سردرد یکی از شایعترین شکایتهای بیماران است. انواع سردرد در این مقاله بررسی می شوند. سردرد در بیشتر موارد عللی خوش‌خیم دارد و نیاز به درمان خاصی جز علامت درمانی ندارد، ولی در بعضی از موارد بسیار شدید و غیرقابل تحمل یا نشانه بیماریهای خطرناک مانند تومور مغزی است. درمان سردرد بستگی به عامل ایجادکننده سردرد دارد، اما در اغلب موارد با مسکن سردرد رفع می‌شود.
انواع سردرد
سردرد به دو دسته اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. سردردهای اولیه عبارتند از: میگرن، سردرد خوشه‌ای و سردرد مزمن روزانه. سردردهای ثانویه علل و پاتولوژیهای متعددی دارند. بخش بزرگی از سردردها عصبی‌اند، حدود ۹۸ درصدشان خوش‌خیم و قابل بهبودند و یک تا دو درصد از سردردها نیز به دلیل تومور مغزی یا ضایعه مغزی رخ می‌دهند.
میگرن
یکی از شایعترین انواع سردرد است، عمدتاً به تدریج شروع می‌شود، معمولاً یک طرفه است و ۴ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد. طی میگرن شخص به طور غیرعادی احساس خستگی و کسالت می‌کند. سپس حالت تهوع، استفراغ، اختلالات بینایی و اغلب بیزاری از نور دارد.
سردرد تنشی یا هیجانی
شایعترین انواع سردرد است، خطرناک نیست، اما مکرراً رخ می‌دهد. اغلب در اثر استرس و فشارهای عاطفی و عصبی ایجاد می‌شود. بیشتر بالغین این نوع سردرد را تجربه کرده‌اند. علت آن انقباض عضلات کاسه سر، گردن، شانه و صورت است و مهم‌ترین دلیل هم هیجانات عصبی است. درد معمولا از ناحیه پیشانی، گردن یا شانه شروع می‌شود و به تدریج تمام کاسه سر را فرا می‌گیرد. بیمار ممکن است تهوع پیدا کند، اما به استفراغ دچار نمی‌شود. این درد می‌تواند ۳۰ دقیقه تا ۷ روز ادامه داشته باشد. سردردهای تنشی اگر با استفراغ و تب، تاری دید، اختلال در تکلم، سستی دست و پاها، کاهش هوشیاری، حملات شدید و ضعف عمومی همراه باشند، باید جدی گرفته شود و حتماً به پزشک مراجعه شود.
سردرد مربوط به سینوس‌ها
از انواع سردرد خفیف تا متوسط است که عموماً در صورت، پل بینی، یا در گونه‌ها احساس می‌شود و ممکن است همراه با احتقان بینی و یا آبریزش از بینی باشد. در همه سنین افراد را گرفتار می‌کند و به نظر می‌رسد که افرادی که آلرژی دارند مستعدترند. این سردرد ممکن است ساعتها طول بکشد و اغلب سردردی فصلی است. این سردرد اغلب در ناحیه پیشانی متمرکز می‌شود. این دردها با حرکت سر و دراز کشیدن تشدید می‌شود و پس از بیدار شدن از خواب به حداکثر شدت خود می‌رسد. این سردردها با درمان التهاب یا عفونت سینوس‌ها مرتفع می‌شوند.
سردرد مختلط
در موارد نادر، برخی از انواع سردرد وجود دارند که محققان معتقدند سردردهای مختلطند و علائمی ما بین سردرد تنشی و میگرن دارند. چنین مواردی وقتی رخ می‌دهند که علائم و درمان این دو سردرد در برخی از افراد به خوبی قابل افتراق نیست. برای مثال سردرد تنشی‌ای که بسیار شدید باشد و درد تیز و ضربان داری داشته باشد بسیار شبیه به سردرد میگرنی است. به علاوه هنگامی‌که سردرد میگرنی متناوباً روی دهد درد آن شبیه به سردرد تنشی احساس خواهد شد.
سردرد خوشه‌ای
این نوع سردرد شدیدترین درد را به همراه دارد. معمولاً، درد هر روز در یک ساعت معین بروز می‌کند و ممکن است روزها، هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد. در هنگام شروع حمله، دردی شدید و کشنده در یک طرف سر احساس می‌شود و ممکن است آبریزش بینی و چشم از همان طرف سر آغاز شود.
سردرد ناشی از مننژیت یا عفونت پرده مغزی
درد در این بیماران به صورت فشرده است و تمام سر را فرا می‌گیرد، با استراحت کاهش می‌یابد و با حرکت بدنی تشدید می‌شود. وجود علایمی چون تب و سفتی گردن به تشخیص این نوع سردرد کمک می‌کند.
سردرد به علت تومور مغزی
سردرد به علت تومور مغزی معمولا متناوب و در اوایل صبح شدیدتر است و بیشتر ماهیت حمله‌ای دارد. با حرکت سر، بلند کردن بار، عطسه و به ویژه سرفه تشدید می‌شود. معمولا سردرد همراه با اختلالات خواب همراه است و گاهی بیمار به علت سردرد از خواب بیدار می‌شود.
سردرد به علت فشار خون بالا
سردرد در این بیماران، معمولاً زمانی ظاهر می‌شود که فشار خون به حدود ۲۰ بر روی ۱۲ رسیده باشد. این نوع سردرد غالبا در ناحیه پس سر است و با درمان فشار خون در اکثر موارد از بین می‌رود.
بیشتر بدانیم: علل و علائم کم خونی و درمان آن
سردرد ناشی از بیماریهای چشمی
عیوب انکساری چشم، سبب پیدایش سردردهای مکرر در ناحیه پیشانی به خصوص هنگام مطالعه یا تماشای تلویزیون می‌شود.
سردرد ناشی از عفونت دندان
انواع سردرد ناشی از عفونت دندان نیز از ناحیه صورت شروع و به تدریج به تمام سر منتشر می‌شود و با درمان عفونت دندانی، درد از بین می‌رود.
سردرد آلرژیک
سردرد آلرژیک نیز از اتواع سردرد است که بر اثر تماس فرد با ماده حساسیت زا ایجاد می‌شود. معمولا همراه با این نوع سردرد، سایر علایم حساسیت مثل گرفتگی بینی، آبریزش بینی، سرفه، عطسه و گاهی اسهال دیده می‌شود و کنترل حساسیت معمولا به کنترل سردرد منجر می‌شود.
سردرد رعدآسا
بعضی از انواع سردردها به طور ناگهانی پدید می‌آیند که به آن سردردهای رعدآسا گفته می‌شود و ممکن است عوامل خطرناکی مانند خونریزی مغزی، ترومیوز سینوس وریدی یا انسداد سینوس‌های وریدی به وسیله لخته خون موجب بروز این نوع از سردرد شود. این نوع سردردها شدید است و ممکن است بیمار دچار ضعف شدید، فلج، کاهش سطح هوشیاری حتی کما و گاهی موجب مرگ بیمار نیز شود.
چه موقع به پزشک مراجعه کنید:
داشتن سن بالای 50 سال و تجربه سردرد های مزمن یا نوعی جدید از سردرد
سردرد همراه با حالت تهوع و استفراغ، گیجی، اختلال حواس، از دست دادن هشیاری یا تاری دید.
سردرد همراه با ضعف بدن و عدم کنترل حرکت اعضای بدن و ایجاد مشکل در بینایی و تکلم
عدم بهبود سردردهای مزمن با وجود گذشت زمان و مصرف دارو
عدم واکنش به دارو های بی نسخه و حتی تجویز شده توسط پزشک
بروز ناگهانی سردرد های مزمن و شدید همراه با کوفتگی عضلات گردن و تب
داشتن سابقه سرطان یا ابتلا به بیماری ایدز
بروز سردرد پس از آسیب به سر
ناتوانی در انجام فعالیت های روزانه به دلیل سردرد های شدید
نویسنده: هدی جمالی
