رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس شامل کدام مواد غذایی است؟ نقرس، یک بیماری التهابی مفصلی است که به علت افزایش سطح اسید اوریک در خون و تشکیل بلورهای کریستالی اسید اوریک در مفاصل باعث درد، التهاب و تورم در مفاصل شده و بر کیفیت زندگی فرد تاثیر می‌گذارد. یکی از اصول درمان بیماران نقرس، تغییر در رژیم غذایی است. با توجه به اینکه سطح اسید اوریک در بدن تحت تأثیر مستقیم مواد غذایی قرار می‌گیرد، تغییر در الگوی تغذیه می‌تواند به کاهش سطح اسید اوریک و کنترل علائم بیماری کمک کند.

در این مقاله، به بررسی رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس خواهیم پرداخت. رژیم نقرس شامل مجموعه‌ای از مواد غذایی و روش‌های تغذیه است که به کاهش سطح اسید اوریک در بدن کمک کرده و از عوارض و تاثیر سو بیشتر بیماری جلوگیری می‌کند. با رعایت رژیم غذایی بیماران نقرس می‌توان کنترل بهتری روی علائم بیماری داشت و کیفیت زندگی را بهبود بخشید.

رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس

رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس باید به کاهش سطح اسید اوریک در بدن کمک کند و عوارض بیماری را کاهش دهد (نقرس چیست؟). در ادامه مواردی که باید در رژیم غذایی نقرس رعایت شود، آورده‌ایم:

• محدودیت مصرف مواد غذایی با سطح بالای پورین مانند گوشت قرمز، گوشت آبزیان به خصوص ماهی آب شور، ساردین و تن ماهی، خرما، نخودچی و آجیل
• مصرف میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر جهت کاهش سطح اسید اوریک و التهاب در بدن مانند توت، آناناس، نارنگی، آلو و سبزیجات سبز تلخ مثل اسفناج و کلم
• محدود کردن مصرف الکل
• پرهیز از مصرف چربی‌های اشباع شده مانند گوشت قرمز چرب، ماست، کره و سرشیر و مصرف منابع چربی سالم مانند روغن زیتون، روغن کانولا و آووکادو
• مصرف آب بیشتر جهت تخلیه اسید اوریک از بدن
• کاهش مصرف مواد شیرین کننده‌ مصنوعی و قند و استفاده از جایگزین‌های طبیعی و ملایم‌تر مانند عسل یا استویا
• مواد غذایی حاوی ویتامین ث مانند پرتقال، لیمو، تمشک، گوجه‌فرنگی و فلفل قرمز
• محصولات لبنی کم چرب مانند شیر، دوغ و پنیرهای کم چرب
• مواد غذایی حاوی آلیسین مانند سیر و پیاز
• کاهش مصرف ماکارونی و نان

‏آیا نقرس با رژیم غذایی درمان می شود؟

برای درمان نقرس باید رژیم غذایی نقرس رعایت شود تا میزان اسید اوریک در بدن کاهش یابد. در رژیم نقرس بیمار باید مصرف مواد غذایی حاوی سطح بالای پورین و الکل را به حداقل برساند و میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و فیبر، آب بیشتر، مواد غذایی حاوی ویتامین C، لبنیات کم چرب بیشتری مصرف کند و در مقابل مصرف قند و شیرین کننده‌های مصنوعی، چربی‌های اشباع شده، مواد غذایی حاوی آلیسین و ماکارونی و نان را کاهش دهد.

تغییرات در رژیم غذایی بیماران نقرس می‌تواند به بهبود علائم نقرس، کاهش التهاب و سطح اسید اوریک در بدن کمک کند و شدت حملات نقرس را کاهش دهد. همچنین، عوارض مربوط به نقرس مانند درد و التهاب مفاصل را هم کم می‌کند.

اهداف رژیم نقرس چیست؟

اهداف اصلی رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس عبارتند از:

• کنترل وزن و سالم‌خواری
• پرهیز از غذاهای حاوی پورین
• کاهش سطح اسید اوریک با مصرف خوراکی‌های کنترل‌کننده میزان اسید اوریک
• کاهش التهاب و عوارض دردناک
• پیشگیری از تشکیل توده‌های بلوری

بیماران نقرس چه مواد غذایی می توانند بخورند؟

در درمان خانگی نقرس اهمیت تغذیه بسیار بالا است. رژیم غذایی بیماران نقرس می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

• میوه‌هایی مانند توت، توت فرنگی، آلو، هلو، آناناس، کیوی، گوجه فرنگی، نارنگی، لیمو، آلوئه ورا و آووکادو
• سبزیجاتی مانند اسفناج، کلم، گشنیز، ریحان، کاهو و هویج
• ماهی‌هایی مانند سردابی، قزل آلا و سالمون حاوی اسیدهای چرب امگا-۳
• غلاتی مانند گندم کامل، جو، برنج قهوه‌ای حاوی فیبر
• شیر کم چرب، ماست کم چرب و پنیرهای کم چرب که به عنوان منبع کلسیم و پروتئین
• آجیل و دانه‌ها مانند بادام، گردو، پسته و دانه‌هایی مانند لوبیا سبز، عدس، نخود و لوبیا
• مصرف آب کافی
• ویتامین C مانند پرتقال، تمشک، فلفل قرمز و گوجه‌فرنگی

صبحانه برای نقرس

رژیم نقرس در صبحانه هم باید با رعایت تمام اصول غذایی متناسب این بیماران با مواد غذایی سالم و تازه، سرشار از فیبر با حداقل چربی و ارزش غذایی بالا باشد:

• صبحانه‌های حاوی میوه تازه و غنی از آنتی‌اکسیدان، فیبر و ویتامین‌های مفید
• محصولات لبنی کم چرب
• غلات کامل مانند گندم کامل یا جو به صورت نان تست
• منابع پروتئینی سالم مانند تخم‌مرغ، ماهی سردابی و ماهی‌های کم چرب
• بادام و گردو
• لوبیا سبز، عدس و نخود

تخم مرغ برای نقرس

تخم‌مرغ در رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس به عنوان یک منبع سالم پروتئین در رژیم غذایی مجاز است. پروتئین بالا و مقدار زیاد ویتامین D در تخم مرغ برای سلامت استخوان‌ها مفید است. مطالعات نشان می‌دهند که مصرف معتدل تخم‌مرغ در رژیم غذایی بیماران نقرس تأثیر چندانی روی میزان اسید اوریک ندارد.

سیب زمینی و نقرس

در مورد تاثیر سیب زمینی بر نقرس، نظرات متفاوتی وجود دارد. در گذشته، سیب زمینی به عنوان یک ماده ممنوعه در رژیم غذایی بیماران نقرس در نظر گرفته می‌شد، چرا که معتقد بودند مصرف آن می‌تواند سطح اسید اوریک را در بدن بالا ببرد. اما تحقیقات بیشتر نشان داده است که اثر سیب زمینی بر این بیماری بسیار پیچیده است و نمی‌توان آن را به صورت قطعی به عنوان مضر یا مفید دانست.

سیب زمینی حاوی پتاسیم، ویتامین C و فیبر است و می‌تواند به عنوان یک منبع سالم و مقرون به صرفه از نظر اقتصادی برای مصرف در رژیم غذایی شما در نظر گرفته شود. همچنین، یک ترکیب شیمیایی به نام سولفورافان دارد که ممکن است خواص ضد التهابی داشته باشد و برخی از مطالعات نشان داده این ترکیب می‌تواند برای بیماران نقرس مفید باشد.

آیا مرغ برای نقرس ضرر دارد؟

مرغ به عنوان یک منبع پروتئینی سالم و مفید در رژیم غذایی بیماران نقرس محسوب می‌شود. گزینه خوبی برای این بیماران است، چرا که پورین کمی دارد. بهتر است گوشت مرغ را بدون پوست و چربی مصرف کنید، زیرا پوست و چربی مرغ حاوی مقدار قابل توجهی پورین هستند. همچنین، روش های پخت سالم مانند بخارپز، آب‌پز یا پخت در فر و کبابی را امتحان کنید.

آیا حبوبات برای نقرس ضرر دارد؟

حبوبات از جمله نخود، عدس، لوبیا، نخودفرنگی و عدس سبز به عنوان یک منبع عالی پروتئین و فیبر در رژیم غذایی هستند. اما برخی از حبوبات حاوی مقادیر بیشتری پورین هستند که ممکن است بر بیماران نقرس تأثیرگذار باشد. در مورد مصرف حبوبات در رژیم غذایی نقرس، نکات زیر را در نظر بگیرید:

• میزان مصرف
• عدم سابقه حساسیت به پورین یا تشدید درد نقرس بعد مصرف حبوبات
• روش پخت
• ترکیباتی که همراه حبوبات مصرف می‌شوند.

بیماران نقرس چه چیزی نباید بخورند؟

این خوراکی‌ها باید از رژیم غذایی بیماران نقرس حذف شوند:

• گوشت قرمز
• ماهیان چرب مانند ماهی قرمز، ماهی ماکرل و ماهی آنچووی
• ماهی تن
• الکل
• برخی از مواد شیرین‌کننده

قارچ برای نقرس ضرر دارد یا نه؟

پورین یک ترکیب شیمیایی است که در فرآیند تجزیه اسید نوکلئیک در بدن تولید می شود و میزان اسید اوریک بدن را بالا می‌برد. قارچ‌ها مقداری پورین دارند اما کمتر از برخی منابع دیگر مانند ماهی، گوشت قرمز و آبزیان است.

مصرف قارچ به میزان معقول و به‌طور متعادل در رژیم غذایی بیماران مبتلا به نقرس، به طور کلی مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما در صورت داشتن سابقه حساسیت به پورین یا تجربه افزایش دردهای نقرسی پس از مصرف قارچ، ممکن است نیاز به محدودیت مصرف داشته باشید. به‌علاوه اینکه وقتی قارچ پخته می‌شود میزان پورین آن کاهش می‌یابد.

بهترین رژیم غذایی نقرس – برنامه غذایی برای نقرس

بهترین رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس شامل مواد غذایی است که سطح اسید اوریک در بدن و عوارض آن را کاهش می‌دهند:

دستور پخت غذا برای بیماران نقرسی

برای بیماران مبتلا به نقرس، روش‌های پخت و پز تأثیر زیادی در کاهش سطح اسید اوریک و کنترل علائم نقرس دارد. بهتر است این بیماران روش‌های پخت غذا به شکل بخارپز یا آب‌پز را امتحان کنند تا هم مواد مغذی آن حفظ شده و مصرف چربی به حداقل برسد.

هنگام پخت غذا در رژیم نقرس، سعی کنید روغن و چربی را به حداقل برسانید. از روغن‌های سالم مانند روغن زیتون یا روغن کانولا استفاده کنید و مقدار آن را کاهش دهید. سرخ کردن زیاد از حد غذاها باعث بالا رفتن میزان چربی و پورین مواد غذایی می‌شود و برای این بیماران توصیه نمی‌شود.

پخت طولانی مدت می‌تواند باعث از بین رفتن مواد مغذی شود. مواد غذایی را به شکل ملایم و کم بپزید تا مواد مغذی و طعم و بافت غذا حفظ شود. از ادویه‌ها و افزودنی‌های طبیعی مثل زرشک، زعفران، نعناع، زنجبیل و آویشن در پخت غذاها استفاده کنید. این ادویه‌ها می‌توانند به غذاها طعم و عطری خوشبو ببخشند بدون این که نقشی در افزایش عوامل تحریک‌کننده نقرس داشته باشند.

آیا رژیم غذایی نقرس عوارض هم دارد؟

رژیم غذایی نقرس، معمولا شامل تغییرات در نوع و میزان مصرف مواد غذایی است تا سطح اسید اوریک در بدن کاهش و علائم نقرس مانند التهاب و دردهای مفصلی کنترل شوند. با این حال، همانند هر رژیم غذایی دیگری، رژیم نقرس هم ممکن است عوارضی داشته باشد مانند:

• کمبود فیبر، ویتامین D، کلسیم و آهن به علت محدودیت در مصرف برخی مواد غذایی
• افزایش مصرف مواد غذایی خاص
• کند شدن روند بهبودی

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

رژیم غذایی برای بیماران مبتلا به نقرس نقش مهمی در کنترل علائم و پیشگیری از تشدید بیماری دارد. با محدودیت مصرف مواد غذایی حاوی پورین بالا و تمرکز بر مصرف مواد غذایی سالم، می‌توان بهبودی در علائم نقرس و کاهش التهاب و درد مفصلی را تجربه کرد. یادتان باشد که همیشه با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید تا برنامه غذایی مناسب و سازگار با نیازهای شما تنظیم شود. همچنین، رعایت سایر عوامل مهم مانند مدیریت وزن، مصرف مقدار کافی آب، مداومت در داروهای تجویز شده توسط پزشک و ممارست در فعالیت‌های بدنی مناسب نیز برای بهبود وضعیت نقرس بسیار اهمیت دارند.