نبات، شاهکار طب سنتی ایرانی
فهرست مطالب
نبات نوعی کانی شیرینی‌پزی است که از کریستال‌های نسبتا بزرگ قند به وجود می‌آید. این محصول ایرانی، جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی دارد و از آن برای درمان سرد مزاجی استفاده میشود. نبات به طور سنتی برای مصارف مختلفی مانند عروسی استفاده میشود.
در واقع شیرینی در فرهنگ ایرانی به معنای زندگی شیرین است. از این رو نبات و قند، پایه ثابت سفره‌های عقد و عروسی است. مواردی که گفتیم فقط بخش کوچکی از هنرمندی‌های این محصول است. در ادامه با دکترتو همراه باشید تا تمامی خواص جادویی این محصول را به طور کامل بررسی کنیم.
نبات چیست؟
نبات به انگلیسی persian nabat، یک آب نبات زعفرانی ایرانی منحصر به فرد است که شما را به دنیایی از طعم و مزه می‌برد. این ماده غذایی ساخته شده از شکر کریستالیزه و غنی شده با طعم بی‌نظیر زعفران است. انواع مختلفی از این ماده غذایی شیرین وجود دارد:
- نبات سفید
- نبات یزد
- نبات اصفهان
- نبات قهوه‌ای
- نبات سوختع
- نبات داغ
- نبات کنجدی
- نبات کرمانی
- نبات مصری
- زیره نبات (ترکیبی که برای رفع دل درد استفاده میشود)
تفاوت نبات با قند و شکر چیست؟
ساکارز ماده اولیه تشکیل دهنده تمام این محصولات است، اما نوع کریستال‌های تشکیل دهنده تفاوت نبات با قند و شکر را آشکار میکند. شباهت و تفاوت این محصولات مشابه آب، یخ و بخار است. تمامی این مواد از واحدهای سازنده یکسان تشکیل شده‌اند اما خواص متفاوتی دارند. نبات طبع گرمتری نسبت به قند و شکر دارد و از نظر طب سنتی برای درمان بیماری‌ها مناسب‌تر است.
طبع نبات از نظر طب سنتی گرم است یا سرد؟
طبع نبات گرم است، از این رو افراد سرد مزاج می‌توانند برای رفع سردی خود از آن استفاده کنند. البته توصیه میشود برای این منظور آن را به صورت نبات‌داغ مصرف کنید تا بیشترین اثربخشی حاصل شود.
نحوه درست مصرف نبات چیست؟
نبات جایگاه ویژه‌ای در فرهنگ ایرانی دارد، به طوری که در بیشتر مراسم و اعیاد همچون عروسی و سفره هفت سین پایه ثابت است. این محصول طعم‌های مختلفی مانند دارچینی، نعنایی، زعفرانی، زیره، لیمویی و آویشن را داراست تا هر مصرف کننده‌ای را راضی نگه دارد.
از آنجایی که این محصول مزه بهتری نسبت به قند و شکر دارد، محبوبیت بالاتری نیز در مصرف دارد. اما باید در مصرف آن بسیار مراقب باشید، چرا که کالری آن نسبت به موارد دیگر بالاتر است. هر صد گرم از نبات حاوی ۴۰۰ کالری است؛ بنابراین نباید بیش از دو تا سه بار در هفته از آن استفاده کرد. سعی کنید در زمان استفاده، آن را با مقدار متناسب نوشیدنی رقیق کنید تا مزه آن زننده نباشد.
چگونه نبات بسازیم؟ (طرز تهیه نبات)
نبات از چی درست میشه؟ تهیه نبات در خانه یک امتیاز محسوب میشود چرا که شما از خلوص و سلامت محصول خود آگاه خواهید بود. برای تولید این محصول باید ابتدا ۵۰۰ گرم شکر را در ۲۰۰ میلی‌لیتر آب بجوشانید. برای رفع جرم‌های اضافی و شفاف‌سازی کریستال‌های کانی شیرینی‌پزی خود، می‌توانید یک سفیده تخم مرغ به محلول اضافه کنید تا ضایعات را برای شما جدا کند.
سپس نخ یا چوبی را که می‌خواهید بلورهای نبات روی آن تشکیل شود در یک ظرف دیگر با فاصله نسبی مناسب از یکدیگر قرار دهید. بعد از به جوش آمدن آب و شکر آن را به داخل ظرف مورد نظر بریزید و به مدت ۲۴ ساعت در آن را بپوشانید. بعد از مدت زمان تعیین شده بلورهای زیبای شما تشکیل خواهد شد.
طرز تهیه نبات‌زعفرانی، میوه‌ای و زنجبیلی نیز با نوع ساده آن کاملا یکسان است، فقط باید در زمان جوشاندن آب و شکر ماده مورد نظر خود را به آن اضافه کنید.
طرز تهیه نبات سوخته (نبات سوخته برای چی خوبه؟)
به نباتی که مجددا حرارت داده شود، نبات‌سوخته گفته میشود. این محصول خواص شگفت انگیزی دارد، اما ممکن است مزه آن باب میل همه نباشد. این محصول زمانی که حرارت می‌بیند تغییر رنگ می‌دهد و به رنگ قهوه‌ای کاراملی در می‌آید و ممکن است مزه آن چیزی بین تلخ و شیرین باشد. طرز تهیه نبات‌سوخته بسیار ساده است، شما می‌توانید این کارامل را با مقداری حرارت دادن در یک ظرف به نبات پدید بیاورید.
خواص نبات سوخته در طب سنتی چیست؟ جالب است بدانید خواص نبات سوخته زیاد است و از نبات‌کاراملی در تهیه انواع شیرینی‌ها و دسرها استفاده میشود و حتی نقش تزئینی نیز در این خوراکی‌ها را دارد. اگر به نبات‌سوخته اندکی حرارت بیشتری بدهید، کریستال‌های نبات می‌سوزند و یک نبات‌قهوه‌ای مایل به سیاه حاصل میشود که مزه تلخی دارد. این محصول قابض بوده و می‌تواند برای درمان اسهال کودکان، بیماری‌های گوارشی و معده مورد استفاده قرار گیرد.
خواص درمانی و فواید نبات چیست؟
نبات چه خاصیتی دارد؟ نبات یک محصول بسیار محبوب در طب سنتی است، از این رو متخصصان طب سنتی از آن برای رفع انواع بیماری کمک می‌گیرند. همانطور که می‌دانید شما می‌توانید از طریق دکترتو با برترین متخصصان طب سنتی ارتباط تلفنی برقرار کنید و از آن‌ها در رابطه با خواص نبات راهنمایی دریافت کنید. در ادامه مهم‌ترین خواص درمانی این محصول را بررسی خواهیم کرد.
۱. خواص نبات برای سرماخوردگی
این محصول برای درمان سرماخوردگی به خصوص اگر همراه با سرفه‌های خلط دار باشد بسیار مفید و موثر است. نبات‌داغ زعفرانی به دلیل خاصیت ضد ویروسی خود می‌تواند از عفونت ویروس گلو در اثر سرماخوردگی جلوگیری کند و درد گلو را التیام بخشد.
به طور کلی متخصصین طب سنتی توصیه می‌کنند برای درمان سرماخوردگی، نبات‌داغ را همراه با دیگر داروهای سرماخوردگی مصرف کنید. آیا نبات برای تب و سرماخوردگی ضرر دارد؟ در مواردی گفته شده از مضرات نبات برای سرماخوردگی، طعم شیرین آن در زمان استفاده برای گلودرد است.
۲. نبات داغ برای اسهال و دل پیچه
نبات شکم را سفت میکند یا شل؟ ساکارز یک قند دی ساکارید است که خاصیت ضد نفخی و ملین کننده دارد. در واقع ساکارز واحد اصلی تشکیل دهنده نبات است، از این رو برای درمان نفخ و اسهال مورد استفاده قرار می‌گیرد. متخصصان طب سنتی برای تاثیر هرچه بیشتر نبات بر اسهال توصیه می‌کنند، آن را به صورت سوخته یا کاراملی مصرف کنید. نبات سوخته برای معده درد شدید و اسهال مفید است.
۳. نبات برای سرفه خشک و گلودرد
قرار دادن یک تکه نبات در دهان و مکیدن آن باعث نرم شدن گلو میشود، در نتیجه اگر سرفه یا گلو درد شدید داشته باشید شدت آن کاهش خواهد یافت و در بعضی مواقع به طور کامل قطع میشود.
۴. نبات برای معده درد و دل درد
تسکین و درمان درد یکی از خواص مورد توجه نبات است. این محصول می‌تواند درد ناشی از انقباض ماهیچه‌ها به خصوص در پشت پا را تسکین دهد. همچنین می‌تواند دل درد ناشی از پریودی را به طور قابل توجهی کاهش دهد، از این رو بیشتر بانوان از آن در دوران قاعدگی بهره می‌گیرند. نبات داغ برای اسید معده هم مفید است.
۵. خواص نبات برای درد پریود و سلامت واژن (نبات داغ برای پریودی)
آیا چایی نبات برای پریودی خوب است؟ مصرف چای نبات قبل از دوران قاعدگی می‌تواند تا حد زیادی درد پریودی را کاهش دهد. متخصصان طب سنتی معتقدند که در دوران پریودی می‌تواند کمردرد و دل پیچه را درمان کند و برای درمان و کاهش درد پریودی مفید است.
یکی دیگر از موارد مصرف این محصول، درمان خانگی عفونت واژن با نبات است. برخی افراد برای درمان، آن را به صورت شیاف در واژن قرار می‌دهد و اعتقاد دارند شیاف نبات برای عفونت رحم موثر است. قبل از انجام چنین کاری حتما با یک متخصص مشاوره کنید.
۶. کاهش خستگی و خواب آلودگی با مصرف نبات
همانطور که می‌دانید مواد شیرین خاصیت افزایش انرژی و شادابی دارند که نبات نیز از این قاعده مستثنی نیست. بنابراین توصیه میشود اگر در هنگام رانندگی احساس خواب آلودگی دارید، از چای‌نبات استفاده کنید تا خواب شما در یک چشم بر هم زدن بپرد.
زعفران نیز یکی از محصولات ایرانی است که می‌تواند نشاط و شادابی را در هر فردی افزایش دهد. از این رو، می‌توانید برای دو برابر کردن اثر ضد خستگی چای‌نبات، از نبات‌زعفرانی استفاده کنید.
۷. نبات برای افزایش سطح هموگلوبین خون
سطح هموگلوبین پایین خون می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی از قبیل کم‌خونی، پریدن رنگ صورت، سرگیجه، ضعف و علائم دیگر خستگی شود. این محصول نه تنها سطح هموگلوبین خون را افزایش می‌دهد، بلکه باعث گردش خون در بدن میشود و در نتیجه علائم خستگی و ضعف را کاهش می‌دهد.
۸. خواص نبات برای مغز و تقویت حافظه
در طب سنتی قدیمی، برای تقویت حافظه افراد دنیا دیده به آن‌ها نبات می‌داده‌اند. خواص نبات برای تقویت حافظه به طور دقیق مشخص نیست، اما متخصصان طب سنتی معتقدند که این محصول شاهکار می‌تواند کم حواسی را کاهش دهد و حافظه را تقویت کند.
۹. نبات برای افزایش آرامش و نشاط
همانطور که اشاره کردیم نبات‌زعفرانی دارای خاصیت آرامش بخشی و نشاط است. چای یا دمنوش نبات، در دسته دمنوش برای کاهش استرس هم محسوب میشود. از این رو شما می‌توانید این محصول را مهمان هر نوشیدنی گرم‌تان کنید.
۱۰. خواص نبات در دوران بارداری و شیردهی
نبات‌زعفرانی با خاصیت آرامش بخشی خود به عنوان یک ضد استرس عمل میکند و می‌تواند شیر مادر را به طور بالقوه‌ای افزایش دهد. همچنین شیرینی آن کمتر از مواد شیرین دیگر است و آسیبی به مادر و کیفیت شیر او وارد نمی‌کند.
۱۱. خواص نبات برای نوزادان
همانطور که گفتیم این محصول می‌تواند به عنوان یک تسکین دهنده درد در بیشتر افراد مورد استفاده قرار گیرد. همانطور که می‌دانید نوزادان برای تسکین درد خود نمی‌توانند از انواع مواد طب سنتی استفاده کنند، از این رو نبات یک انتخاب مناسب برای نوزادان بالای ۶ ماه است.
با این محصول می‌توانید در مواردی همچون ختنه، واکسیناسیون، خون‌گیری، هیپوگلیسمی و یبوست درد نوزادان را کاهش دهید. توجه داشته باشید که نوزادان بالای ۶ ماه می‌توانند از نبات‌داغ استفاده کنند. استفاده از نبات داغ برای نوزاد کوچکتر از ۶ ماه ممکن است باعث اختلال در جذب مواد مغذی شیر مادر شود.
۱۲. خواص نبات برای یبوست
آیا چای نبات برای یبوست خوبه یا چای نبات باعث یبوست میشود؟ یبوست اختلالی است که در آن غذا به خوبی توسط روده‌ها هضم نمی‌شود، در نتیجه مدفوع بسیار خشک و سفت میشود. این اختلال بر اثر عوامل متعددی همچون کم آبی بدن به وجود می‌آید.
مصرف چای نبات و نبات سوخته برای یبوست با تسهیل هضم غذا می‌تواند این مشکل را برطرف کند. برخی بر این باورند که شیاف نبات برای درمان یبوست در مقعد نیز می‌تواند موثر است. قبل از انجام این کار با یک متخصص طب سنتی صحبت کنید.
۱۳. جلوگیری از جاری شدن آب دهان با نبات
شاید شما هم یکی از آن دسته افرادی باشید که آب دهان‌تان در هنگام خواب جاری میشود. این مشکل بسیار سرسام آور است به خصوص زمانی که بخواهید مرتب روبالشتی را عوض کنید. نبات می‌تواند این مشکل را به سادگی یه آب خوردن رفع کند! این محصول را در چای یا آب جوش حل کنید و میل نمایید تا دیگر مشکل جاری شدن آب دهان نداشته باشید.
۱۴. خواص نبات برای رفع بلغم و بهبود دستگاه گوارش
بلغم یکی از چهار خلط اصلی موجود در بدن است. مزاج بلغم سرد و مرطوب است، از این رو متخصصان معتقدند که عدم درمان این طبع می‌تواند باعث مشکلات بزرگتری همچون نقرس، فلجی، پیسی، لقوه و رعشه شود. نبات‌داغ و چای‌نبات می‌توانند مشکل بلغم را حل کنند و آن را به طور کامل رفع کنند.
۱۵. جلوگیری از خون دماغ شدن با نبات
خونریزی دماغ به خصوص در فصول گرم یکی از اختلالاتی است که بیشتر افراد با آن دسته و پنجه نرم می‌کنند. این محصول شگفت انگیز می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن خونریزی دماغ شما را بند بیاورد! برای این کار باید مقداری نبات را در آب گرم قرار دهید تا حل شود، سپس چند قطره از آن را درون بینی‌تان بریزید تا خونریزی متوقف شود.
۱۶. نبات برای رفع مزه بد دهان
دسترسی به مواد غذایی در همه شرایط کار آسانی نیست به خصوص اگر شما مدت زمان زیادی را در محل کار می‌گذارنید. از این رو ممکن است دهان شما در ساعاتی از روز به دلیل افزایش بزاق مزه بدی به خود بگیرد. نبات به دلیل طعم خوب و قابلیت جابجایی آسانی که دارد می‌تواند همیشه همراه شما باشد تا از تلخ شدن مزه دهان شما جلوگیری کند.
۱۷. درمان تکرر ادرار با نبات
همانطور که اشاره کردیم این محصول می‌تواند ماهیچه برخی از نقاط بدن را تقویت کند. افرادی که دچار ضعف مثانه هستند و به طور مرتب نیاز به ادرار دارند می‌توانند با این محصول مثانه خود را تقویت کرده و تکرر ادرار را درمان کنند. متخصصان طب سنتی برای اثربخشی بیشتر توصیه می‌کنند این محصول را به صورت نبات‌داغ مصرف کنید.
۱۸. افزایش سوخت و ساز بدن با نبات (خواص نبات برای مردان)
ساکارز قابلیت بالایی در جذب شدن دارد. همانطور که می‌دانید نبات دارای مقدار زیادی ساکارز است. ساکارز یکی از قندهای حیاطی برای تامین سوخت ساز ماهیچه‌ها است و به درمان ضعف بدن نیز کمک میکند. از این رو شما با مصرف این محصول می‌توانید در مدت زمان کوتاهی انرژی مورد نیاز ماهیچه‌های‌تان را تامین کنید.
۱۹. رفع مشکلات گوارشی با نبات
نبات‌های شکری از دیر هضم شدن غذا جلوگیری می‌کنند و می‌توانند مشکلات گوارشی نظیر ترش کردن، آروغ زدن، کرم کدو و کرمک انتهای روده بزرگ را درمان کنند.
۲۰. خواص نبات برای لاغری
از آنجایی که ساکارز به سرعت جذب بدن میشود، در بدن تجمع پیدا نمی‌کند و با گذشت زمان به چربی تبدیل نمی‌شود. به همین دلیل استفاده نبات به جای دیگر مواد قندی می‌تواند به کاهش وزن و لاغری کمک کند.
۲۱. خواص نبات قهوه ای و نیشکر
خواص نبات قهوه‌ای در طب سنتی چیست؟ این محصول از تبلور عصاره ویژه نیشکر تولید میشود و خواص درمانی بسیار بالایی دارد. از خواص درمانی نبات قهوه‌ای می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رفع درد معده
- خاصیت آنتی اکسیدانی و مقابله با رادیکال‌های آزاد(رادیکال‌های آزاد موجب بروز سرطان می‌شوند)
- افزایش متابولیسم و کاهش وزن
- برطرف کننده کم‌خونی
- درمان اسهال
- افزایش قدرت بدنی و قوای جنسی.
۲۲. خواص نبات زعفرانی
از خواص این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- رفع خستگی ناشی از فعالیت جنسی زیاد
- برقراری آرامش و افزایش نشاط
- رفع خواب آلودگی
- رفع تنگی نفس و تپش قلب
۲۳. خواص نبات داغ با زنجبیل
مصرف دمنوش زنجبیل برای افزایش سوخت و ساز و لاغری مفید است. از این رو ترکیب آن با نبات می‌تواند به لاغری و کاهش اشتها کمک کند.
۲۴. نبات و فشار خون
اگر فشار خون بالایی دارید، در مصرف زیاد نبات دقت داشته باشید. این ماده غذایی فشار خون را بالا می‌برد.
۲۵. خواص شیاف نبات چیست؟
بسیاری بر این باورند که نبات می‌تواند عفونت‌های قارچی واژن را بهبود بخشد یا حتی شیاف نبات برای کمر درد نیز مفید است. حتی برخی افراد از نبات به صورت شیاف در واژن یا مقعد استفاده می‌کنند. باید بدانید که این فرضیه صحت علمی ندارد و متخصصان شواهد موثقی برای آن پیدا نکرده‌اند.
با این وجود از این محصول برای درمان عفونت واژن و گرمی رحم به صورت تجربی استفاده میشود. توجه داشته باشید این شیوه به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود، اما در صورت تمایل به مصرف حتما با یک دکتر طب سنتی مشورت کنید.
مصرف زیاد نبات چه ضرری دارد؟
مصرف هر ماده‌ای در حالت تفریط زیان آور است، حتی اگر آن محصول در مجموع مفید باشد. نبات نیز از این قاعده مستثنی نیست و مصرف بیش از حد آن ممکن است منجر به ابتلا به دیابت شود. این محصول به دلیل رطوبت کمتر بافت سخت‌تری از قند دارد، بنابراین مقدار کالری آن در مقدار اندک نیز بسیار بالا است و برای افراد با قند خون بالا به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. اگر قند خون دارید، قبل از مصرف این محصول حتما با یک دکتر طب سنتی مشاوره کنید.
انواع نبات کدامند؟
از آنجایی که نبات به صورت تبلور به وجود می‌آید، می‌توان آن را به اشکال مختلفی درآورد. اشکال مختلف این محصول کاملا سلیقه‌ای هستند و همه آن‌ها در مراحل ساخت تقریبا یکسان هستند. در این بخش انواع اشکال و تبلور نبات رایج در بازار را بررسی خواهیم کرد و در بخشی دیگر به شما خواهیم آموخت که چگونه این محصول را با طعم‌های مختلفی مانند زعفرانی و زنجبیلی تهیه کنید:
| انواع نبات | مشخصات آن‌ها |
|---|---|
| شاخه نبات | این محصول از تبلور دانه‌های نبات به دور یک نخ پنبه‌ای تهیه میشود. نبات گیاهی طعم دار و نبات های رنگی نیز به صورت شاخه نبات وجود دارند. |
| نبات چوبی | این کانی شیرینی‌پزی از تبلور دانه‌های نبات به دور یک چوب ساخته میشود. تمایز نبات‌چوبی به نبات‌هایی که در دور یک نی پلاستیکی ساخته می‌شوندریا، این است که کاملا بهداشتی هستند و مضر سلامتی نیستند. همانطور که می‌دانید لوازم پلاستیکی احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند. |
| نبات دندانه | این محصول در واقع همان نبات‌معمولی بدون شکل اضافی است. مزیت نبات‌دندانه نسبت به سایر نبات‌ها این است که به راحتی شکسته میشود و می‌توان از آن در مصارف خانگی یا اداری به سادگی استفاده کرد. قدرت انحلال بالای این محصول، آن را به بهترین انتخاب برای نوشیندی‌های گرم کرده است. |
| نبات مخلوط | این نبات‌ها از تبلور دانه‌های نبات در کف دیگ نبات‌پذی به وجود می‌آیند. این محصول معمولا به صورت فله عرضه میشود. |
| پودر نبات | این محصول در واقع همان نبات در ابعاد بسیار ریز است که قدرت انحلال بالایی دارد و مثل شکر طعم شیرینی به نوشیدنی شما می‌دهد. |
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
نبات یک محصول ایرانی است که جایگاه ویژه‌ای در طب سنتی دارد. از خواص این محصول می‌توان به بهبود سرماخوردگی، رفع یبوست، رفع سردی، رفع مشکلات گوارشی، کاهش درد و افزایش نشاط اشاره کرد. انواع مختلفی نبات در بازار عرضه میشود که می‌توانید آن‌ها را در طعم‌های زعفرانی، زنجبیلی و لیمویی تهیه کنید.
سعی کنید خودتان نبات زعفرانی را در خانه تولید کنید، چرا که بیشتر نبات‌های زعفرانی در بازار از جوهر زعفران که یک ماده سمی است تولید میشود. برای اینکه بیشتر در مورد خاص درمانی و جادویی نبات بدانید بد نیست که با فوق تخصص طب سنتی یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
