سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) یا تنبلی تخمدان شایعترین علت ناباروری زنان است که حدود 20 تا 25 درصد از موارد را بخود اختصاص داده است. علایم این سندروم در هر فردی متفاوت و متغیر است اما برخی از خصوصیات آن تاثیر مستقیمی بر توانایی زنان برای باردار شدن دارند. این سندروم می تواند تعادل هورمون ها را بهم بریزد و درنهایت عملکرد تخمدان را مختل کند و در برخی موارد باعث از بین رفتن تخمدان شود. خوشبختانه پژوهش ها نشان دادند که مکمل ها و ویتامین های مختلف می توانند به تنظیم و تعادل هورمون ها و درمان تنبلی تخمدان کمک کنند، عملکرد تخمدان را تقویت کنند و باروری زنان دچار تنبلی تخمدان را بهبود دهند.
10 مکمل برای کمک به درمان تنبلی تخمدان و بهبود باروری:
1-اینوزیتول
اینوزیتول مهمترین مکملی است که می تواند به زنان دچار تنبلی تخمدان که قصد باردار شدن دارند، کمک کند. مهم نیست که می خواهید به طور طبیعی باردار شوید یا با روش هایی مثل IVF. حتی اگر شما قصد باردار شدن ندارید، اینوزیتول یک مکمل مهم است که باید مصرف آن را مدنظر قرار دهید. تقریبا 70 درصد از زنان دچار تنبلی تخمدان دارای سطوحی از مقاومت انسولین هستند. مقاومت انسولین باعث می شود که بدن، انسولین اضافی تولید کند که این به نوبه خود باعث می شود تخمدان ها، هورمون های آندروژن بیشتری مثل تستسترون بسازند و نسبت هورمون لوتئین (LH) به هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) را تغییر دهند. بهم ریختن تعادل هورمون ها می تواند به رشد تخمک آسیب بزند و عملکرد تخمدان را مختل کند. اینوسیتول بدلیل توانایی برای بهبود فعالیت گیرنده انسولین و احیای مقاومت انسولین معروف شده است. این مکمل حتی برای زنانی با تنبلی تخمدان که دارای سطح پایینی از اینوسیتول هستند، مهم است. نتیجه یک مطالعه نشان داد که میو-اینوزیتول ممکن است مقاومت انسولین را تا 70درصد کاهش دهد. همان طور که اشاره شد، این مکمل به احیای هورمون ها تا نسبت موردنیاز برای عملکرد تخمدان کمک می کند. در مطالعه دیگر اگرچه نسبتا کوچک بود، نشان داده شد که اینوسیتول ظرفیت احیای فعالیت تخمدان را برای بهبود باروری در زنان دچار تنبلی تخمدان را داراست.
اینوزیتول بر قاعدگی، تخمک گذاری و نرخ باروری در زنان دچار تنبلی تخمدان نشان داده شد که مکمل اینوزیتول بر کیفیت تخمک و نطفه تاثیر دارد.
2-روغن ماهی
مکمل روغن ماهی فواید و مزیت های زیادی برای سلامتی زنان بخصوص زنان دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک دارد. مطالعات نشان دادند که مکمل روغن ماهی می تواند روند تخمک گذاری، عملکرد تخمدان و باروری را بهبود بخشد. روغن ماهی همانند اینوسیتول یک مکمل مفید برای زنان دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک است چون این مکمل می تواند به بهبود مقاومت انسولین کمک کند.
التهاب ویژگی دیگر سندروم تخمدان پلی کیستیک است که تاثیر نامطلوبی بر باروری دارد. روغن ماهی یک مکمل مهم برای زنان دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک است چون این مکمل خاصیت ضدالتهابی دارد. مکمل روغن ماهی می تواند به پایین آوردن سطح کلسترول بد در زنان دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک کمک کند.
3-مکمل ویتامین دی
67 تا 85 درصد از زنان با سندروم تخمدان پلی کیستیک دچار کمبود ویتامین دی هستند. پایین بودن سطح ویتامین دی ممکن است علایم سندروم تخمدان پلی کیستیک از جمله مقاومت انسولین، روند تخمک گذاری، بی نظمی قاعدگی، ناباروری، هایپرآندروژنیسم و چاقی را تشدید کند. نشان داده شده که مکمل ویتامین دی اثرات سودمندی بر سیکل منظم قاعدگی و روند تخمک گذاری دارد.
4-ان-استیل-سیستین (NAC)
بدن از ان-استیل-سیستین (NAC) استفاده می کند تا بتواند آنتی اکسیدان بسازد. آنتی اکسیدان هایی که از این ترکیب تولید می شوند، به حفاظت و ترمیم سلول ها در اثر آسیب سلولی کمک می کنند.با کاهش آسیب سلولی، ترکیب NAC به مقابله با التهاب و فشار اکسیداتیو که می تواند به روند باروری آسیب بزند، کمک می کند. NAC به طور طبیعی در همه غذاها یافت نمی شود بنابراین باید آن را به شکل مکمل مصرف کرد.
در زنانی با سندروم تخمدان پلی کیستیک، NAC می تواند به کاهش مقاومت انسولین، پایین آوردن سطح هورمون تستسترون، تنظیم روند تخمک گذاری و بهبود باروری کمک کند. درواقع پژوهش ها نشان دادند که NAC حتی موثرتر از متفورمین (دارویی برای درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک) برای بهبود مقاومت انسولین است. کاهش سطح هورمون تستسترون به مقابله با علایم ثانویه سندروم تخمدان پلی کیستیک مثل آکنه و رشد موهای زائد در صورت کمک می کند.
با بهتر شدن روند باروری، نشان داده شد که NAC می تواند شانس زنان دچار سندروم تخمدان پلی کیستیک را برای باردار شدن افزایش دهد. محققان با استفاده از یک مطالعه مروری، اثرات مکمل NAC را بر بیش از 910 نفر از زنان با سندروم تخمدان پلی کیستیک آزمایش کردند و به این نتیجه رسیدند که زنانی با سندروم تخمدان پلی کیستیک که با NAC تحت درمان قرار گرفتند، شانس بیشتری در باردار شدن و روند تخمک گذاری در مقایسه با گروه دارونما داشتند.
5-مکمل کارنیتین
استیل-ال-کارنیتین (ALC) یک آنتی اکسیدان است که به طور طبیعی در بدن تولید می شود. ALC به بدن کمک می کند تا چربی را به انرژی تبدیل کند. یک مطالعه بالینی نشان داد که زنان غیرچاق با سندروم تخمدان پلی کیستیک در مقایسه با زنان بدون سندروم تخمدان پلی کیستیک دارای سطح پایینی از ال-کارنیتین هستند. پایین بودن سطح ALC می تواند با هایپرآندروژنیسم و مقاومت انسولین ارتباط داشته باشد که این دو مورد از ویژگی های سندروم تخمدان پلی کیستیک است.
یک کارآزمایی بالینی روی زنان با سندروم تخمدان پلی کیستیک نشان داد که مصرف مکمل ALC به همراه کلومیفن (داروی باروری برای القای تخمک گذاری در زنانی با سندروم تخمدان پلی کیستیک)، آندومتریوم را ضخیمتر و نرخ باروری را بالاتر می برد.
6-منیزیم
منیزیم در بیش از 300 واکنش آنزیمی در بدن انسان از جمله متابولیسم گلوکز نقش دارد. بیش از 50 درصد از شهروندان امریکایی، منیزیم موردنیاز بدنشان را از طریق رژیم غذایی بدست نمی آورند. نشان داده شده که زنانی با سندروم تخمدان پلی کیستیک 19 برابر بیشتر از کل جمعیت در معرض خطر کمبود منیزیم هستند. پایین بودن سطح منیزیم می تواند مقاومت انسولین را بدتر کند و درنتیجه می تواند بر تعادل هورمون و مخابره سیگنال تاثیر بگذارد. همان طور که قبلا اشاره شد، بهم ریختن تعادل هورمون در زنانی با سندروم تخمدان پلی کیستیک بسیار شایع است که این در جوانب مختلفی از باروری تداخل ایجاد می کند. مکمل منیزیم برای زنانی با سندروم تخمدان پلی کیستیک ممکن است به بهبود مقاومت انسولین، کاهش التهاب و تسکین علایم PMS کمک کند.
آشنا شویم با مکمل منیزیم هلث برست مناسب برای افراد مبتلا به تنبلی تخمدان
7-پروبیوتیک
پژوهش ها نشان می دهند که بیشتر علایم سندروم تخمدان پلی کیستیک از جمله مقاومت انسولین، تراکم هورمون جنسی و چاقی ممکن است تاثیر بدی بر تنوع و ترکیب میکروب های روده داشته باشد. میکروب های روده برای متابولیسم مواد مغذی و مراقبت از ساختار روده حیاتی و مهم است.
پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده هستند که می توانند به احیا و بهبود سلامت روده کمک کنند. سلامت روده برای کنترل التهاب مهم و حیاتی است. التهاب یکی از علایم شایع سندروم تخمدان پلی کیستیک است که به مقاومت انسولین کمک می کند.
پژوهش ها نشان دادند که مکمل پروبیوتیک می تواند به بهبود سلامت روده، کاهش التهاب و بهتر شدن تعادل هورمون ها در زنانی با سندروم تخمدان پلی کیستیک کمک کند.
مصرف مکمل پروبیوتیک ممکن است به مقابله با دیگر علایم سندروم تخمدان پلی کیستیک بواسطه تنظیم سیکل قاعدگی و پایین آوردن سطح آندروژن کمک کند.
8-مکمل روی (زینک)
عنصر روی یک آنتی اکسیدان قوی است که به تنظیم عملکرد آنزیم های مختلف کمک می کند. این مکمل می تواند به تنظیم رشد سلول، آزادسازی هورمون کمک کند و بر باروری تاثیر بگذارد.
در زنانی با سندروم تخمدان پلی کیستیک، مکمل روی اثر مثبتی بر بیشتر پارامترها بخصوص پارامترهای مربوط به مقاومت انسولین دارد. به علاوه مکمل روی می تواند به بهتر شدن تعادل هورمون ها و روند تخمک گذاری کمک کند.
مکمل روی می تواند به بهبود دیگر علایم سندروم تخمدان پلی کیستیک مثل آکنه، رشد مو، کنترل وزن و ریزش مو کمک کند.
9-مکمل ویتامین های B
ویتامین های B انواع گوناگونی دارند اما مهمترین این ویتامین ها برای سندروم تخمدان پلی کیستیک، ویتامین های B12 و فولات (B9) است. هردو ویتامین به پایین آوردن التهاب بواسطه شکستن و تجزیه آمینواسید هموسیستین کمک می کنند. سطح هموسیستین معمولا در سندروم تخمدان پلی کیستیک بالا می رود. بالا رفتن سطح هموسیستین با کاهش باروری از جمله کیفیت نامطلوب تخمک، سقط، پرفشاری خون و پایین بودن وزن نوزاد ارتباط دارد. ویتامین های گروه B می توانند به بهتر شدن تعادل هورمون ها و بهبود باروری کمک کنند. مکمل فولات می تواند سطح پروژسترون را افزایش و خطر از دست دادن تخمدان را کاهش دهد. دیگر مطالعات روی تاثیر موادمغذی بر باروری نشان داد که فولات برای کیفیت و رشد تخمک، کاشت تخمک، رشد جنین و رشد بافت ها ضروری است.
10-کوآنزیم Q10
کوآنزیم Q10 اثرات بسیار سودمندی برای باروری زنان سالم و زنانی با تنبلی تخمدان دارد. پژوهش ها نشان دادند که مصرف مکمل کوآنزیم Q10 قبل از استفاده از روش IVF می تواند پاسخ تخمدان را در زنانی که تحت عمل IVF قرار گرفته اند، بهبود بخشد. نشان داده شد که کوآنزیم Q10 با دلایل ناباروری مرتبط با سن از جمله کاهش کمیت و کیفیت تخمک مقابله می کند.
کوآنزیم Q10 علاوه بر اینکه باروری را تقویت می کند، فواید ویژه ای برای تنبلی تخمدان دارد. نشان داده شده که کوآنزیم Q10 اثر سودمندی بر سطح انسولین و هورمون تستسترون دارد.
تنظیم: زهرا محبی( کارشناس ارشد تغذیه)
