گل خشخاش و تمام چیزهایی که باید درباره آن بدانید.
آنچه در این مقاله می‌خوانیدخشخاش یا کوکنار گیاه دارویی علفی یک ساله از خانواده شقایق است که انواع مختلفی دارد. این گیاه نسبت به سرما و گرما مقاوم است. شیره خشک‌شده کاسبرگ گیاه را تریاک می‌گویند که خاصیت ضد درد، ضد اسهال و آرامبخش دارد. وجود آلکالوئید در این گیاه باعث استفاده از ان در مصارف دارویی و صنعتی شده است. میوه این گیاه وقتی می‌رسد شبیه کپسول است که با بریدنش شیرابه سفیدی از آن خارج می‌شود. این شیرابه را خشک کرده و آب آن را می‌گیرند و ماده قهوه‌ای تریاک به‌دست می‌آید.
گیاهان دارویی از روش‌های درمان طبیعی محبوب در طب سنتی به‌شمار می‌آیند. گل خشخاش یکی از این گیاهان دارویی محبوب علفی با ارتفاع دو متر است که گل و تخم آن خواص دارویی و درمانی دارد. برگ گیاه خشخاش بزرگ، با نوک تیز و دندانه شکل است و گل خشخاش هم درشت و بزرگ است. میوه آن هم شکلی شبیه تخم مرغ دارد.
گل خشخاش در طب سنتی برای درمان مشکلات مختلفی از جمله سرفه، ریزش مو و یبوست توصیه می‌شود. البته از آنجایی که حاوی مواد اعتیادآور است حتما پیش از مصرف باید با متخصص یا دکتر طب سنتی مشورت کنید. در ادامه با ما باشید تا با گل خشخاش و خواص و مضرات آن بیشتر آشنا شوید.
گل خشخاش چیست؟
احتمالا اولین چیزی که با شنیدن اسم خشخاش یادتان می‌آید تریاک و مواد اعتیادآور باشد. اما در واقعیت، خشخاش با آنچه که فکر می‌کنید متفاوت است. گیاهی علفی در ارتفاع ۱ تا ۲ متر با برگ‌هایی به رنگ سبز تیره که بریدگی‌های نامنظم و عمیقی دارند. گل خشخاش درشت و در رنگ‌های مخلف سفید و ارغوانی است و میوه‌های آن هم کپسولی شکل حاوی دانه یا همان تخم خشخاش است.
گل خشخاش برای چی خوب است؟
گل خشخاش برای رفع تشنگی، التهاب و تب، یبوست و التهابات شکمی توصیه می‌شود. طب سنتی مصرف دانه خشخاش را به‌خاطر داشتن فیبر زیاد برای هضم آسان‌تر به افراد توصیه می‌کند. وجود اسید چرب اشباع نشده در روغن دانه این گیاه هم برای درمان سرطان خوب است.
خشخاش چه خاصیتی دارد؟
گل خشخاش خواص زیادی دارد که برای پوست، مو، قلب، ریه و بهبود بیماری‌های مختلف مفید است:
- خواب‌آور است و در افراد گرم مزاج به‌عنوان ضداسهال عمل می‌کند.
- مصرف همراه با عسل برای درمان سریع سرفه خشک، گرم و خونی توصیه می‌شود.
- وجود آهن و فسفر در این گیاه برای سلامت استخوان‌ها مفید است.
- تقویت سیستم ایمنی بدن به‌خاطر کلسیم و منیزیم موجود در آن
- درمان بی‌خوابی
- هضم بهتر، افزایش دفع و پیشگیری از یبوست
- افزایش نیروی جنسی در زوج‌های سردمزاج
- التیام زخم‌های دهانی به‌خاطر اثر خنک‌کنندگی
برای اطلاع دقیق از خواص و مضرات گل خشخاش، باید با دکتر طب سنتی مشورت کنید. شما می‌توانید از طریق سایت دکترتو با بهترین پزشکان در ارتباط باشید. در دکترتو علاوه‌بر سیستم تعیین وقت حضوری امکان مشاوره تلفنی با دکتر طب سنتی وجود دارد.
۱. خواص گل خشخاش وحشی
خشخاش انواع مختلف دارد که عبارتند از خشخاش سفید، سیاه، شرقی، زبدی، منشور، و خشخاش شاخی که به‌شکل وحشی (خودرو) یا اهلی در طبیعت دیده می‌شوند.
۲. خشخاش برای سرفه
خشخاش یا کوکنار گیاه دارویی است که طب سنتی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و بهبود سرفه آن را تجویز می‌کند. البته علت سرفه های مداوم باید مشخص شود. وجود زینک و ویتامین C در شربت خشخاش باعث بهبود علائم سرماخوردگی در کمترین زمان ممکن می‌شود. سردرد، درد گلو، عطسه، سرفه و آبریزش بینی را بهبود می‌دهد.
۳. خشخاش برای مو
اسید چرب غیراشباع و مواد معدنی مثل منیزیم، روی و کلسیم در خشخاش کافی است تا به گزینه مناسبی برای سلامت و تقویت موها تبدیل شود. به‌علاوه اینکه طب سنتی برای درمان شوره سر، تحریک و تقویت رشد مو بر مصرف خشخاش تاکید دارد. البته بهتر است برای جلوگیری از عوارض احتمالی مثل ریزش مو و روماتیسم پوست سر حتما پیش از مصرف از دکتر طب سنتی مشورت بگیرید.
یک قاشق چای‌خوری فلفل و کشک را با دانه خیس‌شده خشخاش ترکیب کرده و روی پوست سر ماساژ دهید و بعد از ۳۰ دقیقه بشویید تا از شر شوره سر راحت شوید. برای تقویت رشد مو هم دانه خشخاش را با پیاز خردشده و شیر نارگیل تازه ترکیب کنید و روی پوست سر بگذارید. یک ساعت بعد موها را با شامپو بشویید.
۴. خشخاش برای زن باردار
خشخاش برای تقویت باروری مناسب است، اما برای اینکه میزان باروری بیشتر شود لوله فالوپ را با روغن خشخاش شستشو می‌دهند. به‌علاوه اینکه مصرف خشخاش میل جنسی را هم بالا می‌برد و به درمان کاهش میل جنسی کمک می‌کند. اما این خواص به‌معنای بی‌خطر بودن خشخاش برای زن باردار نیست. خانم‌هایی که در دوران بارداری و شیردهی هستند حتما قبل از مصرف با پزشک زنان یا دکتر طب سنتی مشورت کنند. به‌علاوه اینکه مصرف بی‌رویه کوکنار در دوران بارداری ممنوع است و احتمال سقط جنین دارد.
۵. خشخاش برای لاغری
وجود فیبر فراوان در کوکنار باعث شده هضم غذا بهتر و سریع‌تر باشد، دفع مدفوع بیشتر شود و میزان یبوست پایین بیاید. در کنار این‌ها، همین فیبر باعث کاهش اشتها شده و به کاهش وزن سریع و لاغری کمک می‌کند. البته یادتان باشد صرف مصرف خشخاش برای لاغری کافی نیست و برای وزن ایده‌آل باید رژیم غذایی مناسب و ورزش را داشته باشید.
۶. خشخاش برای یبوست
فیبر نامحلول موجود در کوکنار با بهترکردن هضم، میزان دفع را بیشتر کرده، درنتیجه مانع از یبوست می‌شود. قبل از هر درمانی بهتر است علت کارنکردن شکم را پیدا کنید.
۷. خشخاش برای سرماخوردگی
این گیاه دارویی با افزایش میزان اکسیژن به سیستم تنفسی کمک کرده و ظرفیت ریه‌ها را بهبود می‌دهد. وجود زینک و ویتامین c در این گیاه نه‌تنها سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند، بلکه برای سرماخوردگی هم مناسب است. طب سنتی برای درمان سرفه، درد گلو، سردرد، آبریزش بینی و عطسه در دوره سرماخوردگی مصرف شربت خشخاش را تجویز می‌کند. البته که هیچ دارویی از جمله این شربت را بدون تجویز پزشک متخصص یا دکتر طب سنتی نباید مصرف کرد.
۸. روغن خشخاش برای سیاتیک
روغن خشخاش در زمره یکی از قوی‌ترین مسکن‌های گیاهی قرار دارد که برای التیام و تسکین دردهای مفصلی و آرتریت حاد، درد زانو، کمر و علایم سیاتیک تجویز می‌شود. طب سنتی برای درمان دردهای مفصلی، سیاتیک و آرتریت حاد همیشه این روغن گیاهی را تجویز می‌کند. برخی از پمادهای ضد درد مفصلی در بازار هم حاوی عصاره خشخاش هستند. معمولا دکتر طب سنتی برای جلوگیری از ضعف و پوکی استخوان، مصرف این روغن گیاهی را توصیه می‌کند چرا که سرشار از منگنز است.
۹. خشخاش برای کودکان
کودکان سیستم ایمنی آسیب‌پذیرتری دارند و به‌هیچ وجه بدون مشورت با پزشک متخصص به آن‌ها خودسرانه دارو ندهید. مصرف خشخاش چه به‌صورت شربت یا هرشکل دیگری برای کودکان به‌ویژه کودکان کمتر از ۳ سال ممنوع است و کودکان ۳ تا ۱۲ سال هم برای مصرف باید نسخه پزشک داشته باشند.
۱۰. خشخاش برای صورت
ماساژ صورت با این روغن گیاهی، باعث بسته‌شدن منافذ باز صورت و رفع لک و چین‌و‌چروک‌های پوستی می‌شود و ظاهر صاف و بازتری به صورت می‌دهد.
۱۱. خشخاش برای زودانزالی
روش‌های مختلفی برای درمان زود انزالی خانگی فوری وجود دارند که یکی از آن‌ها روغن خشخاش یا روغن طلای طبیعی است که باعث تقویت قوای جنسی، رفع اختلال و ناتوانی جنسی و درمان زودانزالی می‌شود. بهترین گزینه استفاده از روغن دانه خشخاش است.
انواع گل خشخاش
این گیاه دارویی چهار نژاد مختلف دارد. نوع سفید آن که برای تولید مورفین و تریاک بیشتر در هند و افغانستان کشت می‌شود. نوع سیاه یا نیگروم گل‌های بنفش تیره دارد و برای تولید روغن از دانه‌ها در اروپا کشت می‌کنند. نوع دیگری از آن هم سیتگروم است که مورفین کمی دارد و برای تولید روغن کشت می‌شود. خشخاش سفید، سیاه، شرقی، زبدی، منشور و شاخی از انواع خشخاش هستند که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم:
گل خشخاش بنفش
گل خشخاش بنفش یا سیاه قدمتی به درازای داستان سیمرغ و زال دارد که سیمرغ برای نوشدارو این گیاه را کاشته بود. خشخاش سیاه نسبت به نوع سفید برگ‌های پهن‌تری دارد و وحشی است و در دامنه البرز رشد می‌کند. دانه و شیره آن نسبت به نوع سفید اثرگذارتر است.
گل خشخاش سفید
نوع اهلی شده که از قرن ۱۹ در ایران کشت می‌شود. به گل بوته نوع سفید، گل شیطان هم می‌گویند که رنگ سفید با رگه‌های خطی رنگی دارد و بیشتر برای تولید روغن در صنعت و داروسازی استفاده می‌شود. دانه این نوع سفید ضدنفخ است و باعث تقویت معده می‌شود.
گل خشخاش قرمز
رنگ سرخ و آتشین شبیه لاله خونین شقایق باعث شده که این اسم را رویش بگذارند. نوع غیراهلی که دندانه‌های بیشتری نسبت به برگ سایر مدل‌ها دارد.
گل خشخاش خشک شده
شکل خشک‌شده این گل خاصیت دارویی و درمانی در طب سنتی و صنعت داروسازی دارد؛ به‌علاوه اینکه از جنبه زیبایی آن هم برای دکوراسیون و گل آرایی استفاده می‌شود.
روغن خشخاش
ترکیبات موجود در این روغن گیاهی باعث شده میزان تحریک‌پذیری کمتر شده و آستانه تحمل درد بالاتر برود. آلکالوئیدهای افیونی موجود در این روغن خاصیت مسکنی دارد و دردهای عضلانی، مفصلی، و درد کمر و سیاتیک را بهبود می‌بخشد. به‌علاوه اینکه در صنعت داروسازی هم کاربرد فراوانی دارد. دکتر طب سنتی معمولا برای تسکین دردهای مفصلی، درد سیاتیک، آرتریت حاد و درد کمر مصرف این روغن گیاهی را پیشنهاد می‌دهد.
نحوه مصرف دانه گل خشخاش
معمولا دانه این گل برای درمان بی‌خوابی تجویز می‌شود. می‌توانید دانه‌های خشخاش را چند ساعت در آن خیس کنید و بعد با شیر و عسل ترکیب کرده و میل نمایید.
برای تهیه چای آن هم ۵ تا ۱۰ گرم گیاه خشک‌شده یا تازه را با یک لیوان آب جوش ترکیب کنید و بعد از ۱۰ دقیقه که دم کشید میل کنید.
برای درمان اگزما و سوختگی‌های پوست خمیری که از دانه این گل درست می‌شود، اثرگذاری فوق‌العاده‌ای دارد. کافیست دانه‌ها را در آب یا شیر و آبلیمو بخیسانید. مخلوط نهایی را روی ناحیه موردنظر قرار دهید. این گیاه مرطوب‌کننده عالی پوست هم هست. دانه‌های آن را با شیر در مخلوط‌کن بریزید و کمی عسل به ترکیب اضافه کرده و مثل ماسک روی صورت بمالید. ده دقیقه بعد با آب سرد صورت را شستشو دهید. هفته‌ای یکبار این ماسک با پوست صورت‌تان معجزه می‌کند.
برای درمان شوره سر، دانه‌های خیس‌شده را با کشک و فلفل ترکیب کرده و روی پوست سر ماساژ دهید. ۳۰ دقیقه بعد موها را بشویید.
گل خشخاش و تریاک
گل خشخاش در فاصله تیر تا مرداد گل می‌دهد. شیره خشک‌شده کاسبرگ این گیاه تریاک است که جزء مواد اعتیادآور محسوب می‌شود و خاصیت ضددرد، ضداسهال و آرام‌بخشی دارد. آلکالوئیدهای استخراج شده از تریاک برای تولید مسکن‌هایی مثل مورفین، تبایین، کدیین، نارسیین در صنعت داروسازی استفاده می‌شوند.
آیا دانه خشخاش اعتیادآور است؟
هرچند که این گیاه خواص مفیدی برای تقویت سیستم ایمنی بدن و تسکین درد و سرفه دارد و به‌عنوان مسکن کارش را به‌خوبی انجام می‌دهد، اما وجود مواد اعتیادآور و افیونی در آن برای بدن عوارض دارد. تا جایی که زیاده‌روی در آن باعث مرگ می‌شود. مصرف این گیاه برای کاربردهای دارویی و درمانی حتما باید زیر نظر پزشک و دکتر طب سنتی باشد.
مضرات گل خشخاش
از مضرات این گل دارویی می‌توان به احتمال بروز آلرژی اشاره کرد. مصرف این گیاه به شکل‌های مختلف عوارضی مثل قرمزی پوست، ورم چشم‌ها، استفراغ و مشکلات تنفسی را به‌دنبال دارد. خانم‌هایی که در دوران بارداری و شیردهی هستند مجاز به مصرف خودسرانه نیستند.
قیمت گل خشخاش
در جدول زیر می‌توانید قیمت این گیاه را مشاهده کنید.
| نوع | قیمت به ازای هر کیلو |
|---|---|
| خشخاش تمیز | ۲۶۰ هزار تومان |
| قیمت عمده خشخاش سیاه با خلوص ۹۸ درصد | ۳۴۰ هزار تومان |
| گونی ۷۰ کیلویی خشخاش سفید | ۲۹۰ هزار تومان |
| خشخاش شسته شده | ۳۲۰ هزار تومان |
| تخم خشخاش سیاه | ۴۳۰ هزار تومان |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک
خشخاش داروی گیاهی با خواص فراوان است که باعث تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود هضم و دفع، جلوگیری از یبوست، سلامت پوست و مو، و رفع سرفه و علائم سرماخوردگی می‌شود. طب سنتی هم تاکید فراوانی بر خواص این گیاه و شیره تریاک دارد. هرچند که این گیاه مسکنی طبیعی است که مصارف زیادی در صنعت دارویی و طب سنتی دارد، اما وجود مواد اعتیادآور و افیونی در آن خطرناک است و احتمال اعتیاد به تریاک و حتی مرگ در صورت زیاده‌روی در مصرف دارد. برای مصرف خشخاش حتما باید با پزشک متخصص یا دکتر طب سنتی مشورت کنید.
