از راه های کاهش وزن به موارد زیادی می توان اشاره کرد. بررسیهای جدید نشان داده است یک سوم افرادی که برای کاهش وزن رژیم میگیرند تنها چند هفته بعد از قطع رژیمشان به وزنی بیشتر از وزن قبلی برمیگردند. همچنین تجربه نشان داده است در رژیمهای خیلی سفت و سخت که با خوردن تركیب غیرعادی غذاها موجب میشوند فرد در مدت كوتاه وزن كم کند، این احتمال وجود دارد که فرد بعد از مدتی انگیزه اولیهاش را از دست بدهد و دوباره وزن اضافه كند. اگرچه رژیمهای مختلفی برای كاهش وزن وجود دارد اما انتخاب یك رژیم کاهش وزن مناسب کار آسانی نیست. در این مقاله به بررسی پرطرفدارترین رژیمهای کاهش وزن، ویژگیها، مزایا و معایب، راحتی اجرا، هزینه، کنترل گرسنگی و مهمتر از همه تاثیرشان بر سلامت میپردازیم و در ادامه نظر متخصصان درباره عوارض و آسیبهایی که ممکن است این رژیمها به بدن برسانند مرور میکنیم:
رژیم یک روز در میان از راه های کاهش وزن
از راه های کاهش وزن به این رژیم می توان اشاره کرد. در این رژیم دو نوع برنامه انتخابی وجود دارد، یکی روزهای عادی و یکی روزهای سبز. در روزهای سبز میتوانید به طور آزاد و به مقدار نامحدود از گروه سبزیها، میوهها، حبوبات و غذاهای نشاستهای مانند پاستا، سیب زمینی و برنج استفاده کنید. در روزهای عادی شما میتوانید پروتئین بیشتری بخورید و خوردن غذاهایی مانند ماهی، گوشت، میوه و سبزی آزاد است. نکته مهم این است که بین روزهای سبز و روزهای عادی تعادل برقرار باشد. اگر تعداد روزهای سبز بیشتر شود برنامه غذایی کمچرب کمک میکند میزان کالریهای دریافتی شدیدا کاهش پیدا کند و وزن کم شود.
مزایای رژیم یک روز در میان: داشتن رژیم غذایی کمچرب، تشویق به مصرف میوه و سبزی
معایب رژیم یک روز در میان: به دلیل اینکه برنامه دقیقی وجود ندارد ممکن است موجب کاهش وزن نشود. اگر روزهای عادی بیشتر از روزهای سبز تکرار شود مصرف پروتئین زیاد و کربوهیدرات کم میشود و تعادل تغذیهای به هم میخورد.
رژیم اتکینز
از راه های کاهش وزن به این رژیم می توان اشاره کرد. در این رژیم با مصرف غذاهای پرپروتئین مانند ماهی و تخم مرغ و غذاهای پرچرب مانند خامه، کره و پنیر در مجموع فرد کالری کمتری دریافت میکند. کربوهیدراتهایی مانند نان، برنج، سیب زمینی، شکلات، چیپس، غلات و شکر به شدت محدود میشود. مصرف زیاد چربی یک خطر بهداشتی است. پیشنهاد این رژیم کاملا با رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم متفاوت است. هرچند بررسیها نشان داده است بیشتر افراد با رژیم کمکربوهیدرات مانند رژیم اتکینز وزن کم میکنند و کاهش وزنشان به کاهش فشار خون، قند و سطح کلسترول خون کمک میکند اما کاهش وزن باید به روش درست انجام شود و از نظر تغذیهای ویتامینها، مواد معدنی و مواد غذایی مورد نیاز بدن را تامین کند.
مزایای رژیم اتکینز: کاهش مقدار کالری دریافتی و در نتیجه کاهش وزن
معایب رژیم اتکینز: اطلاعات کم درباره تاثیرات طولانی مدت این رژیم بر سلامت، عدم تعادل تغذیهای، نامناسب بودن برای خانمهای باردار، بیماران کلیوی و افراد مبتلا به نقرس، دریافت چربی اشباع زیاد، هزینه بالا، احتمال ایجاد یبوست
رژیم نمایه گلایسمی
از راه های کاهش وزن به این رژیم می توان اشاره کرد. در این رژیم غذاهای کربوهیدراتی برحسب اینکه چقدر سریع قند خون را بالا میبرند دستهبندی میشوند. غذاهایی که شاخص گلایسمی پایین دارند موجب میشوند فرد زمان طولانیتری احساس سیری کند و در نتیجه وزنش کنترل شود. تحقیقات نشان داده است این رژیم تاثیرات خوبی بر سلامت دارد و سبب کاهش سطح چربی و قند خون و تنظیم انسولین میشود و ضمن اینکه کمک میکند کالری دریافتی کم شود و فرد وزن کم کند برنامه غذایی پیشنهادیاش خیلی به تغذیه سالم نزدیک است.
مزایای رژیم نمایه گلایسمی: یک برنامه غذایی سالم و مناسب که میتوان به مدت طولانی آن را رعایت کرد، احتمال احساس گرسنگی کم است، دریافت نیازهای تغذیهای و عدم نیاز به مصرف مکمل
معایب رژیم نمایه گلایسم: باید به اندازه وعدههای غذایی توجه کرد. (هر چند این موضوع در مورد مصرف غذاهای با نمایه گلایسمی پایین آسان است.)، مقدار قند و نان سفید باید محدود شود.
تغییر وعدهها با محصولات رژیمی
از راه های کاهش وزن به این رژیم می توان اشاره کرد. در این رژیم بستههای غذایی رژیمی با کالری و مواد مغذی مشخص جایگزین 2وعده اصلی در روز (اغلب صبحانه و ناهار) میشود و فرد میتواند یک شام معمولی با 600کیلوکالری و 2یا3 میان وعده کمچرب مانند میوه و سوپ بخورد. این روش دریافت کالری را کم میکند و موجب کاهش وزن میشود. هرچند برای تغذیه سالم مناسب نیست اما بررسیها نشان داده است در برخی افراد که راحت با تغییر در عادات روزانه هماهنگ میشوند میتواند مناسب باشد.
مزایا: یک راه آسان برای کاهش وزن بدون برنامهریزی دقیق برای وعدهها، دریافت ویتامینها و مواد غذایی مورد نیاز (چون محصولات رژیمی اغلب با ریزمغذیهای مختلف غنی شدهاند.)
معایب: اغلب حمایت و مشاوره ای وجود ندارد. اطلاعاتی درباره اینکه چطور میتوان عادات غذایی را در طولانی مدت تغییر داد وجود ندارد. ممکن است فرد از انتخابهای محدود غذایی خسته شود.
بیشتر بدانیم: شل شدن پوست بعد از رژیم کاهش وزن
رژیم سمزدایی
از راه های کاهش وزن به این رژیم می توان اشاره کرد. این رژیم کاهش وزن بر پایه این تئوری بنا شده است که بدن ما به طور مداوم با سموم مختلف مانند آفتکشها و مواد افزودنی و غذاهای چرب مواجه است و باید این سموم از بدن دفع شوند. طول مدت رژیم متفاوت است و گروههای غذایی اصلی شامل میوههای ارگانیک، سبزیها، آبمیوه، چای گیاهی، برنج و مقدار زیادی آب است. این رژیم به مصرف غذاهای کمکالری تکیه دارد و از آنجا که مصرف برخی گروههای غذایی در آن ممنوع است موجب عدم تعادل تغذیهای میشود. رعایت آن خیلی سخت است و برای کاهش وزن راههای آسانتر، بهتر و متعادلتری هم وجود دارد.
مزایای رژیم سم زدایی: کاهش وزن سریع، مصرف زیاد میوه و سبزی
معایب رژیم سم زدایی: به دلیل مصرف غذاهای پرفیبر احتمال نفخ وجود دارد. سبب تغییر عادات غذایی در طولانی مدت نمیشود. هماهنگ شدن با چهارچوب سفت و سخت این رژیم مشکل است و فقط در زمان کوتاه میتوان آن را اجرا کرد.
تفکیک گروههای غذایی
از راه های کاهش وزن به این رژیم می توان اشاره کرد. در این روش گفته میشود غذاهای خاص نباید با هم خورده شود. مثلا غذاهای پرپروتئین مانند ماهی، گوشت قرمز و تخم مرغ و لبنیات و غذاهای پرکربوهیدرات مانند نان، برنج، پاستا و سیب زمینی نباید با هم مصرف شوند. شواهد علمی برای اینکه گروههای غذایی باید جدا خورده شوند وجود ندارد اما این کار موجب منع مصرف غذاهای چرب و شیرین و در نتیجه کاهش کالری دریافتی و کاهش وزن میشود.
مزایا تفکیک گروههای غذایی: مصرف بیشتر میوه و سبزی
معایب تفکیک گروههای غذایی: در برخی برنامهها مصرف لبنیات و گوشت قرمز ممنوع است که میتواند تعادل تغذیهای را بر هم بزند. غذا خوردن بیرون از خانه سخت است و باید خودتان آشپزی کنید، چون بیشتر غذاها از ترکیب گروههای مختلف غذایی تشکیل شدهاند.