داشتن یک رژیم غذایی متعادل بهترین راه برای اطمینان از تامین ویتامین ها و مواد معدنی بدن است. با این حال، در برخی شرایط مصرف مکمل های غذایی ممکن است ضروری باشد. با وجود در دسترس بودن مکمل های بسیار زیاد و اطلاعاتی که روی برچسب هر محصول وجود دارد، انتخاب مکمل مناسب ممکن است دشوار باشد. در این مقاله به بررسی چند رویکرد ساده برای خواندن برچسب مکمل ها می پردازیم.
خواندن برچسب مکمل ها
مکمل های غذایی محصولاتی هستند که برای تکمیل رژیم غذایی در نظر گرفته شده اند و جهت تشخیص، درمان و پیشگیری از بیماری ها نمی باشند. در اشکال مختلف از جمله قرص، کپسول، شربت و پودر در دسترس هستند. برخی از انواع رایج مکمل ها شامل ویتامین ها، مواد معدنی، آنزیم ها، گیاهان دارویی، عصاره ها، پروبیوتیک ها و اسیدهای آمینه هستند. از آن جایی که در اغلب موارد نظارت کمتری از جانب سازمان های نظارتی بر ایمنی و اثربخشی مکمل ها در مقایسه با داروها وجود دارد؛ توجه به اطلاعات درج شده در برچسب فرآورده از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
جدول اطلاعات محصول
جدول اطلاعات محصول شامل اطلاعات اولیه در مورد یک مکمل، از جمله اندازه سهم غذایی یا تعداد مجاز مصرفی در روز ( serving size )، تعداد سهم های غذایی در هر بسته، مواد تشکیل دهنده و مقدار هر یک از مواد مغذی موجود در آن است. در وهله اول لازم است به منظور مشخص نمودن میزان مورد نیاز مصرف، محتویات فرآورده و مقدار هریک در هر سهم غذایی را بررسی کنید. برای ویتامین ها و مواد معدنی، این مقدار معمولا به صورت “درصد ارزش روزانه” ( %DV ) ذکر می شود که بر اساس نیازهای تغذیه ای فردی با رژیم غذایی 2000 کالری در روز، تخمین زده می شود. به عنوان مثال، اگر یک محصول حاوی 50٪ از ارزش روزانه برای یک ماده مغذی خاص باشد، به این معنی است که تقریبا 50٪ از میزانی که بیشتر افراد برای کل روز به آن نیاز دارند را فراهم می کند. برخی مکمل ها ممکن است حاوی بیش از 100 درصد ارزش روزانه برای برخی مواد مغذی باشند. با این حال، میزان هیچ یک از مواد نباید از حداکثر مقدار مجاز مصرف (UL) تجاوز کند.
اجزای تشکیل دهنده
هنگام انتخاب یک مکمل می بایست به اجزای تشکیل دهنده آن از جمله پرکننده ها، شیرین‌کننده ها، نگهدارنده ها و افزودنی ها که همگی روی برچسب محصول ذکر شده اند، توجه کنید. پرکننده ها اغلب توسط تولیدکنندگان برای کمک به کاهش هزینه ها و یا افزودن مواد به قرص ها و کپسول ها استفاده می شوند. همچنین برخی از افزودنی ها باعث افزایش ماندگاری مکمل ها، اتصال مواد به یکدیگر و یا بهبود بافت، رنگ، طعم و یا قوام محصولات می شوند. اگرچه این ترکیبات ممکن است در برخی موارد ضروری باشند، بهتر است از مکمل هایی که حاوی تعداد زیادی افزودنی هستند خودداری کنید. از رایج ترین افزودنی های مکمل ها می توان به سلولز، اسید استئاریک، ژلاتین، روغن سویا، مالتودکسترین، سوربات پتاسیم، دی اکسید سیلیکون، اسید سیتریک، دی اکسید تیتانیوم، لسیتین سویا، استئارات منیزیم و سوربیتول اشاره کرد.
کیفیت
شرکت های تولیدکننده مکمل های غذایی نیز باید از روش های بهینه تولید (GMP) پیروی کنند. GMP تضمین می کند فرآورده ها همواره در تمامی مراحل اعم از تولید، بسته بندی، برچسب گذاری و ذخیره سازی مطابق استانداردهای کیفی متناسب با موارد مصرف، الزامات پروانه ساخت و یا مشخصات فرآورده، تولید و کنترل می شوند. در ایران، اداره امور فرآورده های طبیعی، سنتی و مکمل مسئول اطمینان از پایبندی تولیدکنندگان به این دستورالعمل ها است.
واژه شناسی
خواندن برچسب مکمل ها اغلب حاوی عباراتی مانند “طبیعی” یا “ارگانیک” هستند که ممکن است برای مصرف کنندگان گیج کننده باشد. در این قسمت چند مورد از رایج ترین اصطلاحاتی که ممکن است مشاهده کنید را بررسی می کنیم.
– طبیعی: طبق گفته FDA، به محصولاتی “طبیعی” اطلاق می شود که حاوی هیچ گونه مواد مصنوعی، از جمله طعم دهنده و یا رنگ های مصنوعی نیستند.
– ارگانیک: مکمل ها تا زمانی که حاوی گیاهان، ویتامین ها و یا مواد معدنی مشتق شده از گیاهان یا حیوانات ارگانیک باشند، می توانند به عنوان فرآورده ارگانیک به بازار عرضه شوند. گیاهان ارگانیک بدون استفاده از ارگانیسم های اصلاح شده ژنتیکی (GMOs) یا مواد ممنوعه از جمله کودهای شیمیایی و آفت کش ها رشد می کنند. حیوانات ارگانیک نیز همچنین با غذای ارگانیک تغذیه می شوند و از هورمون ها یا آنتی بیوتیک ها برای آنها استفاده نمی شود.
– غیر تراریخته (GMO-free): این مکمل ها یا مواد غذایی بدون هر گونه ترکیبات اصلاح ژنتیکی شده تولید می شوند. بسیاری از افراد به دلیل نگرانی در مورد حساسیت های غذایی، مقاومت آنتی بیوتیکی و اثرات بالقوه آن ها در درازمدت، از مصرف مواد GMO خودداری می کنند.
ادعاهای سلامتی بخش
برخی از مکمل ها به عنوان راه حلی سریع برای بیماری های رایج معرفی می شوند، حتی برخی از شرکت ها ادعا می‌کنند که محصولاتشان می تواند با سرطان مبارزه، دیابت را درمان یا علائم پیری را متوقف کنند. این ادعاها بی اساس و غیرقانونی هستند. مکمل های غذایی نمی توانند ادعای درمان بیماری را داشته باشند و هرگونه ادعای سلامتی بخش باید با شواهد علمی قوی که ارتباط بین یک بیماری خاص و یک ماده غذایی را نشان می دهد، تأیید شود.
علاوه بر این، تولیدکنندگان فقط می توانند بیان کنند که یک ماده غذایی خاص، خطر یک بیماری را کاهش می دهد نه اینکه آن را درمان یا معالجه کند. از خرید مکمل هایی که این اظهارات جعلی را بیان می کنند خودداری کنید. برخی دیگر از عبارات شامل محصول انحصاری، درمان باستانی، دارای نتایج معجزه آسا، دارای ترکیبات محرمانه، پیشرفت علمی عظیم و یا تکنولوژی انقلابی، اغلب جعلی و یا فاقد شواهد کافی می باشند.
حساسیت و محدودیت های غذایی
اگر حساسیت دارید، همیشه برچسب مکمل خود را به دقت بررسی کنید. برچسب ها باید وجود هر گونه آلرژن غذایی اصلی مانند شیر، تخم مرغ، ماهی، سویا، گندم و بادام زمینی را افشا کنند. برای کسانی که مبتلا به بیماری سلیاک یا حساسیت به گلوتن هستند، انتخاب محصولات فاقد گلوتن توصیه می شود. گیاهخواران نیز باید مراقب ترکیبات حیوانی مانند ژلاتین، کارمین، استئارات منیزیم، کلاژن و لانولین باشند. این افراد بهتر است از مکمل های غذایی دارای گواهی جهت مصرف در گیاه خواران مصرف نمایند.
کلام آخر
لفظ “مکمل” شامل طیف وسیعی از محصولات از جمله ویتامین ها، مواد معدنی، پروبیوتیک ها، عصاره های گیاهی، اسیدهای آمینه، آنزیم ها و غیره است. بهتر است در هنگام تهیه مکمل ها به برچسب آنها دقت کنید. توجه دقیق به مواد تشکیل دهنده، دوز، کیفیت و ادعاهای سلامتی بخش کلید انتخاب محصول مناسب برای شماست. در صورتی که بیماری خاصی دارید و یا از داروی خاصی استفاده می کنید، بهتر است پیش از مصرف هرگونه مکمل با پزشک و یا دکتر داروساز مشورت نمایید.
گردآورنده: نگار رفیعی
