پیشگیری از پوکی استخوان

تراکم استخوان در زنان و مردان

کاهش تراکم استخوان در مردان کندتر از زنان است ولی در سن 65 سالگی در هر دو جنس تراکم استخوان تقریبا به یک اندازه خواهد رسید. پوکی استخوان در نژاد سفید، در کسانی که سابقه فامیلی آن را دارند و در زنانی که زود یائسه میشوند بیشتر دیده میشود. از طرف دیگر در کسانی که کلسیم کمی مصرف میکنند، فعالیت بدنی کمی دارند و سیگار و الکل مصرف میکنند هم شدیدتر است. یکی از مهمترین عوامل اثرگذار بر ایجاد یا پیشگیری از پوکی استخوان، تغذیه است. مهمترین عوامل تغذیه ای دخیل در میزان مصرف کلسیم و ویتامین دی و تا حدودی پروتئین است.

کلسیم در پیشگیری از پوکی استخوان

کلسیم یکی از مهمترین مواد مورد نیاز برای داشتن استخوان های محکم است. مهمترین منبع کلسیم شیر، ماست و پنیر است. هیچ منبع غذایی دیگری به میزان لبنیات حاوی کلسیم نیست. تحقیقات نشان داده که کودکان و نوجوانانی که از لبنیات کمتری در رژیم غذایی خود استفاده میکنند استخوان هایی با تراکم کمتر دارند. همچنین بالغینی که در زمان کودکی لبنیات کمتری مصرف کرده اند در بزرگسالی بیشتر به پوکی استخوان دچار میشوند.
برای تامین میزان کافی کلسیم مصرف روزانه سه وعده لبنیات در روز ضروری است. میزان نیاز کلسیم هر فرد بطور متوسط روزی 1000 میلی گرم است. نوجوانان، زنان بعد از سن یائسگی و زنان باردار به روزی 1200 میلی گرم کلسیم نیاز دارند. هر لیوان شیر و یا هر لیوان ماست حدود 250 تا 300 میلی گرم کلسیم دارد. این بدان معنی است که هر فرد بطور متوسط نیاز به مصرف سه لیوان شیر یا سه لیوان ماست دارد. متاسفانه دریافتی کلسیم در اغلب افراد جامعه کمتر از 500 میلیگرم در روز است. برای دریافت میزان کافی کلسیم راهی بجز مصرف بیشتر لبنیات و یا مصرف مکمل های دارویی کلسیم نیست.
در صورتی که نمیتوانید میزان کلسیم روزانه مورد نیاز خود را از طریق غذا تامین کنید باید آنرا از طریق مکمل های حاوی کلسیم به بدن خود برسانید. هر قرص کلسیم بطور معمول حاوی 500 میلی گرم کلسیم است. بهترین زمان مصرف مکمل های کلسیم، همراه با غذا است و در هر وعده نباید بیش از یک عدد قرص مصرف گردد.

ویتامین دی در پیشگیری از پوکی استخوان

ویتامین دی برای جذب کلسیم ضروری و مورد نیاز است. بدون ویتامین دی بدن نمیتواند کلسیمی را که وارد بدن شده به درستی جذب کرده و بر روی استخوان ها بنشاند. گرچه ویتامین دی توسط پوست بدن انسان وقتی زیر نور آفتاب است ساخته میشود ولی در زندگی شهری امروزی بندرت کسی را میتوان یافت که به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار گیرد تا ویتامین دی مورد نیاز به وی برسد. میزان نیاز هر فرد به ویتامین دی بطور متوسط روزی 800 واحد بین المللی است. مهمترین غذاهایی که حاوی ویتامین دی زیاد هستند ماهی سالمون، ساردین و تون است. بیش از 70 درصد مردم کمبود ویتامین دی دارند. اگر فکر میکنید در رژیم غذایی شما به اندازه کافی ویتامین دی وجود ندارد باید آن را از طریق مکمل ها مانند قرص های مولتی ویتامین و یا قرص های کلسیم-دی به بدن خود برسانید.

پروتئین

ساختمان استخوان شامل یک داربست سه بعدی از جنس پروتئین است که املاح کلسیم بر روی آن رسوب میکند. برای ساخته شدن داربست استخوان بدن نیاز به پروتئین دارد. بدون پروتئین کافی استخوان ضعیف خواهد بود. بنابراین رژیم غذایی باید حاوی مقادیر کافی پروتئین باشد. مصرف لبنیات نه تنها میتواند کلسیم بدن را تامین کند بلکه حاوی مقادیر فراوانی از پروتئین است.

تغییرات رژیم غذایی برای پیشگیری از پوکی استخوان

یکی از مهمترین عوامل موثر در بروز و یا پیشگیری از پوکی استخوان نوع تغذیه و رژیم غذایی انسان است. تغییرات زیر در رژیم غذایی میتوانند در میزان تراکم استخوان موثر باشند. مصرف زیاد گوشت میتواند احتمال پوکی استخوان را بیشتر کند. گرچه حفظ تراکم استخوان نیازمند مصرف مقادیر کافی پروتئین میباشد، بهتر است برای کسب مقادیر مورد نیاز، بیشتر بر منابع گیاهی پروتئین تکیه شود.  مصرف سبزیجات و میوه های سرشار از منیزیم، پتاسیم و ویتامین کا میتواند احتمال بروز پوکی استخوان را کاهش دهد. افزایش مصرف نمک میتواند موجب افزایش دفع کلسیم از ادرار شود. این پدیده موجب افزایش میزان پوکی استخوان میشود. افزایش میزان مصرف روغن و چربی میتوان احتمال پوکی استخوان را بیشتر کند. نوشابه های گازدار حاوی اسید فسفریک هستند و این ماده میتواند موجب دفع کلسیم از بدن شده و پوکی استخوان را بیشتر کند. مصرف زیاد قهوه میتواند احتمال پوکی استخوان را افزایش دهد. مصرف زیاد ویتامین آ میتواند با افزایش احتمال پوکی استخوان همراه باشد.

آشنا شویم: قرص اوستی کپ ویواتیون

مصرف مکمل کلسیم برای پیشگیری از پوکی استخوان

در کسانی که نمیتوانند کلسیم مورد نیاز خود را از طریق مواد غذایی تامین کنند باید کلسیم بصورت مکمل دارویی مصرف شود. کلسیم مکمل میتواند بصورت قرص یا شربت مصرف شود.

من با شیر مشکل دارم!

بسیاری از مردم اظهار دارند که دستگاه گوارش آنها توانایی هضم و جذب شیر را ندارد و با مصرف آن دچار عوارض گوارشی مانند دل درد، دل پیچه، نفخ و اسهال می گردند. بجای مصرف مقادیر زیاد شیر در دفعات کم، مقادیر کم شیر را در دفعات زیاد مصرف کنید. شیر را همراه با غذا مصرف کنید. شیر را هر روز مصرف کنید تا بدن شما کم کم به آن عادت کند. اگر به شیر بدون لاکتوز دسترسی دارید آن را امتحان کنید. پنیر زیاد بخورید. ماست زیاد بخورید. همراه با مصرف شیر قرص لاکتاز بخورید. بعضی افراد فکر میکنند مصرف زیاد شیر و لبنیات احتمال بروز سنگ کلیه را افزایش میدهد. این سخن کاملا غلط است. مهمترین عامل مستعد کننده بدن انسان به تشکیل سنگ کلیه، زمینه های ژنتیکی و غلیظ شدن ادرار است. پس حتی اگر بدن شما زمینه سنگ سازی کلیه دارد اگر روزانه به قدر کافی آب بخوردید تا حدی که ادرار شما کم رنگ شود احتمال تشکیل سنگ کلیه در شما بسیار کم میشود.