اغلب می شنوید که افراد پس از استفاده از داروهای کنترل بارداری هورمونی، اضافه وزن پیدا می کنند اما علم هنوز پیوند محکمی بین این دو پیدا نکرده است.
مطالعاتی که روی قرص های ضد بارداری انجام شده، شواهد را ناکافی توصیف کرده اند. ممکن است این موضوع به این دلیل باشد که افزایش وزن یک عارضه جانبی موقتی است که معمولا پس از چند ماه استفاده از دارو، از بین می رود. با این حال، هیچ یک از اینها به این معنی نیست که افزایش وزن یک عارضه جانبی قرص های ضدبارداری نیست فقط باید تحقیقات با کیفیت تری انجام شود. چراکه مطالعات در مقیاس کوچک شواهدی مبنی بر افزایش وزن به دنبال مصرف قرص های ضد بارداری در برخی افراد یافته اند.
انواع پیشگیری از بارداری
راه های هورمونی: از هورمون های سنتتیک برای جلوگیری یا به تاخیر انداختن تخمک گذاری استفاده می شود و شامل قرص ها، پچ های پوستی، آمپول ها و حلقه های واژینال است. باید به خاطر داشته باشید که این شکل پیشگیری باید به طور منظم مصرف شوند. پیشگیری از بارداری برگشت پذیر طولانی اثر: دستگاه های داخل رحمی (IUD) در این دسته قرار می گیرند که باید توسط یک متخصص یا ماما جایگذاری شوند و در برخی موارد تا یک دهه دوام دارند. برخی اشکال آن هورمونی، برخی دیگر مانند IUD مسی فاقد هورمون هستند.
راه های بازدارنده: این روش ها بسیار سادهتر هستند و به عنوان یک مانع فیزیکی برای جلوگیری از ورود اسپرم به داخل رحم عمل میکنند، اگرچه آنقدرها موثر نیستند. از این دست می توان به کاندوم های خارجی و داخلی، اسپرم کش ها، دیافراگم ها و کلاهک های دهانه رحم اشاره کرد.
راه اورژانسی: از داروهای ضد بارداری اورژانسی صرفا پس از رابطه جنسی محافظت نشده استفاده می شود. اکثرا به شکل قرص هستند، اما IUD مسی نیز از دیگر گزینه ها است.
چرا برخی از راه های پیشگیری از بارداری ممکن است باعث افزایش وزن شوند؟
چندین نظریه وجود دارد. یک نظریه نشان می دهد که سطوح بالاتر استروژن در برخی روش های هورمونی می تواند باعث احساس گرسنگی بیشتر و در نتیجه موجب اضافه وزن می شود. با این حال، نظریه دوم بیان می کند که این سطح استروژن می تواند باعث احتباس آب شود، اگرچه این نوع افزایش وزن معمولا کاذب است. ممکن است بدن در قسمت های خاصی متفاوت و چاق تر به نظر برسد. برخی افراد بیشتر از دیگران مستعد احتباس آب هستند، که با تفاوت های فردی توجیه می شود. در نهایت، این امکان وجود دارد که راه های کنترل بارداری به سادگی باعث افزایش بافت چربی یا عضلانی بدن شود. متاسفانه تحقیقات کمی برای اثبات یا رد هر یک از این نظریه ها وجود دارد.
بهترین راه های پیشگیری از بارداری برای کاهش وزن
هیچ کدام از راه های کنترل بارداری برای کاهش وزن طراحی نشده اند. اما اعتقاد بر این است که در برخی از این روش ها شانس کمتری برای ایجاد افزایش وزن وجود دارد.
روش های بازدارنده
روش های بازدارنده مانند کاندوم و دیافراگم به عنوان یک مانع فیزیکی برای مسدود کردن اسپرم عمل می کنند. این بدان معناست که آنها حاوی هیچ هورمونی نیستند و هیچ راهی وجود ندارد که بر وزن تأثیر بگذارند. اما به خوبی سایر داروهای ضد بارداری عمل نمی کنند. سالیانه از هر 100 نفر، 18 تا 28 نفر علی رغم استفاده از این روش ها برای جلوگیری از بارداری، باردار می شوند.
IUD مسی
IUD مسی فاقد هورمون است و از مس برای جلوگیری از رسیدن اسپرم به تخمک و لقاح استفاده می کند. همچنین بیش از 99 درصد در پیشگیری از بارداری موثر است، میتواند تا 10 سال دوام داشته باشد و حتی در صورت نیاز به عنوان پیشگیری اضطراری از بارداری استفاده می شود.
قرص های ترکیبی ضد بارداری
از آنجایی که اعتقاد بر این است که سطوح بالاتر استروژن با افزایش وزن مرتبط است، قرص حاوی دوز کمتر استروژن ممکن است کمک کننده باشد. این قرص ها معمولا به صورت ترکیبی هستند، به این معنی که حاوی استروژن و پروژسترون هستند.
آیا کنترل بارداری می تواند باعث کاهش وزن شود؟
هیچ راه پیشگیری از بارداری برای کاهش وزن طراحی و یا از نظر علمی اثبات نشده است. با این حال دروسپیرنون که به عنوان جز پروژستینی در برخی از انواع قرص های ضدبارداری خوراکی وجود دارد، می تواند به عنوان یک مدر عمل کند. این بدان معناست که ممکن است منجر به احتباس آب کمتر شود و این توهم را ایجاد کند که وزن تان کم شده است.
نکاتی برای جلوگیری از افزایش وزن هنگام شروع کنترل بارداری
شروع یک سبک زندگی سالم می تواند به حفظ وزن کمک کند. رژیم غذایی متعادل، مصرف مقادیر کافی مایعات، فعالیت بدنی بیشتر و کاهش مصرف غذاهای شور، شیرین یا چرب می تواند کمک کننده باشد. البته با همه این اقدامات همچنان ممکن است احساس اضافه وزن کنید که اغلب یک عارضه جانبی موقت ناشی از احتباس آب است.
با مکمل های مناسب دوران بارداری آشنا شوید: مکمل بارداری پریناتال ویتالی تون
با پیشگیری از بارداری چقدر وزن اضافه می شود؟
شواهد ملموس زیادی مبنی بر افزایش وزن از طریق کنترل بارداری وجود ندارد. اما یک بررسی در سال 2016 نشان داد که بهطور متوسط، افرادی که قرصهای حاوی پروژسترون تنها مصرف میکنند، پس از 6 یا 12 ماه کمتر از 2کیلوگرم وزن اضافه میکنند.
آیا با قطع مصرف داروهای ضد بارداری وزن کم می شود؟
اگر اضافه وزن در نتیجه پیشگیری از بارداری باشد ، این اثرات در عرض چند ماه پس از توقف آن ناپدید می شوند. با این حال، این احتمال نیز وجود دارد که تغییرات وزن ربطی به روش های پیشگیری از بارداری نداشته باشد.
گردآورنده: نگار رفیعی