ترب سیاه (به انگلیسی black radish) از گیاهان یک‌ساله زمستانی با خواص بسیار زیاد برای سلامتی بدن است. در طول زمستان‌های سرد در قرون‌وسطی، مردم از ترب سیاه برای تأمین مواد مغذی مورد نیازشان استفاده می‌کردند. به دلیل طعم و مزه نسبتاً تند و فلفلی که دارد، برای افرادی که طبع سرد دارند مناسب است و می‌تواند چاشنی مناسبی در انواع غذاها و سالادها باشد. اما چقدر با خواص ترب سیاه برای کودکان و بزرگسالان آشنایی دارید؟ در ادامه به بررسی آن‌ می‌پردازیم.

در این مطلب توضیح می‌دهیم که ترب سیاه چیست؟ چه کاربردی دارد؟ برای چه مشکلاتی از آن استفاده می‌شود؟ چگونه باید آن را مصرف کرد؟ چه عوارضی دارد و کدام افراد نباید این گیاه دارویی را مصرف کنند؟

ترب سیاه چیست؟

ترب سیاه که در خانواده گیاهان Brassicaceae طبقه‌بندی می‌شود، تا قبل از قرن ۲۰, یکی از پرطرفدارترین گیاهان خوراکی با درصد مواد مغذی بالا شناخته می‌شد. این گیاه بر اساس منابع موجود، اولین بار در مدیترانه شرقی کشت شد و به دلیل ریشه‌های ضخیم، مقاومت بالا و دردسترس‌بودن در تمام طول سال مخصوصاً زمستان و بهار، به اروپا، آسیای شرقی و شمال آفریقا گسترش یافت.

ترب سیاه ازنظر شکل ظاهری متفاوت است و در دو نوع گرد و مخروطی و استوانه‌ای و دراز کشت می‌شود. بافت آن سفید، متراکم و ترد است و طعمی تند و فلفلی دارد. اگر خام مصرف کنید طعم تندتری خواهد داشت.

طبع ترب سیاه (ترب سیاه سرد است یا گرم؟)

ترب سیاه طبع گرم و خشک دارد. این ماده غذایی معمولاً به کسانی که در مزاج‌شناسی دارای طبع سرد و تر یا سرد و خشک هستند، توصیه می‌شود تا با افزایش سوخت‌وساز بدن و غلبه بر مزاج سرد آن‌ها به افزایش متابولیسم و کاهش وزن کمک کند.

خواص ترب سیاه

خواص ترب سیاه از زمان مصر باستان کشف شده بود؛ به‌طوری‌که در مصر باستان مقدس شمرده می‌شد و فکر می‌کردند که به دلیل طعم تند و گرمی که دارد، انرژی زیادی برای بدن فراهم می‌کند. در حال حاضر از خواص ترب برای موارد دارویی، آشپزی و آرایشی استفاده می‌شود.

شاید تعجب کنید اگر بدانید خواص ترب سیاه چقدر زیاد است! خواص ضدسرطانی، آنتی‌باکتریال یا ضدباکتری، تسکین سینوزیت حاد و برونشیت، ضد پیری و کمک به سلامت پوست از خواص درمانی ترب سیاه هستند.

برخی از آنتی اکسیدان‌های موجود در ترب سیاه، مانند آنتوسیانین‌ها، می‌توانند به کاهش استرس و خنثی کردن رادیکال‌های آزاد کمک کنند که خطر سرطان و احتمال ابتلا به بیماری‌های مزمن را کاهش می‌دهد. آنتوسیانین‌ها به‌طور طبیعی در میوه و سبزی‌ها وجود دارند.

۱. خواص ترب سیاه برای لک

خاصیت آنتی‌اکسیدانی آن از بروز آکنه، جوش، جوش‌های سرسیاه جلوگیری می‌کند و عفونت‌های پوست را کاهش می‌دهد.

۲. خواص ترب سیاه برای رشد مو

آب ترب سیاه با تحریک رشد مو، از ریزش مو جلوگیری می‌کند و نقش مهمی در تقویت ساختار مو در برابر شکنندگی و موخوره دارد.

۳. خواص ترب سیاه برای پوست و مو

ترب سیاه برای پوست معجزه می‌کند. به‌عنوان منبعی غنی از ویتامین B، روی و فسفر، سموم پوست را از بین می‌برد و به داشتن پوستی روشن و سالم کمک می‌کند. ویتامین C آن در کندکردن روند پیری پوست نقش دارد.

همچنین آب ترب سیاه یک داروی عالی برای سلامت مو است. نوشیدن یک لیوان آب ترب سیاه می‌تواند با افزایش جریان خون در پوست سر، از ریزش مو جلوگیری کند.

۴. خواص ترب سیاه برای سلامتی

طبق مطالعات کارشناسان، ترب سیاه به مبارزه با سرماخوردگی و آنفولانزا کمک می‌کند، عملکرد کلیه و هوشیاری ذهن را افزایش می‌دهد و خواص ضدسرطانی دارد.

۵. خواص ترب سیاه برای کبد چرب

استفاده از ترب سیاه در رژیم غذایی به تقویت عملکرد کبد و صفرا و جلوگیری از ابتلا به کبد چرب کمک می‌کند. صفرا برای هضم غذا در زمینه تجزیه چربی‌ها مهم است و به جذب ویتامین‌های محلول در چربی (A، D، E و K) کمک می‌کند.

ترب سیاه اثر سم‌زدایی دارد و به حذف سموم از رژیم غذایی کمک می‌کند. علاوه‌براین، این ریشه گیاهی به ترشح صفرا توسط کبد کمک می‌کند (عمل کلرتیک) و تخلیه صفرا از کیسه صفرا را تحریک می‌کند (عمل کولاگوگ).

۶. خواص ترب سیاه برای کلیه و سنگ کلیه

ترب سیاه باعث افزایش pH ادرار، حجم ادرار و کاهش سطح اوریک‌اسید و اگزالات می‌شود. بنابراین می‌تواند عملکرد کلیه را بهبود ببخشد و از ابتلا به سنگ کلیه پیشگیری کند. مطالعات نشان می‌دهد که مصرف آب ترب سیاه باعث افزایش دفع اگزالات کلسیم و کریستال‌های جمع شده در کلیه می‌شود.

ترب سیاه یک داروی طبیعی برای مقابله با سنگ کلیه و عفونت کلیه و کیسه صفرا است. همچنین با افزایش حجم ادرار، درد ناشی از تخلیه سنگ کلیه را کاهش می‌دهد.

۷. خواص ترب سیاه برای فشارخون

ترب سیاه به دلیل پتاسیم و منیزیم آن، دو محلول الکترولیتی مهم، در حفظ تعادل شیمیایی مغز، بهبود عملکرد بدن و تنظیم فشارخون نقش دارد.

۸. خواص ترب سیاه برای تقویت سیستم ایمنی بدن

مقادیر زیاد ویتامین C در این گیاه به تقویت سیستم ایمنی بدن و تولید گلبول‌های سفید، اولین خط دفاعی بدن در برابر پاتوژن‌های ناخواسته، باکتری‌ها و سموم، کمک می‌کند.

۹. خواص ترب سیاه برای سرماخوردگی

به دلیل آنتی‌اکسیدان‌ها و ریزمغذی‌های فراوان، ترب سیاه می‌تواند سد مهمی در برابر سرماخوردگی و آنفولانزا باشد. ترکیب ترب و عسل نیز به کاهش سرفه کمک می‌کند.

۱۰. خواص ترب سیاه برای معده

ترب سیاه با فیبر بالایی که دارد، به حفظ سطح PH معده، پاک‌سازی سموم و تسهیل فرآیند هضم کمک می‌کند. برخی از مردم باور دارند که ترب می‌تواند برای ازبین‌بردن و مدیریت رفلاکس معده و سوزش سر دل مفید باشد، اما هیچ مدرک علمی برای تائید این ادعا وجود ندارد.

۱۱. خواص ترب سیاه برای لاغری

این گیاه کالری بسیار کم و فیبر رژیمی نسبتاً بالایی دارد که احساس سیری ایجاد می‌کند. به همین دلیل با دریافت کالری کمتر، باعث کاهش وزن و بهبود سوخت‌وساز بدن می‌شود.

۱۲. ترب سیاه و دیابت

خوردن ترب تولید آدیپونکتین طبیعی بدن را افزایش می‌دهد و باعث کاهش مقاومت به انسولین می‌شود. همچنین حاوی کوآنزیم Q۱۰ است، آنتی‌اکسیدانی که از ابتلا به دیابت کمک می‌کند.

۱۳. خواص ترب سیاه و عسل

ترب سیاه عسلی به کاهش سرفه در زمان کوتاه کمک می‌کند. ویتامین C بیشتری نسبت به پرتقال فراهم می‌کند، برای برونشیت مفید است، در تقویت سیستم ایمنی تأثیر دارد، احتمال فلج و سکته مغزی را کاهش داده و به رفع بلغم و مشکلات یبوست کمک می‌کند.

۱۴. خواص آب ترب سیاه

آب ترب سیاه یا عصاره ترب، تمام خواص ترب سیاه را به‌صورت فشرده در اختیار شما قرار می‌دهد! تحریک عملکرد صفرا و حفظ کلسترول سالم از مهم‌ترین خواص آن هستند. عصاره ترب سیاه به درمان سنگ‌های صفراوی کمک می‌کند. عصاره تربچه سیاه حاوی آنتی‌اکسیدان‌هایی است که به مدیریت متابولیسم لیپید و کاهش هیپرلیپیدمی کمک می‌کند.

۱۵. خواص ترب سیاه برای رحم زنان

ترب، کلم، اسفناج، کاهو، کلم بروکلی، تربچه، شلغم، هویج، کلم پیچ و کدو تنبل به بهبود عملکرد رحم کمک می‌کنند. همچنین با کاهش سموم، به تعادل هورمون استروژن کمک می‌کنند.

۱۶. خواص ترب سیاه برای قاعدگی

مصرف ریشه سبزی‌ها مانند ترب حداقل دو بار در هفته در طول دوره قاعدگی مفید است. سبزیجات سرشار از فیبر و پلی‌فنول هستند و می‌توانند به مدیریت درد پریود کمک کنند.

۱۷. خواص ترب سیاه برای پروستات مردان

درحال‌حاضر اطلاعات زیادی درباره تأثیر ترب سیاه بر پروستات در دسترس نیست. اما ترب سیاه می‌تواند به تعادل هورمون‌های بدن کمک کند و از غلبه استروژن، پروژسترون و تستوسترون در بدن جلوگیری کند.

۱۸. خواص ترب سیاه برای سنگ صفرا

ترب سیاه خواص هیپوکلسترولمی، ضدسنگی و آنتی‌اکسیدانی دارد که این اثرات می‌تواند از تشکیل سنگ‌ صفرا که یک عارضه گوارشی شایع است، جلوگیری کند. ترب سیاه در طب سنتی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری کلسترول و سنگ‌های کیسه صفرا استفاده می‌شود.

۱۹. درمان پر کاری تیروئید با ترب سیاه

یکی از ترکیبات گوگردی اصلی ترب سیاه رافانین است که در تنظیم غدد تیروئید نقش دارد. این ماده می‌تواند در کنترل ترشح بیش‌ازحد غده تیروئید، که به‌عنوان پرکاری تیروئید یا بیماری گریوز شناخته می‌شود، کمک کند.

۲۰. فواید ترب سیاه برای کودکان

دریافت مقدار کافی ویتامین و مواد معدنی، در بهبود رشد کودکان ضروری است. روی و کلسیم دو ماده معدنی مهم هستند که در ترب سیاه وجود دارند.

۲۱. فواید ترب سیاه در بارداری

ترب سیاه سرشار از ویتامین C و اسیدفولیک است. ویتامین C برای تقویت باروری و تنظیم سطح هورمون‌ها عالی است. اسیدفولیک برای فرآیند تقسیم سلولی ضروری است و به رشد سالم جنین کمک می‌کند.

روش مصرف ترب سیاه

ترب سیاه را می‌توانید به روش‌های مختلف مصرف کنید، خام بخورید، رنده کنید و در سالاد بریزید یا به قطعه‌های کوچک خرد کنید و در غذاهای مختلف استفاده کنید. همه این موارد به طبع و سلیقه شما بستگی دارد.

۱. روش مصرف ترب سیاه و عسل

قسمت بالای  ترب سیاه را ببرید. داخل آن را با قاشق خالی کنید و مقداری عسل بریزید. یک شب یا ۱۲ ساعت کنار بگذارید. اگر گلودرد دارید یا سرماخورده‌اید، صبح که ناشتا هستید ۱ قاشق مصرف کنید که برای درمان بیماری مفید است‌. این روش را برای شلغم هم می‌توانید انجام دهید که خاصیت زیادی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد.

۲. طریقه مصرف آب ترب سیاه

همان‌طور که ترب سیاه خواص بسیار زیادی دارد، آب ترب سیاه نیز خواص زیادی خواهد داشت. بسیاری از داروسازان با علم به این موضوع اقدام به تهیه عصاره گیاهی آن در قالب شربت یا داروی گیاهی کرده‌اند.

۳. نحوه درمان سرفه با ترب سیاه

قسمت بالای ترب سیاه را برش دهید و بافت داخل آن‌ را خالی کنید تا به حالت ظرف درآید. داخل آن عسل بریزید و ۱۲ ساعت استراحت دهید. حالا یک معجون جادویی برای درمان سرفه دارید.

۴. تهیه غذا با ترب سیاه

ترب سیاه مانند ترب کوهی، طعمی تند و تیز دارد و برای مصرف خام، پخته یا تفت‌داده شده مناسب است. پوست تیره رنگ ترب سیاه هم خوردنی است اما مزه تندتری دارد. این مورد به سلیقه شما بستگی دارد. مهم‌ترین مصرف غذایی برای استفاده از خواص ترب سیاه، تهیه سالاد، سوپ، رشته‌ها و حلقه‌های نازک بریده‌شده، ترب برشته‌شده در فر و حتی ترشی ترب سیاه است.

۵. روش مصرف ترب سیاه در بارداری

تربچه سیاه خردشده را می‌توان در سالاد ریخت. توجه داشته باشید که پوست آن طعم تند و فلفلی دارد و خوراکی است اما مصرف آن سلیقه‌ای است.

ارزش غذایی ترب سیاه

بعضی از مواد مغذی موجود در ترب سیاه شامل مقادیر زیادی فیبر غذایی، ویتامین C، ​​آهن، منیزیم، پتاسیم و سایر ویتامین‌های کلیدی مانند ویتامین‌های B، A و E هستند. لیست کامل‌تر این منابع ارزشمند در جدول زیر قرار دارد:

مواد مغذی	مقدار در هر ۱۰۰ گرم
انرژی	۴۸ cal
کربوهیدرات	۱۱.۲۹ g
پروتئین	۱.۱۸ g
چربی	۰.۶۹ g
کلسترول	۰mg
فیبر	۳.۳ g
ویتامین
نیاسین	۰.۳۸۶ mg
اسید پانتوتنیک	۰.۰۹۳ mg
پیریدوکسین	۰.۰۷۳ mg
ریبوفلاوین	۰.۰۲۴ mg
تیامین	۰.۰۰۸ mg
ویتامین A	۲ IU
ویتامین C	۲۴.۹ mg
الکترولیت
سدیم	۳۱۴ mg
پتاسیم	۲۴۶ mg
مواد معدنی
کلسیم	۵۶ mg
مس	۰.۰۵۸ mg
آهن	۰.۴۲ mg
منیزیم	۲۷ mg
منگنز	۰.۱۲۶ mg
فسفر	۳۱ mg
زینک / روی	۰.۸۳ mg
مواد مغذی گیاهی
کاروتن – ب	۱ µg
کریپتو – گزانتین – ب	۰ µg
لوتئین – زآگزانتین	۱۰ µg

عوارض و مضرات مصرف ترب سیاه

مصرف زیاد ترب سیاه عوارض جانبی به دنبال دارد. در ترب سیاه، مانند کلم، سموم بالقوه‌ای به نام گلوکوزینولات وجود دارد. زمانی که به میزان زیاد مصرف شود، در تولید هورمون تیروئید اختلال ایجاد می‌کند و ممکن است باعث تشکیل گواتر شود. همچنین افرادی که بعد از خوردن ترب سیاه دچار حساسیت و خارش می‌شوند، باید از مصرف آن بپرهیزند.

۱. عوارض زیاد خوردن ترب سیاه

ترب و تربچه خواص ادرارآور دارند و کلیه و لوله‌های نفرون را تحریک می‌کند. درنتیجه با ازدست‌دادن میزان زیاد آب بدن، باعث کم‌آبی خواهند شد.

۲. مضرات ترب سیاه در بارداری

مصرف زیاد ترب سیاه معده را تحریک می‌کند. در زمان بارداری و شیردهی حتماً مراقب رژیم غذایی خود باشید. زیرا مصرف زیاد هر ماده غذایی می‌تواند تأثیرات ناخوشایندی برای بدن و سلامت جنین داشته باشد.

تفاوت ترب سیاه و ترب سفید

اگرچه شاید در نظر اول ترب سیاه و ترب سفید تنها تفاوت رنگ داشته باشند اما باهم متفاوت هستند. ترب سفید گیاهی چندساله از خانواده براسیکا است و از ریشه آن به‌عنوان چاشنی و جایگزین خردل در آشپزی استفاده می‌شود.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

خواص ترب سیاه، این ماده غذایی پرخاصیت بسیار زیاد است و برای کودکان و بزرگسالان قابل استفاده است. در مصرف هر ماده غذایی، رعایت تعادل اولین نکته است تا بتوان از بروز عوارض آن جلوگیری کرد. باتوجه‌به اینکه طبع ترب سیاه گرم و خشک است، مصرف آن برای افرادی که مزاج سرد دارند مناسب‌تر است.