کمبود اسپرم به این معنی است که مایعاتی(منی) که هنگام ارگاسم انزال می کنید، حاوی اسپرم کمتری نسبت به حالت عادی است.
کمبود اسپرم نیز به نام الیگوسپرمیا شناخته می شود. عدم وجود اسپرم را آزواسپرمیا می نامند. اگر کمتر از 15 میلیون اسپرم در میلی لیتر مایع منی وجود داشته باشد، تعداد اسپرم شما پایین تر از حد طبیعی است.
کمبود اسپرم احتمال اینکه یکی از اسپرم های شما تخمک شریک زندگیتان را بارور کرده و منجر به بارداری شود را کاهش می دهد. با این وجود، بسیاری از مردانی که کمبود اسپرم دارند، همچنان قادر به پدر شدن هستند.
علائم کمبود اسپرم
نشانه اصلی کمبود اسپرم ناتوانی در به دنیا آوردن فرزند است. امکان دارد علائم یا نشانه های بارز دیگری وجود نداشته باشند. در برخی از مردان، یک مشکل اساسی مانند ناهنجاری کروموزومی ارثی، عدم تعادل هورمونی، رگه های گشاد شده ی بیضه و یا حالتی که مانع عبور اسپرم می شود ممکن است باعث ایجاد علائم و نشانه هایی شود.
علائم کمبود اسپرم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکلات عملکرد جنسی. به عنوان مثال، توان جنسی کم یا مشکل در نعوظ (اختلال نعوظ)
- درد ، تورم یا توده در ناحیه بیضه
- کاهش موهای صورت یا بدن یا علائم دیگر ناهنجاری کروموزوم یا هورمون ها در بدن
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
اگر بعد از گذشت یک سال از مقاربت منظم و محافظت نشده قادر به بچه دار شدن نبودید، یا در صورت داشتن هر یک از موارد زیر، زودتر به پزشک مراجعه کنید:
- مشکلات نعوظ یا انزال، توان جنسی کم یا سایر مشکلات عملکرد جنسی
- درد، ناراحتی، توده یا تورم در ناحیه بیضه
- سابقه ی مشکلات در بیضه و پروستات یا مشکلات جنسی
- جراحی کشاله ران، بیضه، آلت تناسلی یا بیضه
علل کمبود اسپرم
تولید اسپرم یک فرآیند پیچیده است و به عملکرد طبیعی بیضه ها و همچنین غدد هیپوتالاموس و هیپوفیز(اندام هایی در مغز شما که هورمون هایی را تولید می کنند که باعث تولید اسپرم می شود) نیاز دارد. پس از تولید اسپرم در بیضه ها، لوله های ظریف آنها را منتقل می کنند تا زمانی که با مایع منی مخلوط شوند و خارج از آلت تناسلی بیرون بریزند. مشکلات هر یک از این سیستم ها می تواند بر تولید اسپرم تأثیر بگذارد.
همچنین ممکن است مشکلاتی در شکل اسپرم غیر طبیعی(مورفولوژی)، حرکت(تحرک) یا عملکرد ایجاد شود.
با این حال، اغلب علت کمبود اسپرم مشخص نمی شود.
دلایل پزشکی
کمبود اسپرم می تواند به دلیل تعدادی مشکلات بهداشتی و درمان های پزشکی ایجاد شود. برخی از این موارد عبارتند از:
- واریکوسل: واریکوسل تورم رگهایی است که بیضه را تخلیه می کند. این شایع ترین علت برگشت پذیر نازایی در مردان است. اگرچه دلیل دقیق اینکه چرا واریکوسل باعث ناباروری است، ناشناخته است؛ اما ممکن است مربوط به تنظیم دمای غیر طبیعی بیضه باشد. واریکوسل منجر به کاهش کیفیت اسپرم می شود.
- عفونت: برخی از عفونت ها می توانند در تولید اسپرم یا سلامت اسپرم اختلال ایجاد کنند و یا می توانند باعث ایجاد جای زخم شوند که مانع عبور اسپرم می شود. این موارد شامل التهاب اپیدیدیمیت یا بیضه ها(ارکیت) و برخی عفونت های مقاربتی از جمله سوزاک یا ایدز است. اگرچه برخی از عفونت ها می توانند به آسیب دائمی بیضه منجر شوند، اما اغلب اوقات اسپرم ها قابل بازیابی هستند.
- مشکلات انزال: انزال بزگشتی هنگامی اتفاق می افتد که مایع منی به جای بیرون آمدن از نوک آلت تناسلی در هنگام ارگاسم وارد مثانه شود. شرایط مختلف سلامتی از جمله دیابت، صدمات نخاعی و جراحی مثانه، پروستات یا مجرای ادرار می تواند باعث انزال به صورت بازگشتی یا عدم انزال شود.
- برخی از داروها نیز ممکن است منجر به مشکلات انزالی شوند. مانند داروهای فشار خون که به عنوان مهارکننده های آلفا شناخته می شوند. برخی از مشکلات انزال می تواند برطرف شود، در حالی که برخی دیگر دائمی هستند. در بیشتر موارد از مشکلات دائمی در انزال، هنوز هم می توان اسپرم را مستقیماً از بیضه ها گرفت.
- آنتی بادی هایی که به اسپرم حمله می کنند: آنتی بادی های ضد اسپرم سلول های سیستم ایمنی هستند که به اشتباه اسپرم ها را به عنوان مهاجمان مضر تشخیص می دهند و سعی در نابودی آنها دارند.
- تومورها: سرطان ها و تومورهای غیر خوش خیم می توانند از طریق غده هایی که هورمون های مربوط به تولید مثل، مانند غده ی هیپوفیز آزاد می کنند، یا به وسیله ی دلایل ناشناخته، بر روی اندام های تولید مثل مرد به طور مستقیم، تأثیر بگذارند. جراحی، پرتودرمانی یا شیمی درمانی برای معالجه تومورها نیز می تواند در باروری مردان تأثیر بگذارد.
- بیضه های غیرمتعارف: در حین رشد جنین، یک یا هر دو بیضه گاهی اوقات هنگام پایین رفتن از شکم به داخل کیسه ای که به طور معمول شامل بیضه ها(کیسه بیضه) است، نمی رسند. کاهش باروری در مردان به وسیله ی این بیماری احتمال بیشتری دارد.
- عدم تعادل هورمون: هیپوتالاموس، هیپوفیز و بیضه ها هورمون هایی تولید می کنند که برای ایجاد اسپرم لازم هستند. تغییرات در این هورمون ها و همچنین سایر سیستم ها مانند تیروئید و غده فوق کلیوی ممکن است تولید اسپرم را مختل کند.
- نقص لوله هایی که اسپرم را منتقل می کنند: لوله های مختلف زیادی اسپرم ها را حمل می کنند. این لوله ها می توانند به دلایل مختلف از جمله آسیب دیدگی ناخواسته به وسیله ی عمل جراحی، عفونت های قبلی، آسیب یا رشد غیر طبیعی مانند فیبروز کیستیک یا شرایط ارثی مشابه آنها مسدود شوند.
انسداد می تواند در هر سطحی، از جمله درون بیضه، در لوله هایی که بیضه را تخلیه می کنند، در اپیدیدیمس، در دیواره عروق، در نزدیکی مجاری انزال یا مجرای ادرار رخ دهد. - نقص کروموزوم: اختلالات ارثی مانند سندرم کلاینفلتر که در آن یک مرد با دو کروموزوم X و یک کروموزوم Y به جای یک X و یک Y متولد می شود، باعث رشد غیر طبیعی ارگان های تولید مثل مرد می شود. سایر سندرمهای ژنتیکی مرتبط با ناباروری شامل فیبروز کیستیک، سندرم کالمان و سندرم کارتاژنر است.
- بیماری سلیاک: یک بیماری هضم ناشی از حساسیت به گلوتن است و می تواند باعث ناباروری مردان شود. باروری ممکن است بعد از اتخاذ یک رژیم بدون گلوتن بهبود یابد.
- داروهای خاص: روش درمانی جایگزینی تستوسترون، مصرف طولانی مدت استروئید آنابولیک، داروهای سرطانی(شیمی درمانی)، برخی داروهای ضد قارچ و آنتی بیوتیک، برخی داروهای زخم و… می توانند تولید اسپرم را مختل کرده و باروری مردان را کاهش دهند.
- جراحی های قبلی: جراحی های خاص ممکن است از داشتن اسپرم در انزال شما جلوگیری کند. از جمله وازکتومی، ترمیم های فتق اینگوینال، جراحی اسکروتوم یا بیضه، جراحی پروستات و جراحی های بزرگ شکمی که از جمله سرطان های بیضه و رکتال انجام می شود. در بیشتر موارد، عمل جراحی برای معکوس کردن این انسدادها یا بازیابی اسپرم مستقیم از اپیدیدیم و بیضه ها انجام می شود.
دلایل محیطی
تولید یا عملکرد اسپرم می تواند تحت تأثیر قرار گرفتن در معرض بیش از حد از عناصر محیطی خاص به وجود بیاید، از جمله:
- مواد شیمیایی صنعتی: قرار گرفتن در معرض گسترده بنزن، تولوئن، زایلن، علف کش ها، سموم دفع آفات، حلال های آلی، مواد رنگ آمیزی و سرب ممکن است در تعداد کم اسپرم ها نقش داشته باشد.
- قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین: قرار گرفتن در معرض سرب یا سایر فلزات سنگین نیز می تواند باعث ناباروری شود.
- پرتودرمانی یا اشعه ایکس: قرار گرفتن در معرض اشعه می تواند تولید اسپرم را کاهش دهد. برگشتن تولید اسپرم به حالت عادی می تواند چندین سال طول بکشد. در دوزهای بالای تشعشع، تولید اسپرم به طور همیشگی کاهش می یابد.
- بیش از حد گرم شدن بیضه ها: درجه حرارت های بالا تولید و عملکرد اسپرم را مختل می کند. گرچه مطالعات محدود و بی نتیجه هستند، اما استفاده مکرر از سونا یا وان های گرم ممکن است به طور موقت تعداد اسپرم را مختل کند.
- نشستن به مدت طولانی، پوشیدن لباس تنگ و یا کار با رایانه و لپ تاپ برای مدت زمان طولانی نیز می تواند باعث افزایش درجه حرارت در اسکروتوم شما شده و تولید اسپرم را کمی کاهش دهد.
سلامتی، سبک زندگی و دلایل دیگر در کمبود اسپرم
سایر علل تعداد کم اسپرم ها عبارتند از:
- استفاده از مواد مخدر: استروئیدهای آنابولیک مصرفی برای تحریک قدرت و رشد عضلات می توانند باعث کوچک شدن بیضه و کاهش تولید اسپرم شوند. استفاده از کوکائین یا ماری جوانا نیز ممکن است باعث کاهش تعداد و کیفیت اسپرم شما شود.
- مصرف الکل: نوشیدن الکل می تواند سطح تستوسترون را کاهش داده و باعث کاهش تولید اسپرم شود.
- شغل: برخی مشاغل ممکن است با خطر ناباروری همراه باشند. از جمله جوشکاری یا موارد مرتبط با نشستن طولانی مدت، مانند رانندگی کامیون، مرتبط باشد. با این حال، داده هایی که از این فرضیه پشتیبانی می کنند متناقض هستند.
- استعمال دخانیات: مردانی که سیگار می کشند ممکن است تعداد اسپرم کمتری نسبت به افرادی که سیگار نمی کشند داشته باشند.
- استرس عاطفی: استرس شدید یا طولانی مدت از جمله استرس در مورد باروری، ممکن است در هورمون های مورد نیاز برای تولید اسپرم اختلال ایجاد کند.
- افسردگی: افسردگی ممکن است بر غلظت اسپرم تأثیر منفی بگذارد.
- وزن: چاقی می تواند باروری را از چند طریق مختل کند. از جمله تاثیر مستقیم آن بر اسپرم و ایجاد تغییرات هورمونی که باعث کاهش باروری مردان می شود.
- مشکلات آزمایش اسپرم: تعداد اسپرم کمتر از حد معمول می تواند ناشی از آزمایش نمونه اسپرمی باشد که خیلی زود بعد از آخرین انزال شما گرفته شده باشد. یا خیلی زود بعد از یک بیماری یا یک واقعه استرس زا از شما گرفته شده باشد. یا تمام مایع منی را که انزال کرده اید ندارد زیرا مقداری از آن هنگام جمع آوری بیرون ریخته شده است. به همین دلیل، نتایج به طور کلی بر اساس چندین نمونه ی گرفته شده در یک دوره ی زمانی بررسی می شوند.
عوامل خطرناک در کمبود اسپرم
تعدادی از عوامل خطرناک با کمبود اسپرم و سایر مشکلات مرتبط با تعداد اسپرم ها در ارتباط هستند. آنها شامل موارد زیر هستند:
- استعمال دخانیات
- نوشیدن الکل
- استفاده از برخی داروهای غیرمجاز
- اضافه وزن داشتن
- به شدت افسرده هستید یا استرس دارید
- ابتلا به عفونتهای خاص در گذشته و یا حال
- قرار گرفتن در معرض سموم
- بیش از حد گرم شدن بیضه ها
- تجربه زخم یا آسیب در بیضه ها
- با یک اختلال باروری متولد شده اید یا یکی از خویشاوند خونی شما مانند برادر یا پدرتان مبتلا به اختلال باروری هستند
- داشتن برخی شرایط پزشکی از جمله تومورها و بیماریهای مزمن
- تحت معالجه سرطان مانند پرتودرمانی قرار دارید
- مصرف داروهای خاص
- داشتن وازکتومی قبلی یا جراحی بزرگ شکم یا لگن
- داشتن سابقه ی بیضه های غیرمتعارف
عوارض
ناباروری ناشی از کمبود اسپرم می تواند برای شما و همسرتان استرس زا باشد. عوارض شامل موارد زیر است:
- جراحی یا سایر روشهای درمانی شامل علت اصلی کمبود اسپرم
- تکنیک های باروری گران و پیچیده مانند لقاح آزمایشگاهی (IVF)
- استرس مربوط به ناتوانی در فرزندآوری
جلوگیری از کمبود اسپرم
برای محافظت از باروری خود، از عوامل شناخته شده ای که می تواند بر تعداد و کیفیت اسپرم ها تأثیر بگذارد جلوگیری کنید. مثلا:
- سیگار نکشید
- مصرف الکل را محدود یا کاملا از آن خودداری کنید
- از مواد مخدر دوری کنید
- با پزشک خود در مورد داروهایی که می توانند روی تعداد اسپرم تأثیر بگذارند صحبت کنید
- وزن سالم خود را حفظ کنید
- از گرما خودداری کنید
- استرس را مدیریت کنید
- از قرار گرفتن در معرض سموم دفع آفات، فلزات سنگین و… خودداری کنید
تشخیص کمبود اسپرم
اگر در باردار کردن همسر خود مشکل دارید، با مراجعه به پزشک می‌توانید علت را بفهمید. حتی اگر تشخیص پزشک این باشد که کمبود اسپرم دارید، باز هم پیشنهاد می‌شود که همسر شما هم معاینه شود تا از وجود هرگونه علت دیگری که باعث باردار نشدن می‌شود باخبر شوید. آزمایش و تشخیص شامل موارد زیر می‌شود:
معاینه عمومی بدن و سوابق پزشکی
این مورد شامل معاینه دستگاه تناسلی شما و پرسیدن سوال درمورد هرگونه شرایط ارثی، مشکلات بهداشتی مزمن، بیماری، جراحات یا عمل های جراحی است که ممکن است باروری شما را تحت تاثیر قرار دهد. پزشک ممکن است درباره عادت های جنسی و رشد جنسی شما نیز سوال بپرسد.
آزمایش منی
کمبود اسپرم در آزمایش مایع منی تشخیص داده می‌شود. تعداد اسپرم معمولا با بررسی مایع منی زیر میکروسکوپ مشخص می‌شود که تعداد اسپرم ها در یک مربع بر روی الگوی شبکه‌ای ظاهر می‌شود. در بعضی مواقع از کامپیوتر ها هم برای شمارش استفاده می‌شود.
نمونه های منی را می‌توان از راه های مختلف بدست آورد. می‌توانید نمونه را با خودارضایی و انزال در یک ظرف مخصوص در مطب پزشک تهیه کنید. به دلیل اعتقادات مذهبی یا فرهنگی، برخی از مردان روش جایگزین جمع آوری مایع منی را ترجیح می‌دهند. در چنین مواری، مایع منی با استفاده از کاندوم مخصوص در حین مقاربت جمع آوری می‌شود.
اسپرم های جدید به طور مداوم در بیضه ها تولید می‌شوند و حدود 42 تا 76 روز طول می‌کشد تا بالغ شوند. بنابراین، یک آزمایش مایع منی منعکس کننده تغییرات شما در طی سه ماه گذشته است. هر گونه تغییر مثبت که ایجاد کردید، تا ماه ها نشان داده نمی‌شوند.
یکی از شایع ترین دلایل کمبود اسپرم، جمع آوری ناقص یا نادرست نمونه اسپرم است. تعداد اسپرم نیز اغلب در حال نوسان است. به همین دلایل، بیشتر پزشک ها دو یا چند نمونه منی را به مرور زمان بررسی می‌کنند تا از همخوانی بین نمونه ها اطمینان حاصل کنند.
پزشک شما برای اینکه از نتیجه آزمایش مطمئن شود، این کار ها را انجام می‌دهد:
- از شما می‌خواهد تا هنگام انزال از جمع آوری شدن همه مقدار منی در ظرف یا کاندوم مخصوص، اطمینان حاصل کنید
- قبل از جمع آوری نمونه، 2 تا 11 روز از آخرین انزال خود گذشته باشد
- حداقل دو هفته بعد از جمع آوری نمونه اولیه آزمایش، یک نمونه دیگر هم جمع آوری کنید
- از استفاده از روان کننده ها خودداری کنید زیرا این محصولات می‌توانند بر تحرک اسپرم تاثیر بگذارند
نتایج آزمایش منی
تراکم معمولی اسپرم از 15 میلیون تا بیش از 200 میلیون اسپرم در یک میلی لیتر منی است. اگر در یک میلی‌لیتر کمتر از 15 میلیون اسپرم یا در هر انزال کمتر از 39 میلیون اسپرم داشته باشید، کمبود اسپرم دارید.
با کم بودن تعداد اسپرم، احتمال باردار شدن همسر شما هم کاهش میابد. بعضی از مردان به هیچ وجه اسپرم در مایع منی خود ندارند. به این عارضه بی‌نطفگی یا آزواسپرمی می‌گویند.
عواملی زیادی در تولید مثل دخیل هستند و تعداد اسپرم موجود در مایع منی شما فقط یکی از این عوامل است. برخی از مردان با وجود کمبود اسپرم، بچه دار می‌شوند؛ این در حالیست که خیلی از مردان با وجود داشتن اسپرم به اندازه کافی، نمی‌توانند بچه دار شوند. حتی اگر اسپرم کافی داشته باشید، عوامل دیگری در باردار کردن دخیل هستند، از جمله مقدار حرکت اسپرم.
آزمایش های دیگر برای تشخیص کمبود اسپرم
بسته به یافته های اولیه، پزشک شما ممکن است آزمایش های اضافی را برای یافتن علت کمبود اسپرم و دیگر علل احتمالی ناباروری را توصیه کند. این آزمایش ها عبارتند از:
- سونوگرافی بیضه: این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای بررسی بیضه ها و ساختار های تشکیل دهنده استفاده می‌کند.
- آزمایش هورمون: پزشک شما ممکن است برای تعیین سطح هورمون تولید شده توسط غده هیپوفیز و بیضه‌ها، که نقش اساسی در رشد جنسی و تولید اسپرم دارند، آزمایش خون را توصیه کند.
- آزمایش پیشاب: وجود اسپرم در ادرار می‌تواند نشان دهنده این باشد که به هنگام انزال اسپرم های شما به جای بیرون آمدن از آلت، به عقب و به سمت مثانه بازمی‌گردند.
- آزمایش های ژنتیکی: دلایل ژنتیکی می‌توانند علت پایین بودن غلظت اسپرم باشند. آزمایش خون می‌تواند تغییرات ریز در کروموزوم Y را نشان دهد. همچنین آزمایش ژنتیکی می‌تواند برای تشخیص سندرم های مختلف مادرزادی یا ارثی توصیه شود.
- نمونه برداری(بیوپسی) بیضه: این آزمایش شامل خارج کردن یک نمونه از بیضه با سوزن است. نتیجه این نمونه برداری می‌تواند مشخص کند که آیا تولید اسپرم عادی است یا خیر. اگر تولید اسپرم عادی باشد، بنابراین مشکل شما در انتقال اسپرم است. البته این نکته را در نظر بگیرید که این آزمایش فقط در بعضی موارد خاص توصیه می‌شود و به طور معمول برای تشخیص علت ناباروری کاربرد ندارد.
- آزمایش های آنتی بادی اسپرم: این تست ها برای بررسی سلول های ایمنی(آنتی‌بادی‌ها) که به اسپرم ها حمله می‌کنند و عملکرد آنها را تحت تاثیر می‌گذارند، استفاده می‌شوند اما استفاده از آنها خیلی متداول نیست.
- تست های تخصصی عملکرد اسپرم: بعضی آزمایش ها می‌توانند در تشخیص اینکه اسپرم ها چقدر بعد از انزال زنده می‌مانند، چقدر می‌توانند در تخمدان ها نفوذ کنند و اینکه آیا در چسبیدن به تخمدان ها مشکلی دارند یا نه، کاربرد داشته باشند.
- سونوگرافی ترشحی: یک لوله کوچک روان وارد رکتوم می‌شود تا پروستات شما بررسی شود و از بسته نبودن مجرا های انتقال منی اطمینان حاصل شود (مجاری انزالی و وزیکول منی)
درمان کمبود اسپرم
راه های درمان کمبود اسپرم عبارتند از:
- عمل جراحی: بعنوان مثال واریکوسل اغلب می‌تواند با جراحی درمان شود یا یک مجرای مسدود را می‌توان ترمیم کرد. وازکتومی های قبلی هم قابل بازگشت هستند. در مواردی که هیچ اسپرمی در انزال وجود نداشته باشد، اسپرم ها اغلب می‌توانند با استفاده از تکنیک های بازیابی اسپرم مستقیماً از بیضه یا اپیدیدیم گرفته شوند.
- درمان عفونت ها: آنتی بیوتیک ها می‌توانند عفونت دستگاه تناسلی را درمان کنند اما این روند همیشه منجر به باروری نمی‌شود.
- درمان های مخصوص مشکلات جنسی: دارو ها یا مشاوره می‌توانند به بهبود باروری در شرایطی مانند اختلال نعوظ یا انزال زودرس کمک کنند.
- دارو و درمان های هورمونی: در مواردی که نازایی در اثر زیاد یا کم بودن برخی از هورمون ها یا بخاطر استفاده نادرست بدن از هورمون ها باشد، پزشک شما ممکن است جایگزینی هورمون یا دارو ها را توصیه کند.
- فناوری کمک باروری(ART): در این درمان، بسته به درخواست و شرایط شما، اسپرم را از طریق انزال طبیعی، استخراج از طریق جراحی یا از طریق افراد اهداکننده به دست می‌آورند. سپس اسپرم ها در دستگاه تناسلی زن وارد می‌شوند یا برای تزریق داخل سیتوپلاسمی اسپرم استفاده می‌شوند.
وقتی درمان تاثیری ندارد
در برخی موارد خاص، ناباروری مردان قابل درمان نیست و پدر شدن برای آنها غیر ممکن است. در این شرایط شما و همسرتان می‌توانید از اسپرم اهدایی استفاده کنید یا سرپرستی یک فرزند را بپذیرید.
سبک زندگی و درمان های خانگی
درمان های خانگی که شانس باردار شدن همسر شما را بالا می‌برند عبارتند از:
- تعداد ارتباط های جنسی را افزایش دهید: هر روز یا یک روز در میان سکس داشتن حداقل چهار روز قبل از تخمک‌گذاری، شانس باردار شدن همسرتان را افزایش می‌دهد.
- برقراری ارتباط جنسی هنگامی که لقاح امکان پذیر است: احتمال باردار شدن زنان به هنگام تخمک‌گذاری بالاست. تخم‌گذاری بین دوران قاعدگی رخ می‌دهد. این امر عمل لقاح را برای اسپرم که تا چند روز زنده است، امکان پذیر می‌کند.
- پرهیز از روان‌کننده ها (لوبریکانت): بعضی محصولات مثل آستروگلاید و لوسیون ها ممکن است حرکت و عملکرد اسپرم ها را تحت تاثیر قرار دهند. از پزشک خود بخواهید تا روان‌کننده های مناسب را معرفی کند.
دارو های جایگزین
در تحقیقات انجام شده، افزایش تعداد اسپرم با مصرف مکمل های زیر گزارش شده است:
- سیاه دانه
- کوآنزیم کیو 10
- اسید فولیک
- شاه بلوط اسبی
- ال کارنیتین
- جینسینگ
- زینک
قبل از مصرف مکمل، با پزشک خود مشورت کنید تا از برخی خطرات و مزایای مکمل های بالا مطلع شوید. مصرف مکمل ها با دوز بالا یا به مدت طولانی، می‌تواند خطرناک باشد.
آماده شدن برای درمان کمبود اسپرم
بهتر است با پزشک خانوادگی خود شروع کنید. اگرچه، ممکن است او شما را به یک متخصص ناباروری معرفی کند.
در زیر می‌توانید اطلاعاتی درباره چگونگی آماده شدن برای درمان و انتظاراتی که باید از پزشک خود داشته باشید، بدست آورید.
کار هایی که می‌توانید انجام دهید:
- از محدودیت هایی که قبل از معالجه باید رعایت کنید، مطلع باشید: در زمان ملاقات پزشک، از او بپرسید که آیا لازم است کار هایی را انجام دهید یا نه. مثل خودداری از انزال برای مدتی معین یا مصرف نکردن برخی از دارو های خاص.
- هر علائمی را که می‌بینید، یادداشت کنید: این علائم می‌توانند هیچ ربطی هم به روند درمان شما نداشته باشند اما بهتر است که یادداشت کنید.
- هر اطلاعات شخصی‌‌ای را یادداشت کنید: شامل هر استرسی که اخیراً تجربه کردید یا تغییراتی که در زندگیتان ایجاد شده است.
- در مورد سابقه ناباروری در خانواده‌تان اطلاعات کسب کنید: اگر یکی از اقوام خونی شما، مثل پدر یا برادر، مشکل ناباروری داشته باشد، ممکن است درباره علت کمبود اسپرم شما سرنخ هایی بدهد.
- بیضه های نامتعارف: از والدین خود درباره وضعیت بیضه ها یا هر بیماری دیگری به هنگام تولد اطلاعات کسب کنید.
- لیست داروها: از تمام دارو ها و مکمل هایی که مصرف می‌کنید لیست تهیه کنید.
- همسرتان هم در جلسات درمان شرکت کند: حتی اگر کمبود اسپرم دارید، بهتر است همسرتان هم آزمایش بدهد تا مطمئن شوید که مشکلی در بارداری همسر شما وجود ندارد.
- اگر سوالی دارید از پزشکتان بپرسید.
سوال هایی که می‌توانید از پزشکتان بپرسید:
- به نظر شما چه عاملی باعث می‌شود تا اسپرم من کم باشد؟
- به جزء محتمل ترین دلایل، علل احتمالی دیگری که باعث می‌شوند من و همسرم بچه دار نشویم، چیست؟
- به چه آزمایش هایی احتیاج دارم؟
- آیا همسر من هم به آزمایش احتیاج دارد؟
- برای افزایش اسپرم چه راه هایی وجود دارند؟ کدام را پیشنهاد می‌کنید؟
- آیا محدودیتی وجود دارد که باید دنبال کنم؟
- در چه مقطعی باید راه های جایگزین مثل اهداکننده اسپرم یا فرزندخواندگی را در نظر بگیریم؟
- آیا بروشور یا مطالب چاپ شده ای وجود دارد که در خانه بتوانم بخوانم؟ چه سایت هایی را پیشنهاد می‌کنید؟
به هنگام درمان از پرسیدن سوال اضافی نترسید.
از پزشک خود چه انتظاری باید داشته باشید
بعضی سوال هایی که ممکن است پزشک از شما بپرسد عبارتند از:
- بلوغ شما در چه سنی آغاز شد؟
- آیا عمل وازکتومی داشته اید؟
- آیا از مواد مخدری مثل ماریجوانا و کوکائین استفاده می‌کنید؟
- آیا در معرض سمومی مثل مواد شیمیایی، سموم دفع آفات، پرتودرمانی یا سرب قرار گرفته‌اید؟
- آیا الان داروی خاصی، مثل مکمل های غذایی، مصرف می‌کنید؟
- آیا بیضه های نامتعارف دارید؟