احتمالاً این جمله را شنیده باشید که شکر سرطان زا است یا به رشد و تغذیه سلول‌های سرطانی کمک می‌کند. شاید این موضوع شما را به فکر ببرد که آیا خودن شکر یا قند باعث می‌شود سرطان بگیرم؟ آیا باید از ترس از ابتلا به سرطان، خوردن شکر و قند را متوقف کنم یا نه؟

آیا شکر سرطان زا است؟

از برخی جهات، این تصور که شکر منجر به رشد یا ایجاد سرطان می‌شود منطقی است. هر سلول موجود در بدن از قند خون (گلوکز) برای انرژی استفاده می‌کند. اما سلول‌های سرطانی حدود ۲۰۰ برابر قند بیشتری نسبت به سلول‌های طبیعی استفاده می‌کنند. سلول‌های سرطانی رشد زیادی دارند و برای همین گلوکز بیشتری مصرف می‌کنند. البته مضرات مصرف زیاد شکر صرفا در رابطه با تهیه انرژی لازم برای رشد سلول‌های سرطانی نیست. دریافت بیش از حد کالری از شکر با افزایش وزن، چاقی و دیابت مرتبط است که همگی از عوامل خطر برای ابتلا به سرطان هستند.

جدای از اینکه مصرف زیاد شکر مشکلات سلامتی زیادی برای شما ایجاد می‌کند و این مشکلات می‌تواند شانس ابتلا به سرطان را افزایش دهد، هیچ مدرکی مبنی بر اینکه مصرف شکر مستقیما باعث رشد سریع‌تر سلول‌های سرطانی یا ایجاد سرطان می‌شود وجود ندارد.

مصرف شکر باعث چه سرطان هایی می شود؟

نمی‌توانیم به طور مستقیم بگوییم مصرف شکر باعث ایجاد فلان سرطان می‌شود. اما می‌توان گفت که مصرف بیش از حد مواد قندی مثل شکر می‌تواند باعث افزایش وزن، چاقی و دیابت شود که همگی می‌توانند شما را در معرض خطر بیشتری برای انواع سرطان قرار دهند، از جمله سرطان‌های:

• سرطان سینه
• سرطان‌های دستگاه گوارش از جمله سرطان‌های روده و رکتوم
• سرطان در دیواره رحم
• سرطان پانکراس
• سرطان پروستات.

تمام سلول‌های بدن ما برای انرژی به گلوکز نیاز دارند. حتی اگر شکر را به طور کامل از رژیم غذایی خود حذف کنید، بدن از منابع دیگر، از جمله پروتئین و چربی، گلوکز می‌سازد.

مصرف شکر چه خطراتی دارد؟

بسیاری از مردم برای وعده‌های غذایی و میان وعده‌های خود به فست فود و غذاهای فرآوری‌شده متکی هستند. ازآنجایی‌که این محصولات اغلب حاوی شکر اضافه‌شده هستند، بخش زیادی از کالری دریافتی روزانه این افراد از شکر به دست می‌آید.

برای مثال در ایالات متحده، قندهای افزودنی در غذاها تا ۱۷ درصد از کل کالری دریافتی بزرگسالان و تا ۱۴ درصد برای کودکان را تشکیل می‌دهند. دستورالعمل‌های غذایی پیشنهاد می‌کند که کالری دریافتی از قند اضافه‌شده را به کمتر از ۱۰ درصد در روز محدود کنید.

به نقل از healthline مصرف میزان بالای قند به ۱۱ دلیل می‌تواند برای سلامتی خطراتی به همراه داشته باشد:

1. منجر به افزایش وزن می‌شود
2. ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش دهد.
3. با افزایش جوش‌های پوستی مرتبط است.
4. افزایش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲
5. ممکن است احتمال سرطان را بالا ببرد (به‌صورت غیرمستقیم)
6. بالابردن احتمال ابتلا به افسردگی
7. احتمال افزایش سرعت روند پیری پوست (پیری زودرس در پوست)
8. افزایش احتمالی پیری سلول‌های بدن.
9. تخلیه سریع‌تر انرژی بدن شما.
10. ممکن است منجر به کبد چرب شود.
11. افزایش احتمال ابتلا به دیگر بیماری‌ها از جمله بیماری‌های کلیوی و یا اثرات مخرب و منفی بر سلامت دندان‌ها.

آیا شکر قهوه ای هم سرطان زا است؟

قندهایی که می‌توانند سلول‌های سرطانی شما را تغذیه کنند، شامل قندهای تصفیه‌شده، شکر قهوه‌ای یا شکر سفید هستند، اما قند میوه این‌طور نیست. در واقع، قند میوه به دلیل داشتن فیبر بالا و تراکم بالای ویتامین و مواد معدنی به کوچک شدن سلول‌های سرطانی شما کمک می‌کند.

آیا مصرف شکر برای بیماران سرطانی خطرناک است؟

حتماً این را شنیده‌اید که افرادی که سرطان دارند نباید شکر بخورند، زیرا می‌تواند باعث رشد سریع سرطان شود. تحقیقات بیشتری برای درک رابطه بین قند موجود در رژیم غذایی و سرطان موردنیاز است. انواع سلول‌ها از جمله سلول‌های سرطانی، برای انرژی به قند خون (گلوکز) وابسته هستند. اما دادن قند بیشتر به سلول‌های سرطانی باعث رشد سریع‌تر آنها نمی‌شود. در نتیجه، محروم کردن سلول‌های سرطانی از قند، رشد آنها را کندتر نمی‌کند.

این تصور غلط ممکن است تا حدی به‌این‌علت باشد که تمام بافت‌های بدن برای رشد از قند استفاده می‌کنند، اما بافت‌هایی که انرژی بیشتری مصرف می‌کنند، از جمله سلول‌های سرطانی، مقادیر بیشتری از قند را جذب و مصرف می‌کنند. به همین دلیل، برخی از افراد به این نتیجه رسیده‌اند که سلول‌های سرطانی با قند سریع‌تر رشد می‌کنند. اما این درست نیست.

بیماران سرطانی باید در مورد رژیم غذایی خود با متخصص تغذیه و پزشک معالج خود مشورت کنند. پزشک بر اساس وضعیت بیماری و نیازهای بدن بیمار در هر زمان توصیه‌های لازم در مورد رژیم غذایی را به بیمار خواهد داد. از این رو نمی‌توانیم در این مطلب صراحتا به شما بگوییم که شکر باید در رژیم بیماران سرطانی وجود داشته باشد یا نه.

آیا مصرف شکر به خودی خود باعث سرطان می شود؟

یکی از سؤالات کلی در مورد ارتباط شکر و سرطان این است که آیا شکر به تنهایی می‌تواند باعث سرطان شود؟ به نقل از cancer در این رابطه:

شورای ملی تحقیقات بهداشتی و پزشکی (NHMRC) تمام شواهد موجود را برای به‌روزرسانی دستورالعمل‌های رژیم غذایی استرالیایی بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که مصرف ساکارز با افزایش خطر ابتلا به سرطان مرتبط نیست.

در این تحقیقات شواهد کافی برای این نتیجه‌گیری وجود داشت که هیچ ارتباط مستقیمی بین مصرف قندها و سرطان پانکراس، روده، سینه و مثانه وجود ندارد. همچنین هیچ شواهدی مبنی بر ارتباط مستقیم بین مصرف شکر و افزایش خطر ابتلا به سرطان از هر نوع وجود نداشت.

چگونه مصرف شکر را کم کنیم؟

طبق هرم غذایی و رژیم‌های غذایی سالم اگرچه مصرف مقادیر کم مواد قندی و شکر بلامانع است، اما باید سعی کنید تاحدامکان مصرف شکر را کاهش دهید. تمرکز بر خوردن غذاهای کامل و فرآوری نشده به طور خودکار میزان قند موجود در رژیم غذایی شما را کاهش می‌دهد.

در اینجا چند نکته برای کاهش مصرف قندهای اضافه و داشتن تغذیه سالم آورده شده است:

• نوشابه‌های گازدار، نوشیدنی‌های انرژی‌زا، آب‌میوه‌ها و چای‌های شیرین‌شده را با آب یا آبمیوه‌های شیرین‌نشده تعویض کنید.
• قهوه خود را تلخ بنوشید یا از شیرین‌کننده‌های طبیعی با کالری صفر استفاده کنید.
• ماست ساده را با توت‌های تازه یا یخ‌زده به‌جای خرید ماست طعم‌دار و پر شکر شیرین کنید.
• از میوه‌های کامل به‌جای اسموتی‌های میوه‌ای شیرین‌شده با شکر استفاده کنید.
• به‌جای سس‌های سالاد شیرین مانند خردل عسلی از روغن زیتون و سرکه استفاده کنید.
• غلاتی با کمتر از ۴ گرم شکر در هر وعده مصرف کنید.
• غلات صبحگاهی خود را با یک کاسه جو دوسر به همراه کره آجیل (مانند کره بادام‌زمینی) و توت تازه یا یک املت تهیه‌شده با سبزی تازه عوض کنید.
• به‌جای ژله، موز تازه را روی ساندویچ کره بادام‌زمینی خود برش دهید.
• به‌جای شیرینی‌هایی مانند نوتلا از کره‌های آجیل طبیعی استفاده کنید.
• از نوشیدنی‌های الکلی که با نوشابه، آبمیوه، عسل، شکر یا آگاو شیرین شده است خودداری کنید.

بهترین راه برای محدودکردن مصرف قند افزوده این است که غذاهای سالم را خودتان در خانه تهیه کنید و از خرید غذاها و نوشیدنی‌هایی که حاوی قند افزوده بالایی هستند خودداری کنید.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به پزشک

بدن ما طوری طراحی شده است که از قند به‌عنوان سوخت استفاده کند؛ بنابراین درحالی‌که این قند سلول‌های سرطانی را تغذیه می‌کند، سلول‌های سالم را نیز تغذیه می‌کند. حساسیت بیش از حد روی بحث رابطه شکر و سرطان می‌تواند بیش از آنکه مفید باشد، ضرر داشته باشد و باعث ایجاد استرس و اضطراب در مورد غذا و رژیم غذایی شود. به‌جای نگرانی در مورد یک غذای خاص، روی تغییرات کلی سبک زندگی تمرکز کنید تا به نفع سلامتی خودتان باشد.