخی موارد، ریزش مو به‌صورت ناگهانی و به‌صورت دسته‌ای اتفاق می‌افتد. این ممکن است در اثر استرس شدید، جراحی یا بروز بیماری باشد.
- تغییرات در تراکم مو:
- اگر احساس می‌کنید تراکم موهایتان به‌مرور زمان کاهش یافته است، ممکن است این نشانه ریزش موی تدریجی باشد.
دلایل ریزش مو
- ژنتیک (آلوپسی آندروژنیک):
- رایج‌ترین نوع ریزش مو، که به عنوان ریزش موی ژنتیکی یا طاسی ارثی شناخته می‌شود، معمولاً در مردان با الگویی از نازک شدن موها در شقیقه‌ها و تاج سر و در زنان با نازک شدن عمومی موها در تاج سر همراه است.
- تغییرات هورمونی:
- تغییرات هورمونی ناشی از بارداری، زایمان، یائسگی یا مشکلات تیروئیدی می‌تواند باعث ریزش مو شود. به‌عنوان مثال، بسیاری از زنان پس از زایمان دچار ریزش موی موقت می‌شوند.
- استرس و شوک‌های روحی یا جسمی:
- استرس شدید، جراحی، تب بالا، کاهش وزن ناگهانی یا بیماری‌های شدید می‌توانند باعث ریزش موی موقتی شوند که به نام “تلوژن افلوویوم” شناخته می‌شود.
- سوء تغذیه و کمبود ویتامین‌ها:
- کمبود مواد مغذی مثل آهن، پروتئین، ویتامین‌های گروه B و زینک می‌تواند به ریزش مو منجر شود. رژیم‌های غذایی نامناسب یا کاهش وزن سریع ممکن است منجر به این نوع ریزش شود.
- بیماری‌ها و مشکلات پوستی:
- بیماری‌هایی مثل لوپوس، دیابت و مشکلات پوستی مثل درماتیت سبورئیک یا پسوریازیس می‌توانند باعث ریزش مو شوند.
- مصرف داروها:
- برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی، داروهای ضد فشار خون، داروهای شیمی‌درمانی و داروهای ضد التهاب می‌توانند باعث ریزش مو شوند.
- آلوپسی آره‌آتا (ریزش موی سکه‌ای):
- یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به فولیکول‌های مو حمله می‌کند و باعث ریزش مو به شکل لکه‌های طاسی کوچک و گرد می‌شود.
- اختلالات تیروئید:
- مشکلات تیروئید از جمله کم‌کاری یا پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به ریزش مو شود.
- آسیب‌های فیزیکی به مو:
- کشیدن شدید موها، استفاده زیاد از ابزارهای حرارتی (سشوار و اتو مو) یا محصولات شیمیایی (رنگ مو، مواد شیمیایی صاف‌کننده) می‌تواند باعث ضعیف شدن و ریزش مو شود.
- عفونت‌های پوست سر:
- عفونت‌های قارچی مانند تینه‌آ کپیتیس (قارچ سر) می‌تواند منجر به ریزش مو شود.
راه‌های پیشگیری و درمان
- مراجعه به پزشک: برای تشخیص دقیق و شروع درمان، مشورت با پزشک یا متخصص پوست و مو اهمیت زیادی دارد. بسته به علت ریزش مو، پزشک ممکن است داروها، مکمل‌های تغذیه‌ای، درمان‌های هورمونی یا حتی پیوند مو را توصیه کند.
- رعایت رژیم غذایی سالم: مصرف کافی ویتامین‌ها، پروتئین و مواد معدنی می‌تواند نقش مهمی در سلامت موها داشته باشد.
- کاهش استرس: مدیریت استرس از طریق ورزش، مدیتیشن و فعالیت‌های آرامش‌بخش می‌تواند به کاهش ریزش موی ناشی از استرس کمک کند.
- مراقبت از مو: اجتناب از کشیدن موها، استفاده از شامپوهای ملایم و کاهش استفاده از حرارت و مواد شیمیایی به محافظت از موها کمک می‌کند.
با پیگیری علائم و مشورت با پزشک می‌توان ریزش مو را کنترل کرد و درمان مناسب را دریافت نمود.
شایعترین دلایل ریزش مو ، آلوپسی اندروژنیک است که به آن طاسی مردانه یا زنانه گفته می شود. این نوع ریزش مو، ارثی است، بدین معنا که ریزش مو را از والدینتان به ارث برده اید. آلوپسی اندروژنیک بتدریج با بالا رفتن سن رخ می دهد و از الگوهای قابل پیشبینی برای مردان و زنان برخوردار است.
دلایل ریزش مو
تغییرات هورمونی از جمله تغییراتی که در طول بارداری و یائسگی رخ می دهد و یا بدلیل بیماری های تیروئیدی رخ می دهد. بیماری هایی مثل طاسی منطقه‌ای (سکه ای)، اختلال کشیدن مو و بیماری های قارچی، عوامل استرس زا که با telogen effluvium (TE) مشاهده می شود، فقر آهن یا سایر کمبودهای تغذیه ای، برخی داروها یا درمان ها مثل داروهایی که برای درمان سرطان، افسردگی و فشارخون بالا استفاده می شود و بستن و آرایش مو که باعث کشیده شدن مو یا خشکی و زبر شدن موها می توانند از دلایل ریزش مو باشند.
چگونه ریزش مو را تشخیص بدهیم؟
معمولا یکی از دلایل ریزش مو به طور طبیعی بالا رفتن سن است. اما گاهی اوقات ریزش مو می تواند نشانه یک بیماری باشد. برای تعیین اینکه آیا ریزش مو بدلیل بیماری رخ می دهد یا خیر، پزشکسابقه پزشکی فرد که شامل سوالاتی در مورد سابقه خانوادگی، بیماری های قبلی، داروهای مصرفی، نحوه بستن و آرایش کردن مو و رژیم غذایی می باشد را بررسی می کند. همچنین معاینه فیزیکی که می تواند شامل کشیدن چند تار مو باشد (این کار به تعیین مقدار ریزش مو کمک می کند)، بررسی نمونه های مو زیر میکروسکوپ، انجام آزمایشات خون که می تواند به شناسایی بیماری هایی که باعث ریزش مو می شوند، کمک کند نیز انجام می شوند.
برای ریزش مو چه کاری می توانید انجام دهید؟
با توجه به دلایل ریزش مو روش های متعددی برای درمان ریزش مو وجود دارد که پزشک می تواند از این روش ها استفاده کند. اگر وجود یک بیماری از دلایلریزش مو است، پس اقدام برای درمان بیماری می تواند ریزش مو را کند و یا متوقف کند. اگر مصرف داروها باعث ریزش مو می شوند، پزشک می تواند داروها را تغییر بدهد و یا مصرف آن را برای چند ماه متوقف کند. پزشک می تواند برخی داروها یا روش ها را برای درمان آلوپسی اندروژنیک تجویز کند.
این داروها شامل موارد زیر هستند:
Finasteride: مصرف این دارو در مردان می تواند سرعت ریزش مو را کند نماید و رشد موهای جدید را تحریک کند.
Spironolactone: مصرف این دارو در زنان می تواند به کندشدن سرعت ریزش مو و بهبود ضخامت مو کمک کند.
تزریق کورتیکواستروئید: تزریق داروهای کورتیکواستروئید به نقاطی که دچار طاسی یا ریزش مو شده اند، می تواند برای برخی از انواع ریزش مو مثل طاسی منطقه ای (سکه ای) مفید باشد.
کاشت مو: در طول کاشت مو، متخصص یا جراح پوست و زیبایی، موهای یک بخش از سر را بر می دارند و آن را در نقطه ای که دچار طاسی است، می کارند.
مینوکسیدیل: مینوکسیدیل (Minoxidil) به عنوان داروهای بدون نسخه (OTC) در داروخانه ها موجود است و مردان و زنان می توانند از آن برای کمک به رشد مجدد مو یا کندشدن ریزش مو استفاده کنند. این دارو به شکل شامپو، مایع یا کف موجود است. روش های جدید: روش هایی مثل میکرونیدلینگ (Microneedling) و شانه یا کلاه لیزری برای درمان خانگی ریزش مو در بازار موجود هستند. آکادمی درماتولوژی امریکا عنوان می کند که کارآزمایی ها نتایج امیدوارکننده ای را نشان داده اند اما تحقیقات بیشتری در مورد اثربخشی آنها نیاز است.
در خانه چه کارهایی می توانید برای ریزش مو انجام دهید؟
برخی روش های بستن یا آرایش مو می تواند منجر به ریزش مو شود. از انجام کارهایی که باعث خشکی یا زبری مو می شوند خودداری کنید. موهایتان را به آرامی شانه کنید تا از کشیده شدن آن جلوگیری شود از روش های آرایش مو و بستن مو مثل دم اسبی، اتو کشیدن و استفاده از کش های محکم و سفت خودداری کنید از روش هایی که باعث آسیب رساندن به مو می شود مثل فر کردن مو و روغن های داغ خودداری کنید.
درمان های جایگزین
بسیاری از روش های جایگزین برای درمان ریزش مو کشف شده اند. درحالیکه برخی از این روش ها امیدوارکننده هستند اما تحقیقات بیشتری برای اثربخشی آنها نیاز است. نمونه ای از روش های جایگزین برای درمان ریزش مو شاملآمینواسیدها، ویتامین دی، روغن ماهی، آب پیاز، روغن رزماری و عصاره درخت نخل اره ای است. همیشه قبل از امتحان کردن هر مکملی، بهتر است با پزشکتان مشورت کنید. برخی مکمل ها می توانند با داروهایی که مصرف می کنید، تداخل داشته باشند.
چه زمانی برای ریزش مو به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر نگران ریزش موهایتان هستید، به پزشک مراجعه کنید. برخی علایم نشان دهنده وجود یک بیماری هستند که نیاز به درمان دارند و این علایم ممکن است باعث ریزش مو شوند. اگر دچار ریزش مو به طور ناگهانی شده اید، ریزش مو باعث شده تا موهایتان به صورت دسته ای بریزند و یا ریزش مو منجر به طاسی شده و یا با خارش یا حساسیت سر همراه است، به پزشک مراجعه کنید.
