ید یک ماده معدنی است که در مواد غذایی یافت می شود کمبود ید در بارداری اهمیت زیادی دارد. ید یکی از مهم ترین مواد مغذی است که جنین برای تکامل مغز و رشد فیزیکی به آن نیاز دارد. در حالی که بدن ما به میزان کمی ید نیاز دارد (فقط 5 گرم در طول عمر 70 ساله!)، این مقدار کم ید در رژیم غذایی اهمیت زیادی دارد. امروزه اکثر افراد در زندگی روزمره خود ید کافی دریافت می کنند، اما از نظر تاریخی همیشه اینطور نبوده است. پیش از معرفی نمک یددار، کمبود شدید ید بر بسیاری از افراد تأثیر گذاشته و بر رشد فکری نوزادان و کودکان تأثیر منفی داشته است.
چرا کمبود ید در بارداری اهمیت دارد؟
ید عملکرد طبیعی تیروئید را حفظ می کند. غده تیروئید هورمون های کنترل کننده متابولیسم، ضربان قلب، دمای بدن و سایر عملکردهای اصلی بدن را تولید می کند. دریافت مقادیر کافی ید در دوران بارداری، سلامت غده تیروئید جنین را تضمین می کند. در موارد نادر عدم تکامل تیروئید در جنین، می تواند منجر به اثرات منفی مانند ضریب هوشی پایین، تاخیر در رشد، ناشنوایی، اختلال در رشد فیزیکی و مغزی و … شود. مصرف ید همچنین در دوران شیردهی نقش کلیدی دارد، زیرا از طریق شیر مادر به کودک منتقل می شود.
یک زن باردار به چه مقدار ید نیاز دارد؟
با توجه به اهمیت مصرف ید و کمبود ید در بارداری توصیه می شود بانوان قبل از بارداری 150 میکروگرم، در دوران بارداری 220 میکروگرم و در دوران شیردهی 290 میکروگرم ید در روز دریافت کنند. لذا انجمن تیروئید آمریکا و آکادمی اطفال آمریکا (AAP) توصیه می کنند که زنان باردار و شیرده روزانه یک مولتی ویتامین حاوی حداقل 150 میکروگرم ید مصرف کنند.
کدام مواد غذایی ید بالایی دارند؟
علاوه بر بررسی اینکه آیا مکمل دوران بارداری حاوی ید هستند یا خیر، بهترین راه برای اطمینان از اینکه به اندازه کافی ید دریافت می کنید و دچار کمبود ید در بارداری نمی شوید، استفاده از یک رژیم غذایی بارداری سالم است. غذاهای کامل که منابع طبیعی ید هستند شامل ماست ساده و کم چرب، شیر کم چرب، نان غنی شده، میگو، ماکارونی غنی شده، تخم مرغ، کنسرو ماهی تن، پنیر چدار، آلو خشک و آب سیب می باشند.
به علاوه شما می توانید با پخت و پز با نمک یددار، ید بیشتری دریافت کنید. 4/1 قاشق چای خوری نمک 71 میکروگرم ید را تامین می کند، اما توجه داشته باشید که کل سدیم دریافتی باید کمتر از 2300 میلی گرم در روز باشد. استفاده بیش از حد نمک می تواند باعث افزایش تورم و فشار خون شود. گاهی جلبک دریایی می تواند منبع خوبی از ید باشد، اما سطح ید آن در انواع آن جلبک می تواند بسیار متفاوت باشد. اگر به این ماده آلرژی ندارید، بهتر است مقداری جلبک دریایی در رژیم غذایی خود بگنجانید.
کدام مواد غذایی ید کمی دارند؟
با اینکه این مواد غذایی می توانند بخشی از یک رژیم غذایی سالم بارداری باشند، به خاطر داشته باشید که مواد غذایی مانند میوه ها و سبزیجات، گوشت های تازه، برنج، جو دوسر و انواع کراکر و پاستا بدون نمک، محصولات پخته شده بدون نمک یددار، آجیل و کره مغزها بدون نمک، مربا، عسل و گیاهان و ادویه جات تازه دارای ید کمی هستند. AAP همچنین توصیه می کند که زنان باردار و شیرده از نیترات ها اجتناب کنند، به این دلیل که می توانند بر توانایی بدن در جذب ید تاثیر بگذارند. نیترات ها در گوشت ها و غذاهای فرآوری شده مانند هات داگ، سوسیس و بیکن یافت می شوند. بهتر است توجه کنید که برچسب عبارت “بدون نیترات” روی محصولات وجود داشته باشد.
آیا می توان در مصرف ید زیاده روی کرد؟
توصیه می شود که روزانه بیش از 1100 میکروگرم ید مصرف نشود. مصرف مقادیر زیاد ید ممکن است فرد را در معرض خطر کم کاری تیروئید و مشکلات بالقوه جدی تری قرار دهد. بنابراین، در حالی که مصرف مکمل های بارداری حاوی ید مشکلی ندارد، اکثر پزشکان مصرف مکملهای جداگانه ید را توصیه نمی کنند، زیرا اکثر آنها حاوی 500 میکروگرم و یا بیشتر از ید هستند.
با مکمل های حاوی ید آشنا شوید: مکمل بارداری پریناتال ویتالی تون
آیا مقدار مناسبی ید دریافت می کنید؟
رایج ترین آزمایش برای بررسی سطوح ید، آزمایش ادرار است. اگر نگران کمبود ید در بارداری هستید، در مورد آن با پزشک خود صحبت کنید. یک آزمایش ادرار 24 ساعته، بهترین راه برای آزمایش سطوح ید در بدن است. هنگامی که سطوح ید موجود در بدن کم است، ممکن است علائمی مانند بزرگ شدن تیروئید (گواتر) یا برآمدگی (ندول) هایی در قسمت پایینی گردن مشاهده شود. کم کاری تیروئید نگرانی دیگری است، به خصوص اگر لرز، ضعف عضلانی، خستگی، رنگ پریدگی پوست، پف کردگی، درد مفاصل یا ماهیچه، و یا یبوست داشته باشید.
خوشبختانه، اگر رژیم بارداری سالم و متعادلی داشته باشید، ید از طریق وعده های غذایی و میان وعده ها تامین می شود. با تمرکز بر روی غذاهای کامل، پخت و پز با نمک یددار و مصرف مکمل های دوران بارداری طبق دستور پزشک، همه ید مورد نیاز مادر باردار و جنین در اختیار بدن قرار می گیرد.
گردآورنده: نگار رفیعی(کارشناس ارشد تغذیه)