غذای سرخ‌کرده خوشمزه است و هیچ حرف و حدیث، اما و اگری هم ندارد، البته که مثل هر چیز دیگری، زیاده‌روی در مصرف غذای سرخ شده روی سلامت کلی بدن تأثیر می‌گذارد. مصرف هر چند وقت یک‌بار غذاهای سرخ شده و چرب لزوماً روی سلامت تأثیر نمی‌گذارد، اما مصرف مداوم این غذاها باعث بیماری‌های جسمی و عوارض جدی و گاه خطرناکی خواهد شد.

خوردن غذای سرخ شده چه مضراتی دارد؟

غذای سرخ کرده میزان کالری دریافتی بدن را چند برابر می‌کند. سرخ کردن غذاها در روغن باعث می‌شود که میزان کالری آن غذا بیشتر شود. به ‌علاوه اینکه سرخ کردن، مواد معدنی و اکسیدان‌های موردنیاز بدن را از غذا حذف می‌کند و غذا صرفاً به یک وعده خوشمزه بدون هیچ‌گونه فایده‌ای برای بدن تبدیل می‌شود. غذای چرب‌تر و پرکالری‌تر هم به معنای چاقی است و چاقی هم خود، عامل بیماری‌های مختلفی است. از دیگر مضرات غذای سرخ شده باید بگوییم که مصرف این غذاهای ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی و سکته را افزایش می‌دهد.

همچنین باید بدانید که با مصرف زیاد غذای سرخ شده به ‌نوعی به استقبال سرطان می‌رویم. اکسیداسیون باعث تغییر شیمیایی روغن می‌شود و سرخ کردن غذا هم ساختار سایر مواد مغذی غذا را تغییر می‌دهد. ویتامین‌ها و مواد معدنی درون غذا با سرخ کردن از بین رفته و همه‌چیز به یک ماده‌ی قهوه‌ای تبدیل می‌شود که ترکیبی از مواد معدنی کربنی سوخته هستند.

عوارض خوردن غذای سرخ شده برای قلب

هر کسی کم و بیش می‌داند که اگر چربی زیاد در غذا بخورد و یا دائما از غذای سرخ شده استفاده کند، دیر یا زود بیماری قلبی به سراغش می‌آید. غذای سرخ شده سرشار از چربی اشباع‌شده و چربی‌های ترانس است که باعث ایجاد پلاک و گرفتگی رگ‌ قلبی یا همان بیماری آترواسکروز می‌شوند. گرفتگی عروق قلبی به ‌شدت ریسک ابتلا به حمله قلبی و سکته قلبی را افزایش می‌دهند.

عوارض خوردن غذای سرخ شده برای کبد چرب

بیماری کبد چرب که در اثر تجمع چربی در اطراف کبد ایجاد می‌شود، بیماری افراد چاق و یا کسانی است که غذای فرآوری‌شده یا غذای سرخ‌ شده و چرب زیادی می‌خورند. مصرف سیب‌زمینی سرخ کرده و انواع برگرها برای کبد خوب نیست. در واقع کبد در بدنی که غذاهای سرشار از چربی اشباع‌شده می‌خورد نمی‌تواند کارش را درست انجام دهد، اتفاقی که به‌ مرور زمان باعث التهاب کبد، کبد چرب و سیروز کبدی خواهد شد.

جذب روغن در غذای سرخ‌شده چند برابر می‌شود و این یعنی کالری آن هم به ‌همان اندازه بیشتر می‌شود، به ‌طوری‌ که نتیجه رژیم غذایی سرشار از اسیدهای چرب اشباع‌شده، تشدید مقاومت انسولینی و کبد چرب خواهد بود.

عوارض استفاده از پیاز سرخ شده

از قدیم گفتند «عروس بی جهاز، قرمه بی پیاز». خود این مثل نشان‌دهنده‌ی علاقه دیرینه ما ایرانی‌ها به پیاز و پیازداغ است. پیازداغ همراه همیشگی آشپزی ما ایرانی‌هاست، اما بهتر است بدانید که مصرف زیاد آن می‌تواند مضر باشد. پیاز سرشار از ویتامین و مواد معدنی مثل فولات، تیامین، کلسیم، منیزیم، پتاسیم، منگنز و انواع ویتامین‌های C، K و B۶ است و مصرف آن در رژیم غذایی روزانه تأثیرات مثبتی روی بدن می‌گذارد، اما پیاز سرخ‌شده در روغن باعث بالا رفتن میزان کالری پیاز می‌شود که زیاده‌روی در مصرف آن عوارضی مثل چاقی و بیماری‌های جسمی مختلفی به ‌دنبال دارد. از آنجایی که پیازداغ عضو جدانشدنی در آشپزی ما ایرانی‌هاست، توصیه دکترتو به شما این است که در مصرف آن زیاده نکنید.

عوارض خوردن سیب زمینی سرخ کرده

آیا سیب‌زمینی سرخ‌کرده ترد و خوشمزه که طرفداران زیادی دارد می‌تواند عوارضی هم برای سلامت بدن داشته باشد؟ مصرف متناسب و متعادل سیب‌زمینی سرخ‌کرده ضرری که ندارد هیچ به ‌خاطر کربوهیدراتی که در آن هست باعث تأمین انرژی بدن هم می‌شود.

نمک سیب‌زمینی سرخ‌کرده در بلندمدت باعث افزایش فشار خون می‌شود و به قلب و کلیه آسیب می‌زند. به‌ علاوه اینکه ریسک سکته مغزی هم افزایش پیدا می‌کند. مصرف سیب‌زمینی سرخ‌کرده به ‌خاطر وجود آکریل آمید (Acrylamide) در آن برای خانم‌های باردار مناسب نیست. آکریل ‌امید نوعی ماده عامل سرطان‌زا است.

عوارض خوردن بادمجان سرخ شده

مصرف بادمجان باعث کاهش استرس و تقویت استخوان می‌شود و به سلامت قلب و کنترل دیابت کمک می‌کند، اما نه هر بادمجانی. خوب می‌دانید که بادمجان یکی از چیزهایی است که در زمان سرخ کردن بیشترین جذب چربی را دارد. مصرف بادمجان سرخ‌کرده به‌ خاطر اینکه چربی زیادی جذب می‌کند باعث از بین رفتن خواص درمانی این خوراکی خوشمزه می‌شود. خطرناک‌ترین عوارض خوردن بادمجان سرخ‌کرده برای قلب است که باعث بسته شدن رگ‌های خونی قلب می‌شود.

عوارض خوردن ماهی سرخ شده

ماهی سرخ کرده حتی اگر یک‌بار در هفته هم مصرف شود ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی، نارسایی قلبی را بیشتر می‌کند. هرچند که متخصصان خوردن ماهی را برای سلامتی مفید می‌دانند، اما باید بگوییم که مصرف ماهی سرخ‌کرده نه تنها خاصیتی ندارد، بلکه احتمال ابتلا به بیماری قلبی را تا ۵۰ درصد افزایش می‌دهد. مهم‌تر از آن، اینکه وقتی ماهی در روغن سرخ می‌شود، مواد مفید آن از بین می‌رود، میزان کالری دریافتی بدن بیشتر می‌شود و در نتیجه، احتمال چاقی افزایش می‌یابد.

عوارض مصرف غذاهای سرخ کردنی برای بیماران کرونایی

به نقل از «healthfirstdc» در دوران پاندمی، بیماران کرونایی باید از مصرف غذاهای سرخ شده و با نمک زیاد پرهیز کنند و بیشتر سراغ سالم‌خواری، سبزیجات و میوه‌های سالم بروند. بر اساس توصیه سازمان بهداشت جهانی، میزان کل چربی مجاز بیماران کرونایی باید کمتر از ۳۰ درصد کل انرژی دریافتی باشد. غذاهای سرخ‌کردنی به ‌خاطر داشتن چربی اشباع‌شده بالایی که دارند برای بیماران کرونایی توصیه نمی‌شوند.

خوردن غذای سرخ شده در بارداری چه ضرری دارد؟

خوردن غذای سرخ شده در بارداری باید به حداقل برسند، چراکه بارداری، خودش مستعد افزایش وزن و چاقی است و نباید با مصرف سرخ‌کردنی آن را تشدید کرد. چاقی هم خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی را بیشتر می‌کند. معده در دوران بارداری حساس‌تر می‌شود و به ‌همین دلیل هم باید مصرف غذاهای سرخ‌کردنی‌ را در دوران بارداری کمتر کرد، چراکه خوردن غذای سرخ شده مشکلات گوارشی ایجاد می‌کنند.

غذای سرخ شده دیرتر هضم می‌شود و دفع سخت‌تری هم دارد. مصرف غذاهای سرخ کردنی در بارداری نه فقط روی مادر، بلکه روی جنین هم تأثیر می‌گذارد، فیبر غذا با سرخ کردن از بین می‌رود و کمبود فیبر دریافتی جنین می‌تواند عوارض خطرناکی به ‌دنبال داشته باشد.

مضرات مصرف غذای سرخ شده در کودکان

تأثیر مصرف غذاهای سرخ‌کردنی برای کودکان بیشتر در بلندمدت و بزرگسالی خودش را نشان می‌دهد. کودک وقتی که به سن جوانی و میانسالی رسیده با انواع مشکلات و بیماری‌های جسمی، چاقی، مشکلات قلبی، سرطان و دیابت روبه‌رو می‌شود.

احتمال ابتلا به سرطان سینه در خانم‌هایی که در کودکی غذاهای سرخ شده زیاد مصرف می‌کردند بالاتر است. غذاهای سرخ‌کردنی باعث افزایش کالری دریافتی بدن و چاقی در کودکان می‌شوند. مهم‌تر اینکه مصرف غذاهای سرخ‌کردنی برای کودکان باعث افت ضریب هوشی آن‌ها می‌شود.

انواع روغن های سرخ‌کردنی

روغن‌ها در غذاهای سرخ شده انواع مختلفی دارند، از روغن جامد گرفته تا روغن مایع مخصوص پخت ‌و پز و روغن‌های سرخ‌کردنی. روغن‌های سرخ‌کردنی نوعی روغن خوراکی هستند که اگر با حرارت بالا استفاده شوند باز هم کمترین میزان خطر را برای بدن به دنبال خواهند داشت. روغن‌های سرخ‌کردنی نسبت به روغن‌های معمولی اسید چرب اشباع‌شده کمتری دارند، دیرتر به نقطه جوش می‌رسند و از مقاومت بالاتری نیز برخوردارند. اگر به دنبال بهترین روغن برای استفاده در پخت و پز و سرخ کردن هستید، کسی بهتر از متخصص تغذیه نمی‌تواند شما را راهنمایی کند.

روغن‌های سرخ‌کردنی از نظر طعم، عطر و کارایی باهم فرق می‌کنند:

۱. روغن زیتون رقیق و معمولی

روغن سرخ‌کردنی با کالری بسیار کم و نقطه دود تا ۲۴۰ درجه سانتی‌گراد که برای پخت‌وپز در دمای بالا توصیه می‌شود.

۲. روغن زیتون خام و خالص

طعم قوی و تندتری نسبت به روغن زیتون معمولی دارد و نقطه دود آن حدود ۱۶۲ درجه سانتی‌گراد است.

۳. روغن کانولا یا روغن کلزا

روغن کانولا را از کلزا می‌گیرند که از نظر رنگ، طعم و عطر، نقطه دود و کیفیت شبیه روغن‌های گیاهی است و بیشتر برای سس سالاد استفاده می‌شود. باید در جای خنک و دور از حرارت اجاق گاز نگهداری کنید.

۴. روغن دانه آفتاب‌گردان

یکی از بهترین روغن‌های سرخ‌کردنی با نقطه دود ۲۲۶ تا ۲۳۰ درجه که باید در جای خنک نگهداری شود، البته ماندگاری روغن آفتاب‌گردان نسبت به سایر روغن‌ها کمتر است.

۵. روغن کنجد

روغن همه‌منظوره‌ای با نقطه دود ۲۲۵ درجه و بدون طعم خاصی که برای پخت‌وپز، کبابی، سوپ و سرخ‌کردنی مناسب است.

۶. روغن ذرت

نوعی روغن تصفیه‌شده با نقطه دود ۲۳۲ درجه که کاملاً مناسب سرخ‌کردنی است. علاوه بر عطر و طعم فوق‌العاده‌اش، قیمت مناسب آن هم باعث محبوبیت روغن ذرت شده است.

۷. روغن بادام زمینی

روغنی با عطر دلپذیر و طعم قوی با نقطه دود ۲۳۲ درجه که زود خراب می‌شود، بنابراین باید درجای خشک و خنک نگهداری شود. ترکیب روغن بادام زمینی در غذاهای آسیایی طعم بهشتی دارد.

۸. روغن نخل

روغن نخل با روغن هسته نخل فرق می‌کند. روغن نخل چربی اشباع‌شده از درخت نخل است که در دمای اتاق حالت نیمه جامد دارد و می‌توان از آن به‌جای روغن‌های دارای ترانس استفاده کرد. نقطه دود این روغن سرخ‌کردنی کارآمد کمتر از ۲۳۲ درجه در غذاهای سرخ شده است.

۹. روغن نارگیل

نقطه دود روغن نارگیل ۱۷۶ درجه است و برای گرم کردن متوسط توصیه می‌شود.

۱۰. روغن گیاهی

روغنی است که در ترکیب با روغن‌های تصفیه‌شده تولید می‌شود و طعم و بوی خاصی هم ندارد. نقطه دود ۲۰۴ درجه و عدم داشتن عطر و بوی خاص، روغن گیاهی را به گزینه مناسبی برای سرخ کردن در دمای بالا بدل می‌سازد.

۱۱. روغن هسته انگور

نقطه دود ۲۱۵ درجه (بالا)، طعم دلپذیر و متفاوت باعث شده که این روغن سبز روشن جایگاه ویژه‌ای میان سرآشپزهای رستوران‌ها پیدا کند. قیمت روغن هسته انگور نسبت به روغن زیتون خام کمتر است.

۱۲. روغن آووکادو

روغنی با نقطه دود ۲۷۱ درجه و چربی منحصربه‌فرد و خوب که برای کباب کردن و پخت‌وپز مناسب است.

۱۳. روغن سویا

روغنی گیاهی با اسید چرب اشباع‌نشده و آنتی‌اکسیدان طبیعی توکوفرول که کاملاً مناسب آشپزی است و ریسک ابتلا به بیماری را کاهش می‌دهد.

بهترین روغن برای تفت دادن کدام است؟

روغن‌های گیاهی مختلفی در آشپزی استفاده می‌شوند، اما نمی‌توان از همه این روغن‌ها برای پخت‌وپز، سرخ کردن و تفت دادن استفاده کرد. درست است روغن‌های گیاهی به ‌خاطر داشتن اسیدهای چرب ضروری برای بدن مناسبند، اما اگر حرارت زیاد ببینند مواد سمی تولید کرده و سرطان‌زا می‌شوند. روغن‌هایی که نقطه دودشان بیشتر از ۲۲۰ درجه باشد برای سرخ کردن مناسبند. برای تفت دادن میزان روغن مصرفی کم و حرارت پایین است و غذا به آرامی سرخ می‌شود (تفت داده می‌شود). روغن کانولا برای طبخ‌های طولانی و تفت دادن در غذاهای سرخ شده بهترین گزینه است.

بهترین روغن برای سرخ کردن سبزی کدام است؟

حفظ مواد معدنی، آنتی‌اکسیدان‌ها، مواد مغذی و ویتامین‌های سبزیجات اهمیت زیادی دارد که با حرارت بالا از بین می‌روند. بهترین روغن برای سرخ کردن سبزی استفاده از روغن‌های مایع مخصوص پخت‌وپز است، چراکه در اصل سبزیجات را باید تفت دهید تا سالم‌تر بمانند. روغن زیتون، روغن آفتابگردان و روغن کنجد از بهترین روغن‌ها برای سرخ کردن سبزی هستند. روغن ذرت هم به خاطر نداشتن رنگدانه کلروفیل، مقاومت بالاتر در برابر اکسیداسیون و پایداری بالا، روغن مناسبی برای سرخ کردن است.

روغن کم جذب چیست؟

روغن کم‌جذب باعث می‌شود که غذا روغن کمتری به ‌خود بگیرد و مواد مغذی و ویتامین‌های ضروری موجود در غذا در مقایسه با مصرف روغن‌های معمولی بیشتر حفظ شود. به‌ علاوه اینکه کیفیت بالاتری به ‌نسبت روغن‌های معمولی دارد. روغن کم‌جذب همان روغن بدون ترانس یا زیروترانس است که چربی ترانس آن صفر است و خطری برای سلامت بدن ندارد.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

مصرف غذاهای سرخ شده در درازمدت، عواقب بدی دارد و سلامت بدن را به‌ خطر می‌اندازد و ریسک ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی، سکته قلبی، سرطان، دیابت و فشارخون را افزایش می‌دهد. برای پیشگیری بهتر است مصرف غذاهای سرخ‌کردنی را به حداقل برسانید و یا روغن‌های سرخ‌کردنی سالم را جایگزین روغن‌های سرخ‌کردنی با ترانس بالا کنید تا از خطر بیماری‌های قلبی عروقی در امان بمانید.