آنفولانزا (به انگلیسی: Influenza) یک بیماری ویروسی واگیردار است که سیستم تنفسی را تحت تأثیر قرار میدهد و توسط ویروسهای آنفولانزا ایجاد میشود. این بیماری معمولاً در فصلهای سرد سال (پاییز و زمستان) شیوع پیدا میکند و میتواند از خفیف تا شدید متفاوت باشد.
علائم آنفولانزا:
علائم آنفولانزا معمولاً به سرعت و بهطور ناگهانی ظاهر میشوند و شامل موارد زیر هستند:
- تب و لرز
- سرفه خشک
- گلودرد
- آبریزش بینی یا گرفتگی بینی
- درد عضلانی و بدنی
- سردرد
- خستگی شدید و بیحالی
- تعریق
- در برخی موارد، تهوع و استفراغ (بهویژه در کودکان)
تفاوت بین آنفولانزا و سرماخوردگی:
علائم آنفولانزا اغلب شدیدتر از سرماخوردگی هستند و شروع علائم آنفولانزا بهطور ناگهانی و شدیدتر است. همچنین، تب و درد عضلانی در آنفولانزا بیشتر دیده میشود، در حالی که سرماخوردگی معمولاً باعث آبریزش بینی و گلودرد خفیفتر میشود.
چگونه آنفولانزا منتقل میشود؟
ویروس آنفولانزا از طریق ذرات تنفسی که هنگام سرفه، عطسه یا صحبت کردن فرد مبتلا در هوا پخش میشوند، به دیگران منتقل میشود. همچنین ممکن است از طریق تماس با سطوح آلوده به ویروس و سپس لمس دهان، بینی یا چشمها فرد دیگری به این ویروس آلوده شود.
عوارض آنفولانزا:
آنفولانزا ممکن است در برخی افراد، بهویژه کسانی که سیستم ایمنی ضعیف دارند، عوارض جدی ایجاد کند. برخی از این عوارض شامل:
- ذاتالریه (عفونت ریهها)
- التهاب قلب (میوکاردیت)
- التهاب مغز یا عضلات (انسفالیت یا میوزیت)
- بدتر شدن بیماریهای مزمن مانند آسم، دیابت یا بیماریهای قلبی
- مرگ در موارد شدید، بهویژه در افراد مسن، نوزادان، و افراد با سیستم ایمنی ضعیف
گروههای در معرض خطر:
برخی از افراد بیش از دیگران در معرض خطر عوارض شدید آنفولانزا هستند، از جمله:
- افراد مسن (65 سال و بالاتر)
- کودکان خردسال (بهویژه زیر 5 سال)
- زنان باردار
- افرادی که دارای بیماریهای مزمن هستند (مانند دیابت، بیماری قلبی یا بیماری ریوی)
- افراد با سیستم ایمنی ضعیف (مانند مبتلایان به HIV یا افراد تحت درمان با داروهای سرکوبکننده ایمنی)
پیشگیری از آنفولانزا:
- واکسیناسیون سالانه: بهترین راه پیشگیری از آنفولانزا دریافت واکسن آنفولانزا است. واکسن به کاهش خطر ابتلا به ویروس و کاهش شدت بیماری در صورت ابتلا کمک میکند.
- شستوشوی منظم دستها: شستوشوی دستها با صابون و آب، یا استفاده از ضدعفونیکنندههای دست با پایه الکل میتواند به کاهش انتقال ویروس کمک کند.
- پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار: در صورتی که کسی علائم آنفولانزا دارد، بهتر است از تماس نزدیک با او اجتناب کنید.
- استفاده از ماسک: در مکانهای عمومی شلوغ یا زمانی که در معرض بیماران هستید، استفاده از ماسک میتواند خطر انتقال ویروس را کاهش دهد.
- پوشاندن دهان و بینی هنگام سرفه یا عطسه: با استفاده از دستمال یا آستین هنگام سرفه یا عطسه میتوان از پخش ذرات ویروس جلوگیری کرد.
درمان آنفولانزا:
در بیشتر موارد، آنفولانزا بهصورت خودبهخود و با استراحت و مراقبتهای خانگی بهبود مییابد. درمانهای خانگی شامل:
- استراحت کافی
- نوشیدن مایعات فراوان برای جلوگیری از کمآبی بدن
- استفاده از مسکنها برای کاهش تب و درد (مانند استامینوفن یا ایبوپروفن)
داروهای ضدویروسی:
در برخی موارد، پزشک ممکن است داروهای ضدویروسی مانند اسلتامیویر (تامیفلو) یا زانامیویر تجویز کند که میتوانند مدت زمان بیماری را کاهش دهند و خطر عوارض را کم کنند. این داروها باید در اوایل بروز علائم مصرف شوند تا موثر باشند.
در نهایت، اگر فردی علائم شدیدی دارد یا در گروه پرخطر قرار دارد، باید به پزشک مراجعه کند تا در صورت نیاز درمانهای مناسب انجام شود.
برخی از افراد بیشتر در معرض خطر ابتلا به آنفولانزا و عوارض ناشی از آن قرار دارند. این افراد به دلیل ضعف سیستم ایمنی، شرایط خاص پزشکی، یا سن بالا یا پایین، ممکن است بیش از دیگران تحت تأثیر عوارض شدید آنفولانزا قرار گیرند. در زیر گروههای اصلی افرادی که بیشتر در معرض خطر هستند آورده شدهاند:
1. کودکان زیر 5 سال، بهویژه زیر 2 سال:
سیستم ایمنی کودکان هنوز به طور کامل تکامل نیافته است و آنها نمیتوانند به خوبی با ویروسها مبارزه کنند. به همین دلیل کودکان خردسال در معرض خطر ابتلا به عوارض شدید آنفولانزا قرار دارند، مانند ذاتالریه و بستری شدن در بیمارستان.
2. زنان باردار:
سیستم ایمنی، قلب و ریههای زنان باردار به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی دوران بارداری تحت فشار بیشتری قرار دارد. این موضوع آنها را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آنفولانزا و عوارض مرتبط مانند زایمان زودرس، بستری شدن یا حتی مرگ قرار میدهد.
3. افراد مسن (65 سال و بالاتر):
با افزایش سن، سیستم ایمنی ضعیفتر میشود، و افراد مسن بیشتر در معرض عوارض آنفولانزا مانند ذاتالریه، مشکلات قلبی، و حتی مرگ هستند. واکسیناسیون برای این گروه سنی بسیار توصیه میشود.
4. افراد مبتلا به بیماریهای مزمن:
افراد با بیماریهای مزمن زیر در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به عوارض آنفولانزا هستند:
- بیماریهای قلبی (مانند نارسایی قلبی یا بیماری عروق کرونری)
- بیماریهای ریوی (مانند آسم، برونشیت مزمن یا COPD)
- دیابت
- بیماریهای کلیوی یا کبدی مزمن
- اختلالات عصبی و عصبی-عضلانی
- سرطان و سایر بیماریهایی که نیاز به درمان با داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی دارند.
5. افرادی با سیستم ایمنی ضعیف یا سرکوب شده:
کسانی که به دلیل بیماریهایی مانند HIV/AIDS یا مصرف داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی (مانند افرادی که پیوند اعضا داشتهاند یا تحت درمان سرطان قرار دارند)، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به آنفولانزا و عوارض آن قرار دارند.
6. افرادی که چاقی شدید دارند:
افرادی که شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بالاتر دارند، به دلیل استرس اضافی روی سیستمهای قلبی-عروقی و تنفسی، در معرض خطر بیشتری برای عوارض شدید آنفولانزا هستند.
7. ساکنان خانههای سالمندان و مراکز مراقبتهای طولانیمدت:
افراد مسن یا بیمارانی که در این مراکز زندگی میکنند، به دلیل سیستم ایمنی ضعیفتر و شرایط بهداشتی مشترک، بیشتر در معرض خطر ابتلا به عوارض آنفولانزا قرار دارند.
8. کارکنان مراقبتهای بهداشتی و افرادی که با افراد در معرض خطر بالا در تماس نزدیک هستند:
کارکنان بیمارستانها، مراکز مراقبتهای بهداشتی، و افرادی که با افراد مبتلا به آنفولانزا یا افرادی که در معرض خطر هستند، در تماس نزدیک قرار دارند، بیشتر احتمال دارد به ویروس آنفولانزا مبتلا شوند و آن را به دیگران منتقل کنند.
9. افرادی که در مناطق پرجمعیت یا مکانهای عمومی کار میکنند:
افرادی که در مدارس، مراکز خرید، وسایل حمل و نقل عمومی یا محلهایی که تماس نزدیک با دیگران دارند، کار میکنند، بیشتر در معرض انتقال ویروس آنفولانزا قرار دارند.
پیشگیری و محافظت:
برای این افراد و عموم مردم، واکسیناسیون سالانه آنفولانزا یکی از بهترین راههای پیشگیری از ابتلا به این بیماری است. علاوه بر واکسن، رعایت بهداشت دستها، پرهیز از تماس نزدیک با افراد بیمار، و استفاده از ماسک در محیطهای پرخطر میتواند به کاهش خطر ابتلا کمک کند.
مصرف برخی غذاها و خوراکی ها برای پیشگیری از علائم آنفولانزا توصیه شده است. وقتی مبتلا به آنفولانزا هستیم، میلی به خوردن غذا نداریم. اما برخی غذاها و خوراکی ها به بهبود علائم آنفلوآنزا کمک می کنند. آنفلوآنزا یک اصطلاح کلی است که به عفونت ناشی از ویروس آنفولانزا اشاره دارد.
خوردن غذاهای مقوی و نوشیدن مایعات فراوان می تواند مواد مغذی موردنیاز بدن را تامین کند و رطوبت بدن را حفظ نماید که این می تواند به بهبود سریع بیماری آنفلوآنزا کمک کند.در این مقاله و طبق شواهد علمی به توصیف غذاهایی می پردازیم که می تواند برای پیشگیری از علائم آنفولانزا مفید یا مضر باشد.
کدام غذاها می تواند به پیشگیری از علائم آنفولانزا کمک کند؟
طبق مطالعات و پژوهش های پزشکی، غذاهای زیر می توانند علایم آنفلوآنزا را کاهش دهند:
سوپ مرغ
سوپ مرغ می تواند پاسخ های التهابی را در بدن کاهش دهد. مطالعه سال 2000 نشان داد که ترکیبات موجود در سوپ مرغ می توانند با التهاب مقابله کنند و پاسخ های التهابی را در بدن کاهش دهند. درنتیجه، سوپ مرغ می تواند به کاهش احتقان و گرفتگی بینی و مجاری تنفسی کمک کند و سایر علایم در مجاری تنفسی فوقانی را تسکین دهد. سایر سوپ ها مثل سوپ سبزیجات یا سوپ های گیاهی همین اثرات را بدنبال دارند. سوپ ها مغذی، مقوی و قابل هضم بوده و حتی بیمار براحتی می تواند آن را تهیه و مصرف کند. از انجایی که سوپ حاوی آب است، لذا می تواند رطوبت بدن را افزایش دهد.
سیر
سیر خاصیت ضدویروس و ضدمیکروبی دارد و مصرف آن می تواند به حفظ سیستم ایمنی و مقابله با عفونت های ناشی از سرماخوردگی و آنفلوآنزا کمک کند. محققان در سال 2014، اثرات مصرف سیر را بر 146 فرد مبتلا به سرماخوردگی مورد مطالعه قرار دادند. نتیجه نشان داد افرادی که هر روز به مدت 3 ماه مکمل حاوی سیر مصرف می کردند، کمتر از سایر افراد که از دارونما استفاده می کردند دچار سرماخوردگی می شدند. مصرف وعده های غذایی به همراه سیر می تواند به بدن در مقابله با عفونت ها کمک کند.
غذاهای غنی از ویتامین سی
میوه ها و سبزیجات غنی از ویتامین سی به تقویت سیستم ایمنی کمک می کنند. بیشترین میزان ویتامین سی در فلفل های رنگی شیرین یا تند، پرتقال و آب پرتقال، گریپ فروت و کیوی یافت می شود. بیشتر میوه ها و سبزیجات غنی از ویتامین ث، منبع خوبی از فلاونوئیدها هستند. فلاونوئیدها جزو ترکیباتی هستند که فواید و مزیت های زیادی برای سلامتی دارند. به عنوان مثال فلاونوئیدها می توانند به کاهش عفونت مجاری تنفسی فوقانی کمک کنند. غیر از غذاها و خوراکی هایی که در بالا عنوان شد، ویتامین سی و فلاونوئیدها در انواع مرکبات مثل لیمو، بلوبری، بری های قرمز و بنفش، انگورهای قرمز یا بنفش، بروکلی خام و سبزیجات برگدار خام و تیره یافت می شود.
زنجبیل
می توانید زنجبیل را با آب، عسل و لیمو مخلوط کنید و از آن یک چای یا دمنوش گیاهی تهیه کنید. زنجبیل می تواند تهوع را در بیماری آنفلوآنزا تسکین دهد و به فرایند هضم و تخلیه معده نیز کمک کند. محققان متذکر شدند که زنجبیل می تواند به کاهش دفعات تهوع و استفراغ و شدت تهوع در طول بارداری کمک کند. تکه های زنجبیل یا پودر زنجبیل می تواند یک افزودنی خوشمزه برای سوپ ها و سایر غذاها و خوراکی ها باشد. امروزه از زنجبیل در چای یا دمنوش های گیاهی به همراه آب داغ، عسل و لیمو استفاده می شود.
سبزیجات برگدار
سبزیجات برگدار حاوی فیبر بوده و به هضم غذا کمک می کنند. این سبزیجات حاوی مواد مغذی مثل ویتامین سی، آهن و فولیک اسید هستند. این سبزیجات نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی دارند. سبزیجات برگدار از خواص آنتی باکتریال و اثرات ضدالتهابی برخوردارند، درنتیجه مصرف این نوع سبزیجات می تواند به درمان آنفلوآنزا کمک کند. از سبزیجات برگدار می توان در تهیه سوپ یا برخی غذاها استفاده کرد. این سبزیجات منبع خوبی از مواد مغذی هستند. سبزیجات برگدار شامل کلم پیچ، اسفناج، کلم قرمز، چغندر برگ و کلم برگ است.
بلغور جو
بلغور جو نوعی خوراکی سیرکننده است که براحتی تهیه می شود و منبع خوبی از فیبر است. در واقع فیبر پرو بیوتیک در جو می تواند به تغذیه باکتری های مفید در بدن کمک کند. با اضافه کردن یک عدد موز به بلغور جو می توان نیاز بدن به فیبر و ویتامین هایی مثل پتاسیم را تامین کرد و این خوراکی برای بیمار مبتلا به آنفلوانزا بسیار مفید و سودمند است چون تب، اسهال و استفراغ موجب کاهش سطح پتاسیم و سایر الکترولیت ها می شوند.
غذاهای بی مزه
آنفلوآنزا می تواند باعث تهوع شود و غذاهای مقوی ممکن است برای بیمار خوشایند و دلپذیر نباشند. خوراکی های بی مزه مثل نان تست یا برنج قهوه ای ممکن است راحت تر خورده شوند. ترکیب نان تست یا برنج قهوه ای با سوپ یا غذاهای گیاهی ساده می تواند نیاز بدن به ویتامین ها و املاح معدنی را تامین کند.
ماست
مصرف ماست حاوی باکتری های زنده می تواند به رفع علائم آنفولانزا کمک کند. ماست، منبع خوبی از پروتئین هاست. لازم به ذکر است که لبنیات، تولید مخاط در برخی افراد را افزایش می دهند و می توانند موقتا علایم آنفلوانزا را بدتر کنند. سایر مواد غذایی مثل ترشی کلم، ماست های گیاهی، گزینه های خوبی محسوب می شوند که حاوی باکتری های زنده هستند.
مایعات
حفظ رطوبت بدن، یکی از مهمترین مواردی است که به بدن در رفع علائم آنفولانزا کمک می کند. کلیه ها از آب برای دفع و خارج کردن ضایعات از بدن استفاده می کنند. نوشیدن آب فراوان می تواند به بهبود سریع بیماری کمک کند. آب نارگیل غنی از پتاسیم، سدیم و کلراید می باشد. نوشیدن آب نارگیل می تواند به جایگزین شدن الکترولیت هایی که بدن از طریق تعریق، استفراغ یا اسهال از دست می دهد، کمک کند. آب داغ با عسل، لیمو و زنجبیل: زنجبیل در این نوشیدنی می تواند تهوع را کاهش دهد.
علایم آنفولانز
آنفلوآنزا یک بیماری خفیف تا شدید می باشد و گاهی می تواند به مرگ نیز منجر شود. علائم آنفولانزا با سرماخوردگی تفاوت دارد. آنفلوآنزا معمولا ناگهانی است و افرادی که دچار آنفلوآنزا می شوند، غالبا همه یا برخی از علایم را دارند. علائم شامل تب یا احساس تب و لرز، سرفه، گلودرد، آب ریزش بینی، بدن درد یا درد عضلات، سردرد، خستگی است. برخی افراد ممکن است دچار استفراغ یا اسهال شوند، گرچه این حالت در کودکان متداولتر و شایعتر از بزرگسالان است.
عوارض و مشکلات آنفولانزا
اکثر افرادی که به آنفلوآنزا مبتلا می شوند، طی چند روز یا کمتر از دو هفته بهبود خواهند یافت اما برخی افراد درنتیجه آنفلوآنزا دچار امراض و مشکلاتی مثل ذات الریه می شوند که این مشکلات می تواند برای آنها خطرناک باشد و حتی منجر به مرگ آنها شود. عفونت گوش و سینوزیت، نمونه ای از مشکلات و عوارض آنفلوآنزاست درحالیکه ذات الریه، یکی از مشکلات و عوارض جدی است که می تواند بدلیل ویروس آنفلوانزا یا ترکیبی از ویروس آنفلوآنزا و باکتری ها روی دهد. از دیگر عوارض و مشکلات جدی آنفلوانزا می توان به التهاب بافت های قلب (میوکاردیتیس)، مغز (انسفالیتیس) یا عضلات (میوسیتیز، رابدومیولیز) و نارسایی چندین بافت (مثل نارسایی مجرای تنفسی و کلیه) اشاره کرد. عفونت مجرای تنفسی ناشی از ویروس آنفلوآنزا می تواند پاسخ التهاب را در بدن تشدید کند و منجر به عفونت بدن و حتی مرگ شود. آنفلوآنزا می تواند مشکلات مزمن را بدتر کند. به عنوان مثال افراد مبتلا به آسم که دچار آنفلوانزا می شوند، حملات آسم بیشتری را تجربه می کنند و حتی در افرادی مبتلا به بیماری مزمن قلبی هستند، ابتلا به آنفولانزا موجب بدتر شدن بیماریشان گردد.
چه افرادی در معرض خطر ابتلا به آنفولانزا هستند؟
هرکسی که به آنفولانزا مبتلا می شود (حتی افراد سالم) و مشکلات و عوارض جدی مربوط به علائم آنفولانزا در هر سنی می تواند روی دهد اما برخی افراد در صورت ابتلا به آنفلوآنزا به شدت در معرض مشکلات و عوارض جدی آنفلوانزا هستند که به این افراد، افراد پرخطر گفته می شود. این دسته از افراد شامل افراد بالای 65 سال، افراد مبتلا به بیماری های مزمن و خاص مثل آسم، دیابت یا بیماری قلبی، زنان باردار و کودکان زیر 5 سال بخصوص کودکان زیر 2 سال می باشند.
علایم هشداردهنده آنفلوآنزا چه هستند؟
افرادی که این علایم هشداردهنده را تجربه می کنند، باید فورا به مراکز درمانی مراجعه کنند. علائم هشدار دهنده در کودکان شامل مشکل تنفسی یا تنفس تند، لب یا صورت کبود، درد سینه، درد شدید عضلات (کودک قادر به راه رفتن نیست)، کم آبی (ادرار نکردن به مدت 8 ساعت، خشکی دهان، گریه بدون اشک)، کودک در بیداری هیچ واکنش یا تعاملی را نشان نمی دهد، حمله، تب بالاتر از 104 درجه فارنهایت، تب یا سرفه بهبود می یابد اما دوباره عود کرده یا بدتر می شودو بدتر شدن بیماری های مزمن است. در بزرگسالان شامل مشکل تنفسی یا تنفس تند، درد یا فشار دایمی در قسمت سینه یا شکم، سرگیجه دایمی، گیجی و عدم تحریک پذیری، حمله صرع، ادرار نکردن، درد شدید عضلات، ضعف شدید یا بی حالی، تب یا سرفه که بهبود می یابد اما دوباره عود کرده و یا بدتر می شود، بدتر شدن بیماری های مزمن است.