حفظ بهداشت مواد غذایی بسیار فراتر از دور ریختن شیری که تاریخ مصرف آن گذشته و یا شستن میوه‌ها و سبزیجات پیش از مصرف است. با وجود اینکه این اعمال ضروری هستند، اشتباهات بسیاری در خصوص ایمنی مواد غذایی وجود دارند که عواقب سنگینی به همراه دارند. مراقب باشید که از جمله افرادی که هر ساله دچار مسمومیت غذایی می‌شوند، نباشید. بنابراین از اشتباهات متداول و در عین حال خطرناک در مورد ایمنی مواد غذایی اجتناب کنید.
اشتباه شماره ۱: چشیدن غذا برای حفظ بهداشت مواد غذایی
اشتباه رایج در حفظ بهداشت مواد غذایی چشیدن غذا است. هرگز برای اینکه متوجه شوید غذایی فاسد شده یا نه آن را نچشید. شما نمی‌توانید تمام باکتری‌هایی که موجب مسمومیت غذایی می‌شوند را بچشید، ببینید و یا حتی استشمام کنید، و چشیدن تنها مقدار کمی از غذای آلوده می‌تواند منجر به یک بیماری جدی شود. تمام غذاهای تاریخ مصرف گذشته را پیش از آن که باکتری‌های مضر رشد کنند، دور بریزید. در این امر مواد غذایی ترکیبی با پایه گیاهی مانند سبزیجات، میوه‌ها و انواع نان‌ها که تاریخ مصرف آنها گذشته است را نیز مدنظر قرار دهید.
اشتباه شماره ۲: قرار دادن غذاهای آماده خوردن در کنار گوشت خام
هرگز اجازه ندهید گوشت قرمز، گوشت ماکیان یا غذاهای دریایی با گوشت پخته یا هر غذای آماده مصرف دیگری در تماس باشند زیرا این عمل منجر به آلودگی ثانویه می‌شود. عوامل بیماری‌زای موجود در گوشت خام می‌توانند به سادگی به غذای آماده مصرف منتقل شوند و موجب مسمومیت غذایی گردند. همواره از بشقاب، تخته گوشت و لوازم آشپزخانه مجزا برای دور نگه داشتن انواع گوشت و غذاهای دریایی خام از مواد غذایی آماده مصرف استفاده کنید.
اشتباه شماره ۳: یخ‌زدایی مواد غذایی خارج از یخچال
برای حفظ بهداشت مواد غذایی هرگز مواد غذایی را خارج از یخچال یخ‌زدایی نکنید. عوامل بیماری‌زا و مضر موجود در ماده غذایی هنگامی که غذا در محدوده دمایی خطرناک بین ۵ و ۶۰ درجه سانتیگراد است، به سرعت تکثیر می‌شوند. به منظور جلوگیری از این امر همواره غذاها را در یخچال، آب سرد یا مایکروفر یخ‌زدایی کنید.
اشتباه شماره ۴: شستن گوشت بدون رعایت نکات بهداشتی
گوشت قرمز و ماکیان خام می‌تواند حاوی انواع باکتری‌ها و عوامل بیماری‌زا باشد که پیش از پخت می‌تواند قابل انتقال به انسان و برای او خطرناک باشد. بنابراین این مواد را در تماس مستقیم با دست و همچنین در کنار ظروف دیگر نشویید و مراقب باشید تا آب و خونابه باقی مانده از شستشو، سطوح دیگر آشپزخانه را آلوده نکند.
اشتباه شماره ۵: قرار دادن غذا در دمای محیط
برای حفظ بهداشت مواد غذایی غذا را بیش از دو ساعت (زمانی که دمای آشپزخانه بیش از ۳۲ درجه سانتیگراد است، یک ساعت)، خارج از یخچال نگه ندارید. زمانی که غذاهای فاسد شدنی در دمای خطرناک -بین ۵ تا۶۰ درجه سانتیگراد- قرار می‌گیرند، باکتری‌های بیماری‌زا می‌توانند به سرعت در آن رشد کنند. همواره مواد غذایی را در زمان مناسب در یخچال قرار دهید. هنگامی که به سفر یا پیک‌نیک می‌روید، مواد غذایی را به خوبی در محفظه‌ای عایق و به همراه تکه‌های یخ بسته‌بندی کنید.
اشتباه شماره ۶: خوردن خمیر نپخته کیک و شیرینی
هرگز تخم‌مرغ‌های خام را مصرف نکنید زیرا ممکن است حاوی باکتری سالمونلا یا سایر باکتری‌های مضر باشند. در عوض، تخم‌مرغ‌ها را به طور کامل بپزید و از خوردن غذاهایی که دارای تخم‌مرغ خام و یا نیم‌پز هستند اجتناب کنید. حتی از مصرف خمیر شیرینی بدون تخم‌مرغ نیز بپرهیزید زیرا این امکان وجود دارد که آرد خام حاوی باکتری E.coli باشد و موجب بیماری شود.
اشتباه شماره ۷: خواباندن گوشت در چاشنی خارج از محیط یخچال
هرگز گوشت قرمز، ماکیان و غذاهای دریایی را خارج از یخچال نخوابانید یا از همان مواد چاشنی گوشت خام برای مزه‌دار کردن غذای پخته استفاده نکنید. اگر گوشت را خارج از یخچال مزه‌دار نمایید، میکروب‌ها می‌توانند در محدوده دمایی خطرناک به سرعت تکثیر شوند. به علاوه، اگر یک چاشنی را برای گوشت خام و غذای پخته مورد استفاده قرار دهید، باکتری‌های مضر از گوشت خام به غذای پخته منتقل می‌شوند. همواره گوشت قرمز، ماکیان و غذاهای دریایی را در یخچال بخوابانید و تنها زمانی از چاشنی گوشت خام مجدد استفاده کنید که آن را پیش از مصرف می‌جوشانید.
بیشتر بدانید: تغذیه سالم برای کودکان
اشتباه شماره ۸: نپختن کامل گوشت و تخم‌مرغ
غذاهای پخته تنها زمانی ایمن هستند که دمای درونی آنها به حدی برسد که برای از بین بردن باکتری‌های مضر مناسب است. به منظور اجتناب از مصرف غذاهایی که به خوبی پخته نشده‌اند باید از دماسنج غذا استفاده کنید- تنها راه برای تعیین اینکه آیا غذاهای پخته ایمن هستند و یا خیر- هرگز به ظاهر، بو یا مزه برای دانستن اینکه غذا به طور کامل پخته شده است، اکتفا نکنید.
اشتباه شماره ۹: نشستن دست‌ها
باکتری‌های عامل بیماری می‌توانند در مکان‌های زیادی از جمله دست‌های شما زنده بمانند. همواره قبل و بعد از تماس با مواد غذایی دست‌های خود را حداقل به مدت ۲۰ ثانیه، با آب گرم و صابون بشویید.
اشتباه شماره ۱۰: عدم تعویض اسفنج‌های ظرفشویی و پارچه‌های خشک‌کننده ظروف
اسفنج‌های ظرفشویی و پارچه‌های خشک‌کن از آلوده‌ترین ابزارها در آشپزخانه شما هستند. این وسایل می‌توانند عوامل بیماری‌زای موجود در مواد غذایی را در خود نگه داشته و موجب بروز خطرات جدی برای سلامت انسان شوند. همواره اسفنج‌های خود را حداقل یک روز در میان ضد‌عفونی و آنها را هر هفته یا دو هفته یکبار تعویض کنید.
نویسنده: نازنین امتی ( کارشناس ارشد تغذیه )
