زردچوبه به عنوان یک ادویه می تواند موثرترین مکمل غذایی باشد. بیشتر مطالعات نشان می دهند که خواص زردچوبه برای بدن و مغز بسیار زیاد است. بیشتر این مزیت ها بدلیل وجود یک ترکیب فعال بنام کورکومین است. دراینجا می آموزیم که علم درباره زردچوبه و کورکومین و نیز مزیت های آن چه می گوید.
خواص زردچوبه و کورکومین چیست؟
زردچوبه ماده ای است که باعث رنگ زرد ادویه کاری می شود. هزاران سال است که هندیان از زردچوبه به عنوان ادویه و گیاه دارویی استفاده می کنند. اخیرا علم به ادعاهای قدیمیان درباره اینکه زردچوبه حاوی ترکیباتی با خواص درمانی است، رجوع کرده است.این ترکیبات، کورکومینوئید نامیده می شوند که مهمترین آنها، کورکومین است. کورکومین یک ترکیب فعال در زردچوبه است که اثرات ضدالتهابی قوی دارد و یک آنتی اکسیدان بسیار قوی است.
دراینجا با خواص زردچوبه و کورکومین برای سلامتی اشاره می شویم:
1. زردچوبه حاوی ترکیبات زیست-فعال با خواص درمانی است.
با این حال میزان کورکومین در زردچوبه چندان زیاد نیست و این میزان برحسب وزن حدود 3 درصد است. اکثر مطالعات روی این گیاه از عصاره زردچوبه که حاوی کورکومین است با دوزهایی که معمولا بیشتر از 1 گرم در روز است، استفاده کرده اند. رسیدن به این سطح با استفاده از ادویه زردچوبه در پخت موادغذایی بسیار سخت است. به همین دلیل است که برخی افراد استفاده از مکمل ها را انتخاب می کنند. با این حال کورکومین بدرستی جذب جریان خون نمی شود. اگر بخواهیم اثرات کامل کورکومین را تجربه کنیم، لازم است دسترسی بدن به آن بهبود یابد (سرعتی که بدن، یک ماده را جذب می کند).
مصرف کورکومین با فلفل سیاه که حاوی پیپرین است زیست دسترسی آن را افزایش می دهد. پیپرین piperine یک ماده طبیعی است که جذب کورکومین را تا 2000 درصد تقویت می کند. در واقع بهترین مکمل های کورکومین حاوی پیپرین هستند که همین ماده، آنها را موثرتر می کند.
کورکومین یک ماده محلول در چربی است بدین معنا که تجزیه می شود و در چربی یا روغن حل می شود. به همین دلیل است که مصرف مکمل های کورکومین با یک وعده غذای پرچرب بسیار مطلوب است.
2. کورکومین یک ترکیب ضدالتهابی طبیعی است
التهاب بسیار مهم است بطوری که در مقابله با مهاجمان بیگانه کمک می کند و در ترمیم آسیب و جراحات در بدن نقش دارد. اگرچه التهاب حاد و کوتاه مدت مفید است اما در صورتی می تواند باعث نگرانی شود که به یک مشکل مزمن در آید و به بافت های بدن حمله کند. امروزه دانشمندان براین باورند که التهاب مزمن و اندک می تواند در برخی بیماری ها نقش داشته باشد که از جمله می توان به بیماری های زیر اشاره کرد:
- بیماری قلبی
- سرطان
- سندروم متابولیک
- بیماری آلزایمر
- بیماری های تحلیل رونده
به همین دلیل است که هرکاری که می تواند در مقابله با التهاب مزمن کمک کند، در پیشگیری و درمان این بیماری ها مهم است. درحالیکه موضوع التهاب چندبعدی است و هیچ پاسخ ساده ای ندارد اما نکته کلیدی درباره کورکومین این است که این ترکیب، یک ماده زیست-فعال است که می تواند با التهاب مقابله کند. با این حال لازم است از دوزهای بسیار بالا استفاده شود تا به نتایج درمانی دست یابیم.
3. زردچوبه می تواند ظرفیت آنتی اکسیدان بدن را افزایش دهد
آسیب اکسیداتیو یکی از مکانیسم هایی است که باعث پیری و بیشتر بیماری ها می شود. آسیب اکسیداتیو دربرگیرنده رادیکال های آزاد است که مولکول های بسیار واکنشی هستند که با الکترون های آزاد واکنش می دهند. رادیکال های آزاد با مواد ارگانیک مثل اسیدهای چرب، پروتئین ها یا DNA واکنش می دهند. آنتی اکسیدان ها به این دلیل مفید هستند که آنها از بدن در برابر رادیکال های آزاد حفاظت می کنند. کورکومین یک آنتی اکسیدان قوی است که می تواند رادیکال های آزاد را بدلیل ساختار شیمیاییشان خنثی کند.
به علاوه مطالعات حیوانی و سلولی نشان می دهد که کورکومین ممکن است عملکرد رادیکال های آزاد را متوقف کند و عملکرد دیگر آنتی اکسیدان ها را تحریک کند. لازم است برای اثبات این مزیت ها مطالعات بالینی بیشتری انجام شود.
4. کورکومین می تواند فاکتور نوتروفیک مشتق شده از مغز را تقویت کند.
قبل از اینکه دانشمندان به درک بهتری از نورون ها برسند، براین باور بودند که نورون ها بعد از دوران کودکی قادر به تقسیم و تکثیر نیستند. با این حال امروزه آنها می دانند که چنین چیزی صحیح نیست. نورون ها قادرند اتصالات جدیدی را شکل دهند و در نقاط معینی از مغز می توانند تکثیر شوند و تعداد آنها افزایش یابد. یکی از محرک های اصلی این فرایند، فاکتور نوتروفیک مشتق شده از مغز (BDNF) است. این یک ژن است که در ساختن پروتئینی که مسئول تقویت حیات نورون هاست، دخیل است. پروتئین BDNF در عملکرد حافظه و یادگیری نقش دارد و می توان آن را در مناطقی از مغز که مسئول خوردن، نوشیدن و وزن بدن است، پیدا کرد. بیشتر اختلالات مغزی با کاهش سطح پروتئین BDNF از جمله افسردگی و بیماری آلزایمر ارتباط دارند. مطالعات حیوانی نشان دادند که کورکومین ممکن است سطح BDNF در مغز را افزایش دهد.
بنابراین کورکومین می تواند در به تاخیر انداختن یا حتی معکوس کردن روند بیشتر بیماری ها و کاهش عملکرد مغز در ارتباط با سن موثر باشد. از آنجایی که این مطالعات روی حیوانات انجام شده است لذا بسختی می توان این نتایج را برای انسان ها بکار برد. کورکومین می تواند به بهبود حافظه و توجه کمک کند که این اثرات آن را بر سطح BDNF منطقی نشان می دهد. با این حال مطالعات بیشتری برای اثبات این موضوع نیاز است.
5. کورکومین می تواند خطر بیماری قلبی را کاهش دهد
بیماری قلبی اولین دلیل علت مرگ ومیر در جهان است. محققان، کورکومین را برای چندین دهه است که مورد مطالعه قرار داده اند و اطلاعات زیادی درباره آن کسب کرده اند. جای تعجب نیست که بیماری قلبی یک بیماری بسیار پیچیده است و عوامل گوناگونی منجر به آن می شود. کورکومین ممکن است به معکوس کردن بیشتر مراحل در فرایند بیماری قلبی کمک کند. شاید مزیت اصلی کورکومین در رابطه با بیماری قلبی، بهبود عملکرد اندوتلیوم-جداره عروق و رگ های خون است.
نارسایی اندوتلیوم یکی از محرک های اصلی بیماری قلبی است که این زمانی اتفاق می افتد که اندوتلیوم قادر به تنظیم فشارخون، انعقاد خون و دیگر فاکتورها نباشد. مطالعات متعدد نشان می دهند که کورکومین می تواند منجر به بهبود سلامت قلب شود. به علاوه یک مطالعه نشان داد که کورکومین به اندازه ورزش برای زنان یائسه موثر است. به علاوه کورکومین می تواند به کاهش التهاب و اکسایش که می تواند در بیماری قلبی نقش داشته باشد، کمک کند. در یک مطالعه روی 121 نفر که تحت جراحی بایپس شریان کرونری قرار گرفتند، محققان آنها را به دو گروه دارونما یا گروه آزمایش تقسیم کردند که گروه آزمایش، 4 گرم کورکومین را طی چند روز قبل و بعد از جراحی دریافت کرد. نتایج نشان داد که گروه کورکومین، کاهش خطر حمله قلبی در بیمارستان به میزان 65درصد را تجربه کرد.
6. زردچوبه ممکن است به پیشگیری از سرطان کمک کند.
سرطان یک بیماری است که با رشد غیرقابل کنترل سلول تشخیص داده می شود. سرطان انواع گوناگونی دارد و به نظر می رسد که تحت تاثیر مکمل های کورکومین می باشد. کورکومین به عنوان یک ماده دارویی در درمان سرطان مورد مطالعه قرار گرفته و یافته ها نشان دادند که این ماده بر رشد و پیشرفت سرطان تاثیر دارد.
مطالعات نشان دادند که کورکومین می تواند در موارد زیر مفید باشد:
- کمک کردن به مرگ سلول های سرطانی
- کاهش آنژیوژنز (رشد رگ های خونی جدید در تومورها)
- کاهش متاستاز (پراکنده شدن سرطان)
اینکه آیا دوز بالای کورکومین –ترجیحا با یک تقویت کننده جذب مثل پیپرین-می تواند به درمان سرطان در انسان ها کمک کند، هنوز بدرستی مورد مطالعه قرار نگرفته است. با این حال شواهد نشان می دهد که کورکومین ممکن است از وقوع سرطان بخصوص سرطان های دستگاه گوارش مثل سرطان کالورکتال پیشگیری کند. در یک مطالعه 30 روزه روی 44 مرد با ضایعاتی در کولون که گاهی به ضایعات سرطانی تبدیل می شوند، مصرف 4 گرم کورکومین در روز، تعداد ضایعات را تا 40 درصد کاهش داد.
7. کورکومین می تواند در درمان بیماری آلزایمر مفید باشد
بیماری آلزایمر شایعترین نوع دمانس (زوال عقل) است که می تواند منجر به 70درصد دمانس (زوال عقل) شود. درحالیکه درمان برای برخی از علایم بیماری ها وجود دارد اما هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. به همین دلیل است که پیشگیری از وقوع این بیماری بسیار مهم است. خبرهای خوبی درباره درمان این بیماری شنیده شده است زیرا شواهد نشان داده اند که کورکومین از سد خونی -مغزی عبور می کند. مشخص شده که التهاب و آسیب اکسیداتیو در بیماری آلزایمر نقش دارند و کورکومین اثرات مفیدی برای هردو دارد. به علاوه ویژگی اصلی بیماری آلزایمر، ساختن پروتئین هایی بنام پلاک های آمیلوئیدی است. مطالعات نشان می دهند که کورکومین می تواند به پاک شدن این پلاک ها کمک کند. اینکه آیا کورکومین می تواند سرعت پیشرفت بیماری آلزایمر را کند و آهسته کند و یا حتی روند آن را معکوس کند، هنوز مشخص نشده و نیاز به مطالعه دارد.
8. بیماری آرتروز به مکمل های کورکومین پاسخ خوبی می دهد
آرتروز یک بیماری شایع در کشورهای غربی است. آرتروز انواع مختلفی دارد که اکثر آنها باعث التهاب مفاصل می شوند. با توجه به اینکه کورکومین یک ترکیب ضدالتهابی قوی است، ممکن است به آرتروز کمک کند. در واقع مطالعات متعدد نشان می دهند که یک رابطه بین کورکومین و آرتروز وجود دارد. در مطالعه روی افراد دچار روماتوئید آرتروز، کورکومین حتی موثرتر از داروی ضدالتهابی بود. بیشتر مطالعات به اثرات کورکومین بر آرتروز و بهبود علایم آن اشاره کردند.
آسنا شویم با مکمل مناسب برای آرتروز قرص پریفلکس پلاس هلث برست
9. کورکومین برای افسردگی مفید است
کورکومین امیدهایی را برای درمان افسردگی ایجاد کرده است. در یک کارآزمایی کنترل شده، 60 بیمار افسرده به طور تصادفی به سه گروه تقسیم شدند. گروه اول، داروی پروزاک را دریافت کرد. گروه دوم 1 گرم کورکومین را دریافت کرد و گروه سوم داروی پروزاک و کورکومین را دریافت کرد. بعد از 6 هفته، کورکومین به همان اندازه داروی پروازک منجر به بهبود شد. گروهی که ترکیبی از داروی پروازک و کورکومین را دریافت کرد، بهترین نتایج را نشان داد. طبق این مطالعه کوچک، کورکومین به اندازه داروهای افسردگی موثر است. افسردگی با کاهش سطح BDNF و کوچک شدن هیپوکامپ ارتباط دارد. هیپوکامپ یک ناحیه از مغز است که در یادگیری و حافظه نقش دارد. کورکومین می تواند به تقویت سطح BDNF و معکوس کردن برخی از این تغییرات کمک کند. برخی شواهد نشان می دهد که کورکومین می تواند ناقلان عصب یعنی سرتونین و دوپامین را تقویت کند.
10.کورکومین ممکن است در به تاخیر انداختن فرایند پیری و مقابله با بیماری های مزمن مرتبط با سن کمک کند.
اگر کورکومین می تواند به پیشگیری از بیماری قلبی، سرطان و آلزایمر کمک کند، ممکن است مزیت هایی برای طولانی شدن عمر داشته باشد. این نشان می دهد که کورکومین ممکن است به عنوان یک مکمل ضدپیری خاصیت قوی داشته باشد. با توجه به اینکه اکسایش و التهاب در فرایند پیری نقش دارند، کورکومین ممکن است اثراتی داشته باشد که بتواند از وقوع بیماری پیشگیری کند.
تنظیم: زهرا محبی(کارشناس ارشد تغذیه)