آیا می‌دانید بهترین رژیم غذایی تیروئید برای شما چیست؟ تغذیه مناسب می‌تواند نقش اساسی در بهبود عملکرد غده تیروئیدتان داشته باشد. بر اساس میزان هورمون‌هایی که این غده در بدن هر فردی تولید می‌کند، باید رژیم تیروئید مناسبی را دنبال کنید. افرادی که کم کاری تیروئید دارند باید مواد غذایی خاصی را مصرف کنند و از خوردن بعضی غذاهای دیگر پرهیز کنند. در این مقاله از وبسایت از شنبه به بررسی رژیم تیروئید می‌پردازیم.
تشخیص بهترین رژیم غذایی تیروئید بر اساس عملکرد غده تیروئیدتان
غده پروانه‌ای شکلی که در پایه گردنتان قرار دارد هورمون‌های تریودوتیرانین (T3)، تیروکسین (T4) و کلسی تونین تولید می‌کند که نرخ متابولیک، ساختار و عملکرد مغز، رشد، چرخه قاعدگی، ضربان قلب، خواب و فرآیند تفکر را تحت تاثیر قرار می‌دهد. اگر تیروئید دچار مشکل شود می‌تواند این هورمون‌ها را زیاد (پرکاری تیروئید) یا کمتر (کم کاری تیروئید) تولید کند. این مسئله می‌تواند موجب افزایش یا کاهش وزن، کم رشدی، مغز رشد نیافته، بی‌قراری، پریود نامنظم، افسردگی و… شود.
برای درمان این مشکل، داروها مفید هستند اما اثر آنها کوتاه مدت است. از طرف دیگر مواد غذایی می‌توانند به مرور تیروئید را نرمال کنند و اثر جانبی نیز ندارند. پس اجازه دهید بدون معطلی برویم سراغ غذاهایی که برای پرکاری و کم کاری تیروئید باید بخورید یا از آن ها اجتناب کنید. شروع کنیم!
رژیم غذایی تیروئید و غذاهای مناسب برای درمان کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید می‌تواند منجر به چرخه منقطع پریود، افزایش وزن، یبوست، گواتر، افسردگی، پوست خشک، ریزش مو، خستگی ماهیچه‌ها، ضربان قلب پایین، کلسترول خون بالا و صورت پفی شود. جدا از دارو، می‌توانید از غذاهای زیر برای بهبود عملکرد تیروئید استفاده کنید:
1. نمک ید دار
بر اساس انجمن تیروئید آمریکا، ید برای تولید هورمون تیروئید ضروری است. کمبود ید منجر به کم کاری تیروئید و گواتر می‌شود. از آنجا که بدن نمی‌تواند به طور طبیعی ید تولید کند، باید غذاهایی بخورید که مقدار کافی ید داشته باشند. و بهترین راه برای این کار مصرف نمک ید دار است.
2. مصرف آجیل برزیلی در رژیم غذایی تیروئید
آجیل برزیلی منبع عالی برای سلنیم معدنی است که به فرآیند تبدیل هورمون تیروئید غیرفعال به فعال کمک می‌کند. متخصصان پی برده‌اند که مصرف آجیل برزیلی سطح هورمون تیروئید را بهبود می‌بخشد. سلنیوم التهاب را نیز کاهش می‌دهد و مانع تکثیر سلول‌های سرطانی می‌شود. می‌توانید در روز تا 8 دانه آجیل مصرف کنید؛ سعی کنید از این تعداد فراتر نرود، زیرا می‌تواند منجر به حالت تهوع، اسهال و استفراغ شود.
3. ماهی
ماهی غنی از اسیدهای چرب امگا 3 و سلنیوم است. اسیدهای چرب امگا 3 به کاهش سطح کلسترول LDL کمک می‌کنند و سلنیوم هورمون‌های تیروئید شما را زنده نگه می‌دارد. برای کاهش کم کاری تیروئید سالمون، ساردین و تونا مصرف کنید. می‌توانید هر روز 3 تا 5 اونس ماهی مصرف کنید. دقت داشته باشید که ماهی را بیش از حد نپزید.
4. آب گوشت
با مصرف آب گوشت می‌توانید با یک تیر دو نشان بزنید. اول، آب گوشت حاوی امینواسیدهای گلیسین و پرولین است که به ترمیم روده و درمان کم کاری تیروئید کمک می‌کند. دوم، کم کاری تیروئید باعث شکنندگی استخوان می‌شود و مصرف آب گوشت به تقویت استخوان کمک می‌کند. می‌توانید برای نهار یا شام یک کاسه آب گوشت بخورید و از سبزیجات هم استفاده کنید. حتما سبزیجات را به اندازه کافی بپزید؛ چون خام بودن بعضی از آنها باعث تشدید پرکاری تیروئید می‌گردد.
5. مصرف میوه و سبزیجات در رژیم غذایی تیروئید
سبزیجات برگ سبز، سبزیجات رنگارنگ و میوه‌ها بهترین منابع مواد معدنی، ویتامین‌ها، آنتی اکسیدان‌ها و فیبر رژیمی هستند. اگر کم کاری تیروئید دارید، باید در مصرف سبزیجات دقت کنید؛ زیرا برخی از آنها مانع تولید هورمون‌های تیروئید می‌شوند که به آنها گواتروژن می گویند. سبزیجاتی مانند گل کلم، کلم، کلم بروکلی، سویا، کلم، تربچه، سیب زمینی شیرین، هلو، آووکادو و سبزی خردل از این دسته هستند. البته پختن صحیح این سبزیجات می‌تواند گواتروژن آنها را غیرفعال کند.
6. جلبک دریایی
جلبک‌های دریایی مانند نوری، کلپ و کامبو دارای ید، ویتامین‌های ب، ریبوفلاوین و اسید پنتوتنیک هستند و به درمان کم کاری تیروئید، تنظیم مجدد تولید هورمون تیروئید، حالت رو به بهبود، جلوگیری از کم حالی، و بهبود عملکرد مغز کمک می‌کنند. می‌توانید روزانه تا 150 میلی گرم جلبک دریایی مصرف کنید.
7. لبنیات و جایگاه آن در رژیم غذایی تیروئید
شیر کم چرب، ماست و پنیر غنی از ید و سلنیوم هستند که به افزایش تولید هورمون تیروئید و فعال شدن آن کمک می‌کنند. آنها همچنین سرشار از آمینو اسید هستند که به مقابله با علائم کم کاری تیروئید مانند افسردگی و خستگی کمک می‌کنند. می‌توانید روزانه یک لیوان شیر، نصف فنجان ماست و یک ششم فنجان پنیر برای افزایش سطح هورمون‌های تیروئیدتان میل کنید.
8. گوشت گاو و مرغ
اگر روی کافی برای بدنتان تامین کنید، عملکرد تیروئیدتان نیز بهبود می‌یابد. روی معمولا در گوشت مرغ و گاو وجود دارد و به تبدیل شدن تریودوتیرونین به تیروکسین کمک می‌کند. این تبدیل خیلی مهم است زیرا T3 فرم غیرفعال است ولی T4 فرم فعال هورمون تیروئید است. برای تولید بهتر تیروکسین حداقل 3 اونس سینه مرغ یا برش‌هایی از گوشت گاو بخورید.
9. تخم مرغ
تخم مرغ سرشار از ید است و به درمان کم کاری تیروئید کمک می‌کند. می‌توانید هر روز 2 عدد تخم مرغ بخورید. اگر کلسترول بالایی دارید زرده آن را مصرف نکنید. یا می‌توانید تخم مرغ هایی که سرشار از ویتامین‌های حلال در چربی و سرشار مواد مغذی مفید برای بدن مصرف کنید.
10. صدف
صدف مانند میگو و خرچنگ سرشار از ید و روی هستند و همان‌طور که می‌دانید، ید و روی به تولید هورمون تیروئید کمک می‌کنند. می‌توانید روزانه حداقل 3 اونس صدف برای بهبود تیروئیدتان مصرف کنید.
11. روغن زیتون
اگر تاکنون این کار را نکرده‌اید، برای پخت و پز از روغن زیتون استفاده کنید. روغن زیتون سرشار از چربی‌های سالم و موادی است که به بهبود سطح هورمون تیروئید کمک می‌کند. روغن زیتون به کاهش کلسترول LDL نیز کمک می‌کند. بنابراین می‌تواند در کاهش وزن و سلامت قلب شما نیز موثر باشد. می‌توانید روزانه تا 10 قاشق غذاخوری روغن زیتون مصرف کنید.
12. دانه‌های کتان
دانه‌های کتان سرشاز از اسیدهای چرب امگا 3، روی و سلنیوم و ید هستند. می‌توانید این دانه‌ها را با اسموتی یا همراه با غلات صبحانه‌تان مصرف کنید و یا برای پخت و پز از روغن دانه کتان استفاده کنید. در کل می‌توانید روزانه دو تا 3 قاشق پودر دانه کتان و 2 قاشق غذاخوری روغن کتان مصرف کنید.
13. حبوبات در رژیم تیروئید
حبوبات سرشار از ید و روی و عاری از گلوتن هستند. می‌توانید عدس، لوبیا، جوانه لوبیا، نخود و… را برای تقویت ترشح هورمون تیروئید استفاده نمایید.
14. غذاهای سرشار از فیبر
غذاهای سرشار از فیبر را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید زیرا اگر کم کاری تیروئید داشته باشید احتمالا سوء هاضمه و یبوست نیر دارید. غذاهایی مانند پاپایا، سبزیحات برگ سبز پخته شده و غلات سبوس دار بدون گلوتن را برای بهبود هاضمه خود در رژیم غذایی‌تان بگنجانید.
15. آب
آب به هیدراته شدن و از بین رفتن سموم کمک می‌کند. روزانه 3 تا 4 لیتر آب بنوشید که به سلول‌هایتان کمک می‌کند عملکرد درستی داشته باشند. آب مستقیما باعث کمک به کم کاری تیروئید شما نمی‌شود، بلکه به ارگان‌های بدنتان کمک می‌کند عملکرد درستی داشته باشند.
این ها 15 غذایی بودند که در صورت کم کاری تیروئید باید مصرف کنید. در ادامه یک نمونه برنامه رژیم غذایی مناسب با این مورد قرار گرفته است.
نمونه برنامه غذایی تیروئید برای کم کاری تیروئید
| وعده غذایی | غذاهایی که باید بخورید |
| صبح زود (7 تا 7:30 صبح) | 1 فنجان آب گرم به همراه آب یک لیموترش |
| صبحانه (8:15 تا 8:45 صبح) | 1 عدد تخم مرغ آب پز + جو دوسر با پودر دانه سیب و کتان + 3 عدد آجیل برزیل |
| ناهار (12 تا 12:30 ظهر) | سالاد جلبک دریایی یا سالاد کاهو و میگو |
| عصرانه (4 بعد از ظهر) | 1 عدد هلو + 1 فنجان آب نارگیل |
| شام (7 شب) | 1 فنجان سوپ قلم / عدس با سبزیجات کاملاً پخته شده |
باید از مصرف غذاهایی که در زیر آمده است نیز اجتناب کنید:
- سبزیحات برگ سبز خام یا نیم پز یا سبزیجات صلیبی مانند کلم، کلم بروکلی، گل کلم، اسفناج و…
- غذاهای حاوی گلوتن
- غذاهایی با شکر زیاد مانند انسولین کنترل نشده، کم کاری تیروئید را تشدید می‌کنند.
- غذاهای غیر مفید و فرآوری شده مانند غذاهای سرخ شده، سرخ شده در روفن، ویفر سیب زمینی و… حاوی مقدار زیادی سدیوم هستند اما ید و ارزش غذایی ندارند. آنها فقط کلسترول را افزایش می‌دهند و به سلامت شما آسیب می‌رسانند.
- چای سبز! مطالعات زیادی ثابت کرده است که چای سبز خاصیت ضد تیروئید دارد و مصرف بیش از حد چای سبز می‌تواند منجر به کم کاری تیروئید شود.
پرکاری تیروئید می‌تواند به شکل معکوسی بدن شما را تحت تاثیر قرار دهد. در این حالت هورمون تیروئید بیش از حد تولید می‌شود. اگر پرکاری تیروئید دارید باید این غذاها را مصرف کنید.
غذاهایی که برای درمان پرکاری تیروئید باید مصرف کنید
پرکاری تیروئید منجر به لاغری، افزایش ضربان قلب، استرس، تحریک پذیری، قاعدگی نامنظم، چشم های برجسته، بی خوابی، مشکل در تمرکز، افزایش گرسنگی، و رطوبت پوست می شود. جدا از تجویزهای پزشک، غذاها نیز می توانند پرکاری تیروئید را درمان کنند. لیست این موارد در اینجاست.
1. سبزیجات و میوه خام
سبزیجات صلیبی خام یا برگ سبز گواتروژن هستند، به عبارت دیگر، مانع تولید هورمون تیروئید می‌شوند. این دقیقا چیزی است که برای پرکاری تیروئید لازم دارید. کلم بروکلی، اسفناج، کلم، کاهو، کلم چینی، گل کلم، تربچه، سبزی کلارد، اسفناج موشک، جوانه بروسل، فلفل، سیب، انواع توت، کیوی، پرتقال، لیمو، گریپ فروت و… مصرف کنید.
2. ارزن و برنج قهوه‌ای در رژیم تیروئید
ارزن و برنج قهوه‌ای نیز فعالیت گواتروژنیک بالایی دارند. آنها منبع خوبی برای فیبر رژیمی، ویتامین ها و مواد معدنی هستند. می‌توانید روزانه نصف تا 1 فنجان برنج قهوه‌ای یا ارزن را برای سرکوب تولید بیش از حد هورمون تیروئید مصرف کنید.
3. پروتئین بدون چربی
ارزن و برنج قهوه‌ای نیز فعالیت گواتروژنیک بالایی دارند. آنها منبع خوبی برای فیبر رژیمی، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند. می‌توانید روزانه نصف تا 1 فنجان برنج قهوه‌ای یا ارزن را برای سرکوب تولید بیش از حد هورمون تیروئید مصرف کنید.
4. مصرف چای سبز در رژیم غذایی تیروئید مجاز است؟
برای سرکوب تولید بیش از حد هورمون‌های تیروئید باید چای سبز مصرف کنید. متخصصان متوجه شده‌اند چایی سبز به دلیل داشتن فلوراید، خاصیت ضد تیروئیدی دارد. می‌توانید روزانه دو فنجان چای سبز مصرف کنید.
5. گیاهان دارویی
باسیل، اورگانو، رزماری ماهیتا ضد التهاب هستند و می‌توانند مشکل پرکاری تیروئید را کم کنند.
این ها 5 گروه عمده غذایی بودند که به عنوان رژیم کمکی برای درمان پرکاری تیروئید استفاده می‌شوند. برنامه رژیم شما در زیر قرار دارد.
| وعده غذایی | غذاهایی که باید بخورید |
| صبح زود (7 تا 7:30 صبح) | 2 فنجان آب که به دمای اتاق رسیده باشد. |
| صبحانه (8:15 تا 8:45 صبح) | اسموتی گوجه فرنگی + سیب + گریپ فروت و 2 عدد تخم مرغ آب پز |
| میان وعده (10:30 صبح) | 1 عدد هویج متوسط با یک عدد لیموترش و نمک دریایی |
| ناهار (12:30 تا 1 ظهر) | سالاد ماهی تن / مرغ / قارچ با اسفناج، مارچوبه، کلم و گوجه فرنگی |
| عصرانه (4 بعد از ظهر) | 1 فنجان چای سبز + 32 عدد مغز پسته |
| شام (7 تا 7:30 شب) | خوراک لوبیای پر ادویه یا ماهی کبابی به همراه سبزیجات |
برای اینکه این غذاها برایتان مفید باشند، باید توصیه‌های زیر را در نیز در نظر بگیرید:
- هر دو ساعت چیزی بخورید
- از آب خوردن بلافاصله بعد از صبحانه ، نهار یا شام خودداری کنید.
- ویتامین و مواد معدنی مصرف کنید
- باید مواد پروتئینی نیز مصرف کنید؛ هرچند، ابتدا با پزشک‌تان مشورت کنید.
- با مصرف دانه کتان، روغن زیتون یا روغن دانه کتان، چربی سالم مورد نیاز روزانه خود را تامین کنید.
- اکنون، لیست غذاهایی که در صورت داشتن پرکاری تیروئید باید از مصرف آنها اجتناب کنید را ببینید.
- برای درمان پرکاری تیروئید از مصرف غذاهای زیر اجتناب کنید
- غذاهای سرشار از ید، روی و سلنیوم مانند صدف، جلبک دریایی، تخم مرغ و آجیل برزیلی
- شیرین کننده‌های مصنوعی
- شیر و فرآورده‌های آن
- الکل و نوشیدنی‌های در معرض هوا
- غذاهای فرآوردی شده یا دارای رنگ و بوی مصنوعی
احتیاط لازم در رژیم غذایی تیروئید
مواد غذایی می‌توانند خیلی به شما کمک کنند اما برخی مواد موجود در غذاها ممکن است با داروهای پرکاری و کم کاری تیروئید تداخل داشته باشند. پس قبل از مصرف هر یک از مواد ذکر شده در اینجا با پزشک‌تان مشورت کنید. باید غذاهایی که به آنها حساسیت دارید را نیز مصرف نکنید.
پرکاری و کم کاری تیروئید مسائل مهمی هستند و نباید نادیده گرفته شوند. برای مقرون به صرفه‌ترین درمان، مصرف مواد غذایی توصیه شده برای درمان تیروئیدتان را شروع کنید. موفق باشید!