زینک یا روی یک ماده معدنی ضروری برای بدن است که در بسیاری از فرآیندهای بیولوژیکی از جمله تقویت سیستم ایمنی، بهبود زخم، رشد و تکامل، و سنتز پروتئینها و DNA نقش دارد. به دلیل اهمیت زینک در سلامت عمومی، افراد مختلف در برخی شرایط به مقادیر بیشتری از این ماده معدنی نیاز دارند. در ادامه به گروههایی که بیشتر از دیگران به زینک نیاز دارند اشاره میشود:
1. کودکان و نوجوانان در حال رشد
- چرا نیاز به زینک دارند؟: کودکان و نوجوانان به دلیل رشد سریع بدن به زینک بیشتری نیاز دارند. این ماده معدنی به توسعه مناسب استخوانها، عضلات و بافتها کمک میکند و نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی در دوران رشد ایفا میکند.
- کمبود زینک: کمبود زینک در کودکان میتواند منجر به کندی رشد، ضعف سیستم ایمنی و مشکلات در تکامل جسمی و ذهنی شود.
2. زنان باردار و شیرده
- چرا نیاز به زینک دارند؟: در دوران بارداری و شیردهی، نیاز به زینک افزایش مییابد زیرا این ماده معدنی برای رشد سالم جنین و تقویت سیستم ایمنی مادر و نوزاد ضروری است.
- کمبود زینک: کمبود زینک در دوران بارداری ممکن است باعث زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد و مشکلات رشد جنین شود.
3. افرادی با مشکلات گوارشی یا سوءجذب
- چرا نیاز به زینک دارند؟: برخی بیماریهای گوارشی مانند بیماری سلیاک، بیماری کرون یا سندرم سوءجذب میتوانند جذب مواد مغذی از جمله زینک را مختل کنند. این افراد بیشتر در معرض خطر کمبود زینک قرار دارند و ممکن است به مکملهای زینک نیاز داشته باشند.
- کمبود زینک: کمبود زینک در این افراد ممکن است باعث ضعف سیستم ایمنی، خستگی، و مشکلات پوستی و مو شود.
4. افراد با رژیمهای غذایی محدود یا گیاهخواران
- چرا نیاز به زینک دارند؟: زینک بهطور عمده در غذاهای حیوانی مانند گوشت قرمز و غذاهای دریایی یافت میشود. افرادی که از رژیمهای گیاهخواری یا وگان پیروی میکنند، ممکن است زینک کافی از رژیم غذایی خود دریافت نکنند.
- کمبود زینک: گیاهخواران و وگانها ممکن است به دلیل مصرف کمتر منابع غذایی حیوانی و جذب کمتر زینک از منابع گیاهی، بیشتر در معرض کمبود زینک قرار گیرند.
5. سالمندان
- چرا نیاز به زینک دارند؟: با افزایش سن، جذب مواد مغذی مانند زینک در بدن کاهش مییابد. سالمندان به دلیل کاهش اشتها و تغییرات در دستگاه گوارش ممکن است به مقادیر بیشتری زینک نیاز داشته باشند.
- کمبود زینک: کمبود زینک در سالمندان میتواند به تضعیف سیستم ایمنی، کاهش توانایی در مبارزه با عفونتها و طولانیشدن روند بهبود زخمها منجر شود.
6. افرادی با سیستم ایمنی ضعیف
- چرا نیاز به زینک دارند؟: زینک نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند کسانی که به بیماریهای مزمن مبتلا هستند یا دچار عفونتهای مکرر میشوند، به زینک بیشتری نیاز دارند.
- کمبود زینک: کمبود زینک میتواند باعث تضعیف سیستم ایمنی شود و خطر عفونتها و بیماریها را افزایش دهد.
7. افراد با رژیمهای غذایی نامتعادل یا ناکافی
- چرا نیاز به زینک دارند؟: افرادی که به دلایل مختلف از یک رژیم غذایی نامتعادل یا ناکافی پیروی میکنند (مانند افرادی که به دلایل اقتصادی به مواد غذایی محدود دسترسی دارند یا دچار اختلالات خوردن هستند) ممکن است زینک کافی دریافت نکنند.
- کمبود زینک: این افراد بیشتر در معرض کمبود زینک قرار دارند و ممکن است علائمی مانند کاهش اشتها، کاهش وزن و کاهش انرژی را تجربه کنند.
8. ورزشکاران
- چرا نیاز به زینک دارند؟: ورزشکاران به دلیل فعالیتهای بدنی شدید و تعریق زیاد، ممکن است زینک بیشتری از بدن دفع کنند. زینک به بازسازی عضلات و بهبود عملکرد بدن در طول تمرینات فیزیکی کمک میکند.
- کمبود زینک: کمبود زینک در ورزشکاران میتواند به خستگی، کاهش استقامت و ضعف سیستم ایمنی منجر شود.
9. افرادی که الکل مصرف میکنند
- چرا نیاز به زینک دارند؟: مصرف زیاد الکل میتواند جذب زینک را در بدن کاهش دهد و همچنین باعث دفع بیشتر زینک از طریق ادرار شود. این افراد به زینک بیشتری نیاز دارند تا از کمبود آن جلوگیری کنند.
- کمبود زینک: مصرف زیاد الکل میتواند باعث مشکلاتی مانند ضعف ایمنی، ناتوانی در بهبود زخمها و مشکلات پوستی شود.
اگر بخواهیم از خواص زینک صحبت کنیم می توانیم موارد زیادی را عنوان کنیم. روی یا زینک یکی از مواد معدنی مورد نیاز بدن است. علت آن هم سه نکته مهم است،
خواص زینک
از خواص زینک می توانیم به تقویت عملکرد سیستم ایمنی بدن اشاره کنیم. دوم اینکه دریافت روی کافی به درمان سریع زخم ها کمک کرده و در نهایت اینکه روی، برای رشد طبیعی بدن ضروری است. برخی پژوهش ها نشان می دهد افرادی که در دوران سرماخوردگی از مکمل های حاوی روی استفاده کرده اند، دوره درمان سرماخوردگی آنها به نصف کاهش یافته است. یکی دیگر از معجزه های روی، تاثیر آن در حفظ سلامت موهاست. در واقع یکی از دلایل ریزش موها می تواند ناشی از کمبود زینک باشد. از طرفی برخی پژوهش ها نشان می دهد کمبود روی، پوست را مستعد ایجاد آکنه در دوران بلوغ می کند.
خواص زینک از طبیعت
اگر چه مصرف مکمل های حاوی این عنصر یکی از راه های دریافت آن است، اما مصرف انواع آجیل های خام یکی از مهم ترین منابع دریافت روی است. گوشت قرمز، غلات کامل و غنی شده با روی، انواع لوبیاها و گوشت مرغ حاوی روی است.
چه کسانی نیاز دارند؟
همه افراد نیازمند دریافت روی هستند. اما برخی افراد مانند افرادی که عملکرد سیستم ایمنی آنها افت کرده است، افراد مبتلا به ریزش مو، افراد تحت رژیم گیاهخواری، زنان در دوران بارداری و شیردهی و افرادی که به هر دلیل دچار سوءتغذیه هستند، نیازمند دریافت روی هستند.
همیشه روی، خوب نیست
مانند هر مکمل دیگری، مصرف بیش از اندازه روی، اثرات منفی خودش را به همراه دارد.
دریافت بیش از حد: مصرف بیش از اندازه مکمل روی زمینه ساز خشکی دهان و آسیب به معده است. از طرفی می تواند حس چشایی و بویایی تان را دچار اختلال کند. مصرف طولانی مدت مکمل روی می تواند خطر کاهش جذب ” مس” را به همراه داشته باشد. از طرفی دریافت بیش از حد آن نیز با نشانه هایی مانند حالت تهوع، سر گیجه، سرفه و خشکی گلو مشخص می شود.
تداخل دارویی: اگر داروی جلوگیری و یا برخی از انواع آنتی بیوتیک ها را مصرف می کنید، قبل از مصرف مکمل روی حتما با متخصص تغذیه مشورت کنید. این مکمل اگر همزمان با مصرف مکمل کلسیم، آهن، منیزیم و مس، استفاده شود، تداخل ایجاد کرده و در جذب این ترکیب ها اختلال ایجاد می کند.
چه قدر زینک نیاز داریم؟
نیاز به روی باید با مصرف مواد غذایی و مکمل های حاوی این عنصر تامین شود.
نکته یک: مقدار نیاز روزانه مردان به روی ، 11 میلی گرم بدون توجه به سن آنهاست.
نکته دو: میزان مصرف از حداقل تا حداکثر مورد نیاز روی در دوران بارداری و شیردهی بستگی به تشخیص متخصص تغذیه دارد.
نکته سه:حداکثر میزان نیاز به روی در تمام دوره زندگی زنان، دوره شیردهی است. بنابراین مصرف مکمل های حاوی این عنصر در این دوره ضروری است.