عنصر روی (زینک) برای بیشتر واکنش های شیمیایی که در بدن ما رخ می دهد، ضروری است. ما این ماده مغذی را از رژیم غذایی بدست می آوریم اما مصرف این ماده مغذی به طور ناکافی می تواند باعث بروز انواع علایم کمبود روی شود که برخی از آنها بسیار جزئی هستند.
دلایل کمبود روی چیست؟
یک رژیم غذایی ضعیف می تواند باعث کمبود روی شود که این در بین کودکان و بزرگسالان دچار سوءتغذیه و افرادی که بدلیل بیماری یا شرایط خاص قادر به خوردن یک رژیم غذایی طبیعی نیستند، شایع است. مقادیر زیاد روی در گوشت و غذاهای دریایی وجود دارد بنابراین گیاهخواران ممکن است مستعد کمبود روی باشند. نیاز بیشتر به روی به دلیل بارداری و شیردهی ممکن است باعث کمبود روی شود.
مشکلات روده می تواند منجر به مشکلاتی در جذب روی شود. این مشکلات شامل اولسراتیو کولیت، بیماری کرون و بیماری سلیاک و بیماری هایی که درآنها، اسهال به طور مداوم رخ می دهد. افرادی که زیاد الکل مصرف می کنند، نمی توانند روی را به طور طبیعی جذب کنند. بیماری های بلندمدت مثل بیماری مزمن کبد یا کلیه می تواند منجر به جذب کمتر روی شود. دوز بالای مکمل آهن می تواند بر میزان جذب روی تاثیر بگذارد و منجر به کمبود روی شود.
یک بیماری نادر و ارثی بنام آکرودرماتیس انتروپاتیکا (acrodermatitis enteropathica) یکی از دلایل کمبود روی است. در این بیماری، نبود یک پروتئین ناقل که به طور طبیعی باعث جذب روی می شود، منجر به کمبود شدید این ماده مغذی می شود. وقتی این بیماری بروز می کند، علایم آن بلافاصله بعد از اینکه نوزاد از شیر مادر گرفته شد، شروع می شود. معمولا اولین علامت این بیماری به صورت کهیر یا حساسیت پوستی بروز می کند.
علائم کمبود روی
علایم کمبود روی به میزان کمبود این ماده مغذی در بدن شما بستگی دارد. اگر سطح روی کمی پایین باشد، این علایم ممکن است خفیف باشند اما اگر کمبود روی شدید باشد، این علایم می تواند بسیار شدید باشد. علایم کمبود روی شامل: کاهش اشتها، کاهش وزن، اسهال، نداشتن انرژی، مستعد ابتلا به عفونت ها مثل سرماخوردگی و عفونت های سینه، ریزش مو، راش پوستی، مشکلاتی در حس بویایی، چشایی و بینایی و ضعف و ناتوانی می باشد.
در کودکان و نوجوانان، این علایم به صورت زیر بروز می کند:
- تاخیر در رشد
- تاخیر در بلوغ
- مشکل در یادگیری
چرا به روی نیاز داریم؟
روی علاوه بر اینکه در بیشتر واکنش های شیمیایی نقش دارد، برای موارد چون: خوب کارکردن سیستم ایمنی و مقابله این سیستم با عفونت ها، ترمیم زخم ها و جراحات، رشد، ساختن پروتئین ها و مولکول هایی که پایه و اساس همه سلول ها هستند و کمک به حس بویایی، چشایی و بینایی نقش دارند.
آشنا شویم با مکمل روی: قرص زینک ماکس ویواتیون
روی را از چه منابعی بدست آوریم؟
روی براحتی در بیشتر غذاها از جمله: گوشت قرمز، مرغ و سایر ماکیان، غذاهای دریایی بخصوص صدف خوراکی (که سرشار از روی است)، خرچنگ و لابستر ، مغزها، غلات، لوبیاها، عدس و لپه، اسفناج، محصولات لبنی اعم از شیر، ماست و پنیر، غلات صبحانه غنی شده یافت می شود.
درمان کمبود روی
درمان کمبود روی به دلیل آن بستگی دارد. درواقع دلیل کمبود روی باید مورد بررسی قرار گیرد تا کمبود آن برطرف شود. فرد ممکن است به مکمل روی نیاز داشته باشد که این به میزان کمبود و دلیل آن بستگی دارد. فرد ممکن است به یک رژیم غذایی مناسب و مکمل های ضروری نیاز داشته باشد.
تنظیم: زهرا محبی(کارشناس ارشد تغذیه)
